Nguồn cung giảm, giá tăng – xuất khẩu tôm Việt Nam nửa cuối năm sẽ hồi phục?

Dự báo, XK tôm Việt Nam 6 tháng cuối năm nay tuy khó có thể bứt phá để đạt được con số XK ấn tượng như năm 2014 nhưng sẽ khởi sắc so với nửa đầu năm trước dự báo sản xuất tôm từ các nước sản xuất chính (Ấn Độ, Thái Lan, Ecuador, Indonesia, Trung Quốc…) giảm và giá tôm có thể tăng.

Ấn Độ: Dự báo sản lượng tôm sẽ giảm do dịch bệnh và do giá thấp

Sau khi đạt được sản lượng tôm kỷ lục giúp đưa giá trị XK thủy sản của Ấn Độ trong 9 tháng kết thúc tháng 12/2014  tăng 14% so với năm trước, ngành nuôi tôm lo ngại về loại bệnh được gọi là RMS (Hội chứng tôm chết liên tiếp) có thể ảnh hưởng đến sản lượng tôm chân trắng trong năm tài chính mới. Trong vụ tôm đầu năm, người nuôi phải thu hoạch sớm do tôm nước này bị ảnh hưởng bởi virut đốm trắng và thiếu oxy.

Do nhu cầu yếu từ Mỹ, lại phải thu hoạch sớm, trong tháng 7 giá tôm Ấn Độ tất cả các cỡ giảm mạnh tại bang Andhra Pradesh, vùng sản xuất tôm chính của Ấn Độ.

Từ tháng 9 trở đi, nguồn cung có thể giảm do người nuôi ở Ấn Độ sẽ hạn chế thả nuôi do giá nguyên liệu thấp, giảm xuống gần với giá thành sản xuất, thậm chí thấp hơn.

Theo báo cáo của Rabobank về tình hình nuôi tôm năm 2015 của Ấn Độ, nếu đợt thả mới bị dịch bệnh bùng phát thì tổng sản lượng tôm trong năm nay của Ấn Độ sẽ giảm xuống ít nhất 30% so với năm 2014.

Ecuador: Sản lượng sẽ giảm vì EMS

Tôm nuôi ở Ecuador chết nhiều từ cuối tháng 4 và một số người nuôi phải thu hoạch sớm để khắc phục tình trạng này. Sản lượng tôm Ecuador đạt kỷ lục trong tháng 5 năm với 30.000 tấn so với 23.000 tấn của cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, dự kiến tới tháng 9 năm nay, người nuôi giảm mật độ thả nuôi do lo ngại dịch bệnh nên sẽ thu hẹp nguồn cung. Lấy ví dụ thời điểm khi Ecuador đối mặt với dịch bệnh virut đốm trắng, sản lượng giảm từ 209 triệu pao năm 1999 xuống 82 triệu pao năm 2000.

Tôm nuôi của Ecuador có thể đang bị nhiễm EMS. Tuy nhiên, do một số người nuôi phải vay vốn để sản xuất nên họ không muốn công khai thông tin về dịch bệnh.

EMS có thể đã lan rộng ra 4 tỉnh của Ecuador. Một số trại nuôi ở Ecuador, sản lượng thu hoạch tôm giảm tới 50% do tôm chết nhiều. EMS xuất hiện có thể là do nguồn nước và chim di cư.

Ngoài ra, dịch EMS ở Trung Mỹ và Mexico có thể khiến sản lượng tôm ở Trung Mỹ năm nay giảm 25% so với năm ngoái.
Mexico đang cân nhắc cấm NK tôm từ các nước Trung Mỹ như Honduras, Nicaragua do EMS, vì vậy có thể sẽ tăng NK tôm từ Việt Nam.

Thái Lan: Sản lượng tôm chỉ tương đương năm 2014

Trên 33% diện tích nuôi tôm của Thái Lan chưa được thả nuôi và diện tích đã thả nuôi có mật độ thưa và thu hoạch trước khi tôm được 10 gram.Người nuôi Thái Lan sẽ hạn chế thả nuôi trong 6 tháng cuối năm do giá nguyên liệu thấp, giảm xuống gần với giá thành sản xuất.

Giá tôm Thái Lan cuối tháng 7 giảm 33% so với cùng kỳ 2014, tuy nhiên vẫn cao hơn so với Ấn Độ, Indonesia và Ecuador.
Sản lượng tôm Thái Lan giảm từ mức cao 650.000 tấn xuống 200.000-210.000 tấn năm 2014 do EMS. Tuy nhiên hiệp hội tôm Thái Lan cho rằng giá thấp khiến người nuôi không muốn tăng diện tích thả nuôi năm 2015 nên sản lượng năm 2015 chỉ tương đương mức 210.000 tấn của năm 2014. Nước này cần ít nhất 3 năm nữa để sản lượng quay trở lại mức bình thường.

Trung Quốc: Sản xuất tôm cũng gặp khó khăn

Trong vài tháng tới, các khu vực nuôi tôm ở Trung Quốc có thể bị ảnh hưởng bởi gió mùa và El Nino. Điều này khiến sản lượng giảm và giá tôm tăng.

Vụ thu hoạch đầu tiên của năm ở Trung Quốc không tốt, một số khu vực bị thiệt hại tới 60% sản lượng tôm. Giá nguyên liệu ở Trung Quốc phụ thuộc vào vụ 2, sẽ được thu hoạch cuối tháng 7 đầu tháng 8.

Mặc dù suy thoái kinh tế thế giới, nhu cầu yếu, sản lượng tôm của Việt Nam chưa thể tăng mạnh so với năm ngoái (do thời tiết, dịch bệnh, giá thấp, người dân lùi thời gian thả nuôi), nhưng XK tôm Việt Nam nửa cuối năm có tín hiệu tích cực vì nguồn cung tôm thế giới giảm sẽ dẫn tới giá tăng.