Bệnh Rickettsia và Chlamydia ở tôm

Hai giống Rickettsia và Chlamydia gây bệnh ở gan tuỵ ở tôm he và tôm càng xanh. Kích thước của chúng rất nhỏ (0,2-0,7 x 0,8-1,6 àm), hình cầu hoặc hình que ngắn, gram âm, ký sinh nội bào. Giống Rickettsia ký sinh gây bệnh ở gan tuỵ của tôm thẻ P. merguiensis và nội ký sinh ở tôm sú P. monodon.

Dấu hiệu đặc trưng là tôm kém ăn, yếu, thường dạt gần vào bờ ao, bơi không định hướng, sau hiện tượng tôm chết kéo dài 1-2 tuần. Bệnh có thể kết hợp với bệnh khác như bệnh virus, vi khuẩn.

Bệnh đã được phát hiện ở tôm thẻ P. merguiensis nuôi ở Singapore (Chong và Loh, 1984) và tôm sú nuôi ở các vùng thuộc Malaysia (Anderson và CTV, 1987). Giai đoạn biến thái IV-V của ấu trùng tôm càng xanh-Macrobrachium rosenbergii, Rickettsia là nguyên nhân gây chết nghiêm trọng do chúng ký sinh ở gan tuỵ (Cohen và Issar, 1989). Chlamydia ký sinh gây bệnh trong tế bào gan tuỵ của tôm chân trắng-P.vanmamei nuôi ở mỹ.

Ở Việt nam chưa đi sâu nghiên cứu bệnh Rickettsia và Chlamydia. Nhưng qua những đợt điều tra bệnh tôm từ năm 1993-1994. Quan sát những mẫu cắt mô tế bào gan tuỵ của tôm thẻ nuôi ở Minh hải, một số tế bào gan tuỵ có những khuẩn lạc nhỏ của Rickttssia trong tế bào chất. vấn đề này sẽ tiếp tục nghiên cứu tiếp theo.

Bệnh này còn ít báo cáo về kết quả phòng và trị bệnh. Nhưng một số nơi đã áp dụng biện pháp phòng chung: Bón vôi nung (CaO) liều 10-20 ppm hoặc trị bằng Terramycin có kết quả khả quan (Cohn và Issar, 1989).

1. Terramycin
2. P. monodon
3. tôm sú
4. tôm càng xanh
5. tôm he
6. ký sinh gan tụy
7. ký sinh gan tụy tôm