Nước có lành, người mới đậu

Lòng hồ thủy điện Na Hang (Tuyên Quang) hình thành từ năm 2006 đã “kéo” hàng trăm hộ dân đến đây sinh sống tạo thành “xóm nhà bè”. Những người “neo” lại lòng hồ chủ yếu là dân lang bạt trên khắp các dòng sông.

trai cá lồng
Trại cá lồng của tỷ phú cá Chu Đình Minh

“Xóm nhà bè”

Lòng hồ thủy điện nằm sát thị trấn Na Hang. Lòng hồ từng là nơi trú ngụ của hàng trăm hộ dân bởi trước đây khi nước chưa dâng ngập, nơi đây là làng bản trù phú ven sông Gâm. Năm 2006, sau khi kế hoạch di dân hoàn thành, các ngành chức năng tỉnh Tuyên Quang đã cho xả nước.

Ông Nhữ Ngọc Dưỡng – Phó trưởng Phòng Nông nghiệp Na Hang mượn được một chiếc thuyền nhỏ đưa chúng tôi dạo quanh lòng hồ. Ông Dưỡng bảo, nhờ có thủy điện mà Na Hang mới phát triển mạnh nghề thủy sản. Người thì đánh bắt cá tự nhiên, người lại nuôi cá lồng, tất cả đều có nghề tạo ra một khu sản xuất sôi động.

Thuyền chúng tôi cập mạn hộ ông Phạm Văn Oanh. “Nhà” của ông Oanh sát mép phía tây của hồ thủy điện. Nói là nhà nhưng thực chất là những tấm gỗ vách nứa ghép lại, phía dưới là những thùng phuy, xốp và luồng làm “móng nổi”. “Nhà dù có chắc nhưng vẫn chòng chành, dân sông nước là vậy chú ạ. Lên bờ sống không nổi, nhớ sóng như ri chịu sao được”.

Nghe ông Oanh nói giọng khác người bản địa, tôi gạn hỏi, ông cho biết: “Tôi và cả gia đình hơn 20 nhân khẩu đâu phải người ở đây. Chúng tôi là ngư dân gốc xã Vĩnh Lợi, huyện Sơn Dương, cả cuộc đời chúng tôi sống dưới nước, lênh đênh hết sông Lô đến sông Gâm. Cái nghề này giờ lại truyền cho các con, các cháu, mình “neo” lại lòng hồ này coi như đây là duyên phận”.

Tôi nhẩm đếm, chỉ có hơn chục người từ già tới trẻ trong “ngôi nhà” của ông Oanh do một số đi đánh cá. Mấy thế hệ, anh em đều làm nghề chài lưới. Vừa rồi nhà ông Oanh có đứa con trai lấy vợ rồi tách khẩu lập thêm một gia đình mới. Nói là tách khẩu nhưng thực ra họ vẫn sống chung trên một mảng bè, cùng ăn uống sinh hoạt và làm việc với nhau.

Công việc gia đình ông Oanh vẫn làm hàng ngày là chài lưới. Cứ bảnh mắt là bố con, vợ chồng chia nhau 2 người một thuyền tung hoành khắp lòng hồ thủy điện. Ngày nhiều, ngày ít, có ngày trắng tay nhưng họ bảo, ở lòng hồ này vẫn sướng hơn lang thang trên các dòng sông.

Tôi và ông Dưỡng dạo quanh lòng hồ, đếm nhà rất khó vì các mảng bè chỗ thì sát chéo nhau, chỗ lại tách biệt đến cả cây số. Nhân khẩu sống trên lòng hồ bao nhiêu không ai biết, cũng chưa có một thống kê chính xác nào, chỉ có thể áng chừng trên dưới 50 hộ. Tất cả đều là ngư dân, không đánh bắt chài lưới thì cũng nuôi cá lồng. Họ tự đặt cho khu mình ở là “xóm nhà bè”, hay “làng nuôi cá”.

cá ngạnh
Cá ngạnh đang được ngư dân nuôi đem lại hiệu quả cao

Tỷ phú cá sông nước

Những tưởng nghề sông nước thì số phận cũng chòng chành trôi nổi. Nhưng không phải, một khi người dân đã quyết “neo” lại nơi “đất” tốt thì họ sẽ ăn nên làm ra. “Ở khu lòng hồ này có tỷ phú đấy, không phải là một hay hai người đâu, mà có nhiều là đằng khác. Họ giàu nhờ nuôi cá lồng thành công, ông Dưỡng cho biết.

Ở lòng hồ Na Hang, ai cũng biết đến tỷ phú Chu Đình Minh. Khi lòng hồ hình thành, ông Minh lợi dụng dòng chảy sạch của nước lòng hồ đã đầu tư vốn, kỹ thuật làm lồng cá quy mô lớn dưới chân dòng thác Pác Ban.

Ban đầu ông Minh chỉ nuôi những giống cá đơn thuần như trê, rô phi. Loài cá này dễ nuôi, tháng 4 xuống giống thì đến Tết cá đã nặng 7-8 lạng, đem bán cho lái buôn ngoài thị trấn kiếm trăm triệu như chơi. Nhưng chưa dừng lại ở đó, ông tiếp tục xây dựng đến 15 chiếc lồng lớn và nhập cá lăng, cá chiên về nuôi.

Hai loại cá da trơn này dù khó nuôi nhưng đã đem về cho ông Minh tiền tỷ. Ông Minh bảo: “Lòng hồ sẽ đem lại lợi nhuận cho dân nếu ngư dân biết cách làm giàu. “Neo” lại ở lòng hồ này là điều rất tốt, nhưng quan trọng là mình phải biết làm sao lợi dụng lòng hồ và bắt nước “đẻ” ra tiền”, ông Minh tâm sự.

Theo ông Nhữ Ngọc Dưỡng, hiện ở lòng hồ thủy điện Na Hang không chỉ có ông Minh nuôi cá lồng. Nhiều hộ ở các nơi xa đến cũng đã áp dụng khoa học kỹ thuật vào việc nuôi cá. Nhiều hộ đã thành công, xuất ra thị trường mỗi năm hàng chục tấn cá đặc sản.

Sống ở lòng hồ

Làm giàu bằng nghề nuôi cá và đánh bắt thủy sản dễ dàng là quà tặng mà lòng hồ thủy điện đem lại cho người dân. Người dân cũng biết lòng hồ là báu vật trời ban để họ “neo” lại. Tuy nhiên, khi tìm hiểu sâu vào câu chuyện mà những ngư dân đã “neo” lại chốn này, chúng tôi không khỏi có chút chạnh buồn.

Thực chất người dân trong lòng hồ cũng buồn thật, vì lẽ đây là chốn vô danh. Nói là “xóm nhà bè” nhưng vẫn không có tổ trưởng, đồng nghĩa với việc không có tên trong bản đồ hành chính địa phương. Dẫu biết rằng, các hộ dân nơi đây vẫn dưới sự quản lý của chính quyền địa phương, đấy là cái lý mà ngư dân gọi là một chốn bốn quê. Dù đã “neo” lại lòng hồ nhưng mỗi người một hộ khẩu thường trú khác nhau. Người huyện Sơn Dương, người huyện Chiêm Hóa, có người ngoài tỉnh Tuyên Quang.

Chúng tôi quay lại điểm xuất phát, nhà ông Oanh đã đông đủ người do con cháu đi đánh cá về. Bà Trần Thị Cương là vợ ông Oanh đang vãi thóc cho gà ăn. Tôi hỏi: “Bà có định ở đây lâu dài không mà nuôi cả chó lẫn gà trên bè cá?”. Bà Cương bảo: “Xác định “neo” lại chốn này thì mới làm thế chứ, an cư mới lạc nghiệp mà”.

Tôi hiểu, trong ánh mắt bà muốn danh chính ngôn thuận là người Na Hang, để còn được sống ở lòng hồ, trọn đời chài lưới.

Thu nhập cao từ cá lăng, cá chiên

Na Hang
Cảng cá ở lòng hồ thủy điện Na Hang

Ông Nhữ Ngọc Dưỡng - Phó trưởng Phòng nông nghiệp huyện Na Hang cho biết: “Từ khi lòng hồ thủy điện hình thành, lượng cá xuất ra thị trường cao hơn hẳn. Năm ngoái, riêng nguồn cá đánh bắt tự nhiên đã được trên 500 tấn. Lượng cá lồng mà các hộ dân nuôi còn cao hơn nhiều lần. Người dân hiện đang nuôi các loại cá đặc sản như cá lăng, cá chiên đem lại thu nhập cao”.

Báo An Ninh Thủ Đô, 24/04/2014
Đăng ngày 24/04/2014
Kiều Trang
Nông thôn

Tết về! Buồn của người nuôi tôm xa xứ!

Cái nghề nuôi tôm thăng trầm lắm. Tỷ phú cũng có mà nợ ngập đầu cũng có. Bởi vậy người ta thường nói cái nghề này thật sự nó bạc bẽo lắm, nhất là vào những ngày Tết.

nuôi tôm ngày tết
• 10:48 01/01/2023

Dự báo lũ đẹp vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Mùa nước lũ ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) năm nay được dự báo là “mùa lũ đẹp”, mang theo phù sa, thau rửa đồng ruộng và hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.

Lũ miền Tây
• 11:06 20/09/2022

Đầu nguồn mùa nước nổi

Tháng 7 nước nhảy khỏi bờ” là quy luật tự nhiên được cư dân vùng đầu nguồn đúc kết từ nhiều đời. Đây cũng là lúc mùa nước nổi bắt đầu, cư dân bước vào vụ làm ăn mới. Năm nay, nước lũ về sớm, dự báo sẽ dồi dào. Mọi người háo hức mong chờ mùa “lũ đẹp”, để khai thác sản vật từ thiên nhiên ban tặng.

cá linh
• 15:57 05/09/2022

Dưới sông cá chốt...

Hôm qua, tôi vô chợ, thật bất ngờ khi thấy một chị nọ mua 1kg cá chốt với giá 250.000 đồng. Không thể nào ngờ cá chốt bây giờ có giá cao như vậy.

Cá chốt sông
• 19:33 30/08/2022

Bình Định tổ chức gặp mặt ngư dân đầu xuân 2024

Chiều 23.2, phường Tam Quan Bắc, thị xã Hoài Nhơn, Bình Định tổ chức buổi gặp mặt 200 chủ tàu và ngư dân trên địa bàn triển khai kế hoạch khai thác hải sản năm 2024 và tuyên truyền động viên ngư dân kiên trì vươn khơi, bám biển khai thác hải sản đạt kết quả cao nhất.

Họp
• 11:12 04/03/2024

Kết quả sản xuất tôm nước lợ năm 2023

Tình hình thời tiết trong năm 2023 tương đối thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản (NTTS).

Tôm thẻ
• 10:16 27/02/2024

Thả 57.400 con cá giống để tái tạo nguồn lợi thủy sản đầm Trà Ổ

Nhằm tích cực tái tạo nguồn lợi thủy sản đầm Trà Ổ, sáng ngày 24.2 tại Nhà máy điện năng lượng mặt trời đầm Trà Ổ ở thôn Mỹ Phú Bắc xã Mỹ Lợi, UBND huyện Phù Mỹ tổ chức Lễ thả 57.400 con cá giống các loại gồm cá Trê lai, cá Trắm cỏ, cá rô đầu vuông, cá mè, cá trôi…

Thả giống
• 10:33 26/02/2024

Cận cảnh: Nuôi cá bằng... smartphone ở Vĩnh Phúc

Mấy năm gần đây, nhờ có sự hỗ trợ, hướng dẫn của các cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc, nhiều nông dân nuôi cá nước ngọt ở các xã, huyện trên địa bàn đã áp dụng phần mềm mới thông qua điện thoại thông minh (smartphone) để chăm sóc vật nuôi hiệu quả hơn.

Điện thoại
• 14:35 05/02/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 18:34 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 18:34 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 18:34 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 18:34 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 18:34 29/03/2024