Hội nghị triển khai Quy chế thực hiện quy định sử dụng đường dây nóng Việt Nam - Trung Quốc

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh hợp tác với Trung Quốc trong các lĩnh vực ít nhạy cảm và để từng bước giải quyết khó khăn cho tàu cá, ngư dân khi tham gia hoạt động khai thác thủy sản trên biển, ngày 16/8/2013, tại thành phố Tân An, Trung Quốc, Ủy ban liên hợp Nghề cá Vịnh Bắc Bộ Việt Nam và Trung Quốc đã tổ chức đàm phán và ký “Quy định sử dụng đường dây nóng đối với các vụ việc phát sinh đột xuất của hoạt động nghề cá trên biển”. Ngày 30/12/2014, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 79/2014/QĐ-TTg ban hành Quy chế thực hiện quy định sử dụng đường dây nóng Việt Nam - Trung Quốc về các vụ việc phát sinh đột xuất của hoạt động nghề cá trên biển, có hiệu lực từ ngày 15/02/2015.

Từ ngày Quyết định có hiệu lực, các cơ quan liên quan của Việt Nam đã phối hợp xử lý nhiều vụ việc về sự cố nghề cá trên biển. Cục Kiểm ngư đã tiếp nhận và xử lý thông tin 32 vụ tàu cá Việt Nam bị tai nạn và sự cố nghề cá trên biển, 3 vụ tàu cá Việt Nam bị kiểm soát, bắt giữ. Đường dây nóng đã hỗ trợ kịp thời ngư dân Việt Nam, giảm thiệt hại về người và tài sản cũng như thời gian xử lý các vụ việc nhanh chóng, kịp thời hơn.

Tuy nhiên, khó khăn khi triển khai từ phía Trung Quốc là Cục Ngư chính khu Nam Hải Trung Quốc là cơ quan đầu mối thực hiện triển khai đường dây nóng phía nước bạn, đầu năm 2014 đã có sự thay đổi về cơ cấu tổ chức. Cục này không còn là đơn vị đầu mối tiếp nhận thông tin, và hiện tại phía Trung Quốc cũng chưa thông báo tên đơn vị mới là đầu mối trong việc tổ chức thực hiện. Bên cạnh đó, sau khi thông báo qua đường dây nóng, vẫn phải thực hiện các thủ tục qua đường ngoại giao thì cơ quan chức năng Trung Quốc mới triển khai thực hiện xử lý. Do đó xử lý các vụ việc còn chậm, không kịp thời đặc biệt khi ngư dân mắc bệnh ruột thừa sẽ dễ bị chết.

Tại Hội nghị, các đại biểu tham dự đã đánh giá sự ổn định từ khi Quyết định thi hành. Tuy nhiên trước những khó khăn trên, cần có sự phối hợp chặt chẽ của các lực lượng liên quan như Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát Biển, lực lượng Hải quân…

Thứ trưởng Vũ Văn Tám phát biểu tại Hội nghị

Kết luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Vũ Văn Tám khẳng định Quyết định 79/2014/QĐ-TTg có hiệu lực và đi vào hoạt động là cơ sở pháp lý quan trọng để triển khai xử lý các vấn đề trên biển liên quan đến nghề cá ngư dân hai nước. Tuy nhiên, phía Trung Quốc chưa chủ động trong hoạt động triển khai, do đó các cơ quan liên quan của Việt Nam cần phối hợp đồng bộ trong các hoạt động triển khai. Cục Kiểm ngư cần tổ chức trực ban 24/24 để tiếp nhận và xử lý thông tin liên quan; Ủy  ban Liên hợp Nghề cá Vịnh Bắc Bộ phía Việt Nam cần đề nghị phía Trung Quốc cung cấp thông tin cơ quan đầu mối tiếp nhận, xử lý thông tin và tổ chức thực hiện nghiêm túc đường dây nóng. Bên cạnh đó, các địa phương có tàu cá khai thác hải sản trong vùng biển giáp ranh giữa hai nước cần tổ chức tuyên truyền cho ngư dân biết về đường dây nóng và các quy định pháp luật về quản lý thủy sản.