Xuất khẩu thủy sản sang Nga: Vì sao ít doanh nghiệp đủ điều kiện?

Doanh nghiệp thủy sản đang kỳ vọng vào việc tăng kim ngạch xuất khẩu khi Việt Nam ký kết hiệp định thương mại tự do với Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU). Tuy nhiên, những quy định của thị trường này có khác biệt so với những thị trường Mỹ, EU... đang khiến doanh nghiệp "nản".

mực
Thủy sản sẽ được áp dụng thuế suất 0% khi Hiệp định có hiệu lực. Ảnh internet.

Đối tác chưa thiện chí?

Sau 2 năm đàm phán, Việt Nam và EAEU đã chính thức được ký kết vào cuối tháng 5-2015. Một nội dung quan trọng của Hiệp định này là phía Liên minh sẽ áp dụng mức thuế suất 0% cho tất cả các mặt hàng thủy sản của Việt Nam ngay khi Hiệp định có hiệu lực.

Tại cuộc tọa đàm “FTA Việt Nam-Liên minh Kinh tế Á-Âu: Để doanh nghiệp chủ động nắm bắt cơ hội” ngày 19-8, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho rằng, đây là cơ hội để doanh nghiệp thủy sản có thể tăng kim ngạch xuất khẩu sang Nga cũng như các nước thuộc Liên minh Kinh tế Á-Âu. Trên thực tế, khi chưa có FTA, kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Nga chỉ mỗi năm chỉ đạt 106 -110 triệu USD.

Tuy nhiên, ông Nam cho biết, hiện nay việc xuất khẩu thủy sản sang thị trường EAEU gặp khó với các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS) và hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT) do theo yêu cầu của Nga chưa minh bạch khiến doanh nghiệp liên tục phải điều chỉnh hoặc nỗ lực lớn để xuất khẩu sang Nga.

Ông Nam cho biết, số doanh nghiệp được chấp nhận xuất khẩu sang thị trường này chiếm tỷ lệ khá nhỏ so với nhu cầu doanh nghiệp đăng ký với Bộ NN&PTNT. Hiện mới chỉ có 30 doanh nghiệp được chấp nhận xuất khẩu sang thị trường Nga.

Điều này chứng tỏ rằng “cánh cửa đã mở nhưng không phải dễ vào”, ông Nam nói.

Phân tích rõ hơn, ông Nam cho hay, thời gian qua, doanh nghiệp và Bộ NN&PTNT đã nỗ lực để đáp ứng yêu cầu của Nga nhưng mong đợi và phản hồi thì có sự chậm pha, khoảng cách lớn.

Ví dụ, vào tháng 9-2014, Bộ Công Thương tổ chức cuộc hội thảo xuất khẩu nông lâm thủy sản sang Nga. Vị Đại diện Nga thể hiện tinh thần hợp tác khi nói rằng các ngành gửi danh sách doanh nghiệp có nhu cầu để họ tăng số lượng doanh nghiệp xuất khẩu sang Nga. Ngay sau đó, Vasep đã tổng hợp được 60 doanh nghiệp có nhu cầu từ lâu và gửi danh sách này cho Bộ Công Thương cũng như Bộ NN&PTNT để gửi cho phía Nga, song phản hồi không nhiều.

“Doanh nghiệp xác định Nga là thị trường tiềm năng lớn trong tương lai, với sức tiêu thụ lớn bởi nông sản, thủy sản Việt Nam không cạnh tranh trực tiếp. Đây là cơ hội lớn cho doanh nghiệp khi FTA được ký kết, nhất là khi Việt Nam là nước đầu tiên ký hiệp định với khối Liên minh. Chúng tôi mong rằng, những bất cập này sớm được giải quyết để doanh nghiệp có điều kiện tiếp cận thị trường Nga”, ông Nam đề xuất.

Thị trường với quy định khác biệt

Chia sẻ với ý kiến của vị đại diện VASEP, ông Dương Hoàng Minh, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu (Bộ Công Thương) cho hay, TBT và SPS là vấn đề mà Bộ Công Thương cũng như các hiệp hội ngành hàng có sự quan tâm nhiều khi đàm phán. Do vậy, đoàn đàm phán đã phối hợp, làm việc với phía Nga cũng như EAEU làm sao có giải pháp tăng cường thúc đẩy xuất khẩu thủy sản. Tuy nhiên, nhận thức và hiểu biết của doanh nghiệp đối với các quy định của EAEU chưa được tốt lắm.

“Chúng ta quen xuất khẩu sang thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản… có quy định chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm khá cao nhưng lại khác biệt so với thị trường này”, ông Minh nhận định.

Hiện các nước trong EAEU sử dụng hệ thống kiểm soát chất lượng kế thừa quy chuẩn của Liên Xô cũ nên khi đàm phán chương về TBT và SPS dựa trên nguyên tắc của WTO hai bên đã cố gắng để tạo thêm môi trường minh bạch, thông thoáng.

Theo quy định của EAEU, khi một quốc gia có hệ thống quản lý chất lượng tương đương hoặc bằng các nước trong khối liên minh thì doanh nghiệp được cơ quan quản lý xác nhận đủ điều kiện xuất khẩu.

Điều này lý giải vì sao số lượng doanh nghiệp Việt Nam được xác nhận đủ điều kiện xuất khẩu sang EAEU còn thấp.

“Quy trình kiểm tra của những nước này rất chặt chẽ dựa trên quy trình kiểm soát chất lựng từ nuoi trồng, vận chuyển, cơ sở chế biến, vận chuyển đi xuất khẩu. Nếu chưa đạt thì họ chưa chấp nhận”, ông Minh cho hay.

Tuy nhiên, trong thời gian tới, việc chấp nhận cho doanh nghiệp đủ điều kiện xuất khẩu sang Nga cũng như EAEU sẽ có dấu hiệu tích cực hơn khi Nga đã mời Cục Thú y và Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản và nghề muối sang hợp tác về nông lâm thủy sản.

Khuyến cáo tới doanh nghiệp, ông Minh cho biết thêm, doanh nghiệp Việt Nam cũng phải chú ý đến vấn đề đảm bảo chất lượng hàng xuất khẩu bởi phía đối tác phàn nàn rằng, hàng Việt Nam lúc đầu chất lượng xuất khẩu rất tốt nhưng sau đó không được như ban đầu. 

Báo Hải Quan, 19/08/2015
Đăng ngày 23/08/2015
Phan Thu
Thế giới

Loài tôm nào là nguồn xuất khẩu chủ lực ở nước ta?

Hiện nay, với sản lượng lên đến 27.504 tấn (tháng 5/2023), tôm thẻ chân trắng được xem là đối tượng xuất khẩu chính ở nước ta. Dự đoán trong tương lai, loài tôm này sẽ có sản lượng xuất khẩu vượt bậc.

Tôm thẻ
• 12:02 17/09/2023

Xuất khẩu thủy sản 2023 đạt 9 tỷ USD nếu đi đúng theo kịch bản

Nền kinh tế thế giới đang dần đi vào giai đoạn phục hồi, lạm phát đã giảm, nhu cầu tiêu dùng gia tăng trở lại. Với tình hình này, xuất khẩu thủy sản sẽ phát triển theo hướng đúng với kịch bản mà chúng ta đã đề ra, đạt 9 tỷ USD năm 2023.

Chế biến cá
• 11:12 07/09/2023

Ngành tôm phải giữ được thế mạnh chế biến

Ngành tôm Việt Nam có một thế mạnh lớn là trình độ chế biến ở vào đẳng cấp cao nhất của thế giới. Vì vậy, ngành tôm phải giữ vững được lợi thế này.

Tôm chế biến
• 11:00 20/07/2023

“Bắt bệnh” sức cạnh tranh yếu trong xuất khẩu con tôm Việt Nam

Giá thành cao từ 30 - 100% khiến con tôm Việt Nam ngày càng mất sức cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu.

Tôm thẻ
• 12:02 26/06/2023

Cá đuối nước ngọt khổng lồ trên sông Mekong

Nhóm ngư dân và chuyên gia quốc tế đã tháo câu cho một con cá lớn và quý hiếm nhất Đông Nam Á. Sốc khi biết đây là loài cá đuối nước ngọt với kích thước khổng lồ, dài 4m trọng lượng 180kg.

Cá đuối
• 10:27 04/03/2024

Sứa ma khổng lồ - Loài sứa “kiêu kỳ” nhất ở đại dương

Đại dương rộng lớn là không gian bao la mà nhân loại chưa bao giờ ngừng tò mò và khám phá. Nhờ có quá trình này mà chúng ta ngày càng được chiêm ngưỡng phần nào chân dung của nhiều sinh vật biển.

Sứa ma
• 10:25 25/02/2024

Loài cá voi trắng siêu dễ thương và cực kỳ thông minh

Nếu chỉ biết đến cá voi trắng (hay còn gọi là cá voi Beluga) qua ngoại hình đáng yêu thì chắc hẳn bạn sẽ phải bất ngờ trước những điều thú vị ít ai biết của loài cá này.

Cá voi trắng
• 10:05 30/11/2023

Thủy sản Việt Nam tiếp tục nhận tín hiệu tốt từ Mỹ

Thủy sản Việt Nam trong đó có sản phẩm tôm tiếp tục nhận được tin khả quan khi xuất khẩu sang thị trường trường Mỹ.

Chế biến tôm
• 11:10 24/10/2023

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 17:12 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 17:12 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 17:12 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 17:12 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 17:12 29/03/2024