Về miệt cửa sông ngọt lòng với cá chạch một nắng

Từ xưa, trong dân gian người ta tin rằng cá chạch(1) một nắng đã ngon miệng lại còn bổ dưỡng, giúp tăng cường khả năng "sung mãn" cho các quý ông. Vì thế, mà ai cũng ưa món nhậu “bắt mồi” này.

cá chạch phơi nắng
Cá chạch phơi một nắng (ảnh tác giả)

Loài cá chạch hay tụ quần trong những vùng nước tĩnh, sống dưới lớp đất phù sa dày hai, ba tấc. Mùa nước nổi ở miền Tây, cá chạch sống trên đồng nước mênh mông; nước giựt cạn thì rút xuống các lung, bàu, ao, vũng hoặc theo kinh rạch ra sông ngòi khắp vùng Tây Nam bộ. 

Người bình dân chia cá chạch ra làm hai loại để gọi tên cho chúng: cá chạch cơm hay còn gọi là cá chạch đất, cá chạch bùn; cá chạch đuôi chình và cá chạch lấu.

Mùa cá chạch khoảng tháng 10 – 11 âm lịch. Mùa này cá chạch đều mang trứng, thịt dai nên ăn rất ngọt, ngon. Không chỉ giàu chất dinh dưỡng, thịt cá chạch còn là kho thuốc quý. Theo dân gian, thịt cá có tác dụng bồi bổ cơ thể, chống lão hóa, cường lực cho các đấng mày râu, thanh nhiệt, cần thiết cho người già.

Người ta bắt cá chạch bằng cách cào, thụt hay đặt nò, vó,… Lựa cá còn tươi, cỡ vừa ăn, làm sạch nhớt. Rồi đem với ít muối, bột ngọt, tiêu đâm hoặc ớt bằm, trộn đều chờ cá thấm. Sau đó, xếp cá chạch ra quanh niềng rổ hoặc xỏ dây đem phơi nắng.

cá chạch chiên
Cá chạch một nắng chiên giòn (ảnh tác giả).

Đến chiều, đem chạch đã phơi vào, bắc chảo mỡ heo hoặc dầu dừa (ngày xưa người dân quê không biết dầu ăn) lên cho sôi để chiên cá. Cá chín sẽ nổi lên rồi chuyển sang màu vàng ươm. Vớt cá ra để cho ráo dầu, mỡ. Cá chiên giòn ăn tương tự cá nướng, có điều độ béo của nó đậm đà hơn nhiều, bởi được sự cộng hưởng từ chất làm ra món ăn này. Và quan trọng nhất là chén nước mắm me. Me nướng chín, dầm lấy cơm, bỏ hột, thêm chút đường, bột ngọt, ớt cho vừa ăn. Nước mắm ngon pha vào, phải xền xệt mới ngon.

Người ta tin rằng cá chạch một nắng đã ngon miệng lại còn có khả năng tăng cường khả năng hoạt động cho các quý ông. Vì thế, mà ai cũng ưa món nhậu “bắt mồi” này.

Ăn món cá chạch một nắng chiên vàng mà nghe đâu đó lời của người dân quê phảng phất câu ca dao tự thuở nào:

"Nhìn lên trời, thấy sao nguyệt bạch,

Ngó xuống lạch, thấy cá chạch đỏ đuôi,

Nước chảy xuôi con cá buôi lội ngược,

Em cùng anh gá nghĩa, chung tình biết có được không".

(1) có người gọi là cá trạch. Nhưng trong khẩu ngữ miền Tây Nam bộ ít người phân biệt ch và tr.

Báo Dân Việt, 15/05/2015
Đăng ngày 16/05/2015
Minh Khuyên
Ẩm thực

Ngày Tết ăn cá lóc nước rơm

Khi bạn quá ngán thịt thì cá là món thay thế đầu tiên trong suy nghĩ. Nếu bạn có một vài con cá lóc bạn sẽ làm món gì?

cá lóc nướng rơm
• 19:54 09/02/2024

Ghẹ vuông chắc thịt không thua ghẹ biển!

Nếu có dịp về Năm Căn, Ngọc Hiển, Ðầm Dơi, ngoài tôm, cua, cá, sò…. thì đừng quên thưởng thức đặc sản ghẹ vuông. Ghẹ vuông chắc thịt, ngon nên được nhiều người dân địa phương, du khách cũng như thị trường tiêu thụ ưa chuộng.

Ghẹ vuông
• 11:58 07/06/2021

Ảnh đẹp thủy sản: Món ăn mang đậm nét đồng quê Việt

Ảnh đẹp thủy sản hôm nay lại mang chúng ta đến gần hơn với những món ăn gắn liền của tuổi thơ qua các nhìn ảnh vô cùng đẹp đẽ, những món ăn mà đã gắn liền với biết bao thế hệ.

Cua đồng.
• 19:49 28/05/2021

Ảnh đẹp: Loài hoa của miền sông nước

Miền Tây không chỉ có sông nước mênh mông mà cảnh sắc lại hữu tình. Kết hợp từ những loài hoa tím hồng rực rỡ hòa quyện tạo nên màu sắc của đồng bằng. Đi đâu chúng ta cũng có thể bắt gặp dễ dàng các loài hoa ấy.

Hoa sen.
• 12:13 24/05/2021

Cơn sốt mang tên “Nuốc” Huế - Dân tình đổ xô đi mua về ăn

Nuốc Huế bỗng dưng "gây sốt" trên mạng xã hội trong thời gian gần đây. Nhiều video review món nuốc thu hút hàng triệu lượt xem, khiến nhiều người tò mò và muốn thử trải nghiệm

Con nuốc Huế
• 10:06 17/04/2024

Cá chét - Loài cá đầy chất dinh dưỡng cho sức khỏe

Được mệnh danh là đệ nhất hải sản biển, cá chét sống ở vùng nước mặn và là một phần không thể thiếu trong ẩm thực cá biển. Cá chét là một loại hải sản hảo hạng, được biết đến với chất thịt ngon và là một trong những loại cá mang đầy giá trị dinh dưỡng cao cho sức khỏe.

Cá chét
• 10:22 11/04/2024

Hương vị ốc ruốc

Tại Bình Định, thời gian từ tháng Giêng đến tháng Ba (âm lịch) là thời điểm nhiều người đổ về các vùng biển để cào ốc ruốc. Ốc ruốc có kích thước bằng đồng đều hạt cúc áo, đủ màu sắc, khá xinh xắn, khi ăn xong có nhiều người gom vỏ ốc để kết thành rèm cửa, xâu chuỗi đeo tay…

Ốc ruốc
• 11:00 26/03/2024

Vào mùa cá dìa Bình Định với các món ngon

Tại tỉnh Bình Định, Cá Dìa bông (Siganus guttatus, Bloch 1787) là loài cá nước lợ - mặn, có giá trị kinh tế khá cao. Khi còn nhỏ, cá sống chủ yếu ở vùng đầm phá, cửa sông; lúc trưởng thành thì di cư ra biển, tìm đến các ghềnh đá, bãi san hô... để sinh sản.

Cá dìa
• 10:10 13/03/2024

Ban Bí thư chỉ thị quyết tâm gỡ “thẻ vàng” trong năm 2024

Ngày 10/4/2024, bà Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương ký Chỉ thị số 32-CT/TW về việc về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) và phát triển bền vững ngành thuỷ sản.

Tàu cá Việt Nam
• 15:03 24/04/2024

Xả kho - Không lo vận chuyển

Hàng loạt ưu đãi hấp dẫn diễn ra trong tháng này, cùng eShop mua hàng Không lo về giá nhé!

Chương trình khuyến mãi
• 15:03 24/04/2024

Công nghệ nuôi cá “sông trong ao”

Ngày 22/4/2024, Trường Thủy sản - Đại học Cần Thơ phối hợp Hội đồng xuất khẩu đậu nành Hoa Kỳ (USSEC) tổ chức hội thảo về công nghệ nuôi cá “sông trong ao”. Tham dự có Hiệu trưởng Trường Thủy sản Vũ Ngọc Út và nhiều giảng viên, chuyên gia, đại diện các doanh nghiệp, hộ nuôi cá ĐBSCL.

Cá rô phi
• 15:03 24/04/2024

Triển khai nuôi hải sâm thương phẩm tại làng chài Nhơn Hải

Nhằm đẩy mạnh phát triển nuôi biển, đa dạng hóa đối tượng nuôi trồng thủy sản ,nâng cao hiệu quả kinh tế cho bà con ngư dân, mới đây, Sở KH&CN Bình Định đã có quyết định phê duyệt nhiệm vụ “Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng mô hình nuôi thương phẩm hải sâm cát tại xã Nhơn Hải, TP. Quy Nhơn do Phòng Kinh tế TP Quy Nhơn chủ trì thực hiện và HTX Dịch vụ - Du lịch – Thủy sản Nhơn Hải là cơ quan phối hợp chính tổ chức thực hiện.

Hải sâm
• 15:03 24/04/2024

Nguyên nhân nào làm tôm bị vàng gan?

Gan là bộ phận quan trọng trên cơ thể tôm, nếu gan tôm phát sinh vấn đề như bị vàng gan sẽ khiến tôm chết hàng loạt. Vậy làm sao để xác định nguyên nhân tôm bị vàng gan, cách phòng ngừa và điều trị như thế nào để khắc phục tình trạng trên, cùng tìm hiểu với Tép Bạc qua bài viết dưới đây nhé!

Gan tôm bị vàng
• 15:03 24/04/2024