Xuất khẩu ế mới được... ăn ngon

Thủy sản Việt Nam ngon có tiếng trên thế giới với kim ngạch xuất khẩu đứng ở tốp đầu nhưng người tiêu dùng trong nước muốn ăn hàng ngon không phải dễ

sản phẩm thủy sản
Chi phí vận tải, lưu thông và phân phối cao khiến sản phẩm thủy sản đến tay người tiêu dùng trong nước có giá cao hơn xuất khẩu

Muốn ăn thủy sản ngon, người tiêu dùng phải về tận nơi sản xuất để mua hoặc phải trả nhiều tiền để tới nhà hàng cao cấp là thực trạng của thị trường tiêu thụ thủy sản nội địa. Điều này “đẩy” nhiều loại thủy sản ngoại dần trở nên quen thuộc với người tiêu dùng hơn.

Giá trong nước cao hơn xuất khẩu

Do xuất khẩu tôm mấy tháng đầu năm gặp khó nên người tiêu dùng trong nước mới được “hưởng”. Tại TP HCM, tôm sống nhảy lách tách được bán ở cả chợ cóc, vỉa hè và người bán không cần phải sắm bộ sục ôxy vì giá khá mềm, chỉ từ 110.000 -150.000 đồng/kg (tùy kích cỡ). Tôm vớt lên bán không kịp, ngộp chết thì người bán giảm giá để “chạy” hàng.

Hội chợ Thủy sản Vietfish 2015 diễn ra tại TP HCM trong tuần qua, những gian hàng có tổ chức bán lẻ đều rất đông khách. Những loại được khách chọn mua nhiều chủ yếu là mực một nắng, tôm khô, cá tẩm, mực tẩm, mực đông lạnh, cá thu, cá trích...

Theo ông Vũ Khang, kinh doanh thủy sản tại chợ đầu mối Bình Điền (quận 8), hàng ngon phần lớn được xuất khẩu. “Phần tiêu thụ nội địa thì những gì ngon nhất được ưu tiên cung cấp cho nhà hàng với giá cao không kém xuất khẩu nên người tiêu dùng có tiền muốn mua hàng ngon cũng không dễ. Chỉ khi vào mùa hoặc xuất khẩu gặp khó thì may ra người trong nước mới có thủy sản ngon để ăn” - ông Khang nói.

Ở vai trò nhà bán lẻ, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op, nhận xét kênh tiêu thụ nội địa chưa được các doanh nghiệp (DN) chế biến thủy sản quan tâm nhiều, chỉ khi khủng hoảng tài chính toàn cầu và suy giảm kinh tế xảy ra, thị trường xuất khẩu thu hẹp, hàng rào kỹ thuật ngày càng nhiều thì các DN mới chú ý tới “sân nhà”. “Chất lượng sản phẩm tiêu thụ nội địa chưa được nâng cao, đa phần là chất lượng đứng hàng thứ sau tiêu chuẩn xuất khẩu trong khi người tiêu dùng vẫn có nhu cầu ăn ngon, cụ thể là các mặt hàng thủy sản nhập khẩu giá trị cao vẫn bán chạy như cá hồi, cá trứng, cá saba...” - bà Thủy thẳng thắn.

Một nghịch lý được lãnh đạo Cục Chế biến Nông lâm thủy sản và Nghề muối (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) nêu ra là hiện sản phẩm thủy sản bán cho người tiêu dùng trong nước có giá cao hơn xuất khẩu. Đơn cử, giá cá tra phi lê đông lạnh xuất khẩu hiện chỉ 56.000-60.000 đồng/kg nhưng bán lẻ tại Hà Nội là 90.000 đồng/kg; cá tra cắt khúc đông lạnh cũng đã là 70.000-80.000 đồng/kg...

Gặp khó ở sân nhà

Theo ông Võ Thành Đô, Cục phó Cục Chế biến Nông lâm thủy sản và Nghề muối, giá trị thủy sản tiêu thụ nội địa năm 2014 đạt hơn 13.146 tỉ đồng, năm 2015 ước đạt 15.000 tỉ đồng với 4.000 cơ sở chế biến, tuy nhiên, phần lớn là ở quy mô hộ gia đình, chỉ có 140 DN.

Bà Lê Thị Thanh Lâm - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Saigon Food, Phó Chủ nhiệm CLB Hàng nội địa thuộc Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) - đánh giá hiện nhiều DN đã xem thị trường trong nước là kênh tiêu thụ chiến lược, còn trước đây chỉ là mảng “làm thêm” hoặc bán những lô hàng trả về.

Theo bà Lâm, nhờ sự phát triển mạnh về số lượng của kênh bán hàng hiện đại (siêu thị, cửa hàng tiện lợi) mà thủy sản đông lạnh đang có cơ hội đột phá. “Khảo sát tủ đông của các hệ thống siêu thị lớn tại TP HCM thì thủy sản đông lạnh chiếm 60%, kem 20%, rau củ 10%, bò gà 7%. Trong nhóm thủy sản đông lạnh thì 68% là thực phẩm tinh chế (sẵn sàng để ăn), 32% sơ chế (sẵn sàng để nấu) cho thấy xu thế tiêu dùng đang thay đổi, người tiêu dùng có ít thời gian để nấu ăn nên thích các sản phẩm tiện lợi” - bà Lâm phân tích.

“Vì nương theo kênh bán lẻ hiện đại, không có tiềm lực kinh tế để xây dựng kênh phân phối riêng nên nhiều DN phụ thuộc vào quy định thu mua của siêu thị. Các quy định này luôn theo hướng chiết khấu ngày càng cao, có siêu thị ngoại đòi chiết khấu đến 20%, thanh toán chậm và nhiều khoản thu không thể từ chối. Từ đó, dẫn đến việc những DN mới tham gia thị trường chấp nhận mức chiết khấu cao để vào được siêu thị nhưng không lường được việc chiết khấu cứ tăng mãi, không chịu nổi lỗ nên chỉ còn cách hạ chất lượng” - bà Lâm kể.

Theo TS Đinh Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, sự liên kết giữa nhà sản xuất và nhà bán lẻ còn lỏng lẻo và chưa hiệu quả. Đối với thủy sản đông lạnh, giá bán trong nước thấp hơn giá xuất khẩu nhưng do chi phí vận chuyển, bảo quản, quảng bá cao nên giá bán lẻ đến người tiêu dùng cao, khó cạnh tranh.

Lãnh đạo Cục Chế biến Nông lâm thủy sản và Nghề muối cho rằng cần thực hiện các biện pháp giảm chi phí lưu thông, giảm khâu trung gian, tổ chức liên kết trực tiếp với khâu bán lẻ sản phẩm để giảm giá bán phù hợp với thu nhập của người dân.

Hàng ngoại tấn công

Việt Nam là nước có nguồn cung về thủy hải sản dồi dào và đa dạng nhưng gần đây có tình trạng khan hiếm nguồn nguyên liệu. Không chỉ nhập để chế biến xuất khẩu, thủy sản nhập khẩu cho tiêu dùng cũng ngày càng nhiều.

Tại các siêu thị, cá hồi, cá trứng, cá saba nhập khẩu đã quen thuộc với nhiều người tiêu dùng. Một chủ vựa chuyên kinh doanh thủy sản đông lạnh ở chợ Bình Điền cho biết riêng dòng hàng này mỗi đêm chợ tiêu thụ khoảng 50 tấn.

Nhân viên Công ty Chế biến hải sản Lianyungang Haideyi Foods - Trung Quốc cho biết đã thâm nhập thị trường Việt Nam 1 năm qua bằng sản phẩm mực tẩm xé. Hàng được nhập chính ngạch qua một công ty có trụ sở tại huyện Bình Chánh, TP HCM và bán sỉ chủ yếu ở chợ Bình Điền (quận 8), chợ An Đông (quận 5) với lượng tiêu thụ khoảng 26 tấn/tuần và sắp tới còn có kế hoạch đưa hàng vào siêu thị. Nhân viên này cho biết giá bán lẻ mực tẩm xé là 180.000 đồng/kg, giá bán sỉ thì tùy vào lượng mua và chỉ báo giá cho những người có nhu cầu mua hàng.

Người lao động, 30/08/2015
Đăng ngày 31/08/2015
Bài và ảnh: NGỌC ÁNH
Kinh tế

Loài tôm nào là nguồn xuất khẩu chủ lực ở nước ta?

Hiện nay, với sản lượng lên đến 27.504 tấn (tháng 5/2023), tôm thẻ chân trắng được xem là đối tượng xuất khẩu chính ở nước ta. Dự đoán trong tương lai, loài tôm này sẽ có sản lượng xuất khẩu vượt bậc.

Tôm thẻ
• 12:02 17/09/2023

Xuất khẩu thủy sản 2023 đạt 9 tỷ USD nếu đi đúng theo kịch bản

Nền kinh tế thế giới đang dần đi vào giai đoạn phục hồi, lạm phát đã giảm, nhu cầu tiêu dùng gia tăng trở lại. Với tình hình này, xuất khẩu thủy sản sẽ phát triển theo hướng đúng với kịch bản mà chúng ta đã đề ra, đạt 9 tỷ USD năm 2023.

Chế biến cá
• 11:12 07/09/2023

Ngành tôm phải giữ được thế mạnh chế biến

Ngành tôm Việt Nam có một thế mạnh lớn là trình độ chế biến ở vào đẳng cấp cao nhất của thế giới. Vì vậy, ngành tôm phải giữ vững được lợi thế này.

Tôm chế biến
• 11:00 20/07/2023

“Bắt bệnh” sức cạnh tranh yếu trong xuất khẩu con tôm Việt Nam

Giá thành cao từ 30 - 100% khiến con tôm Việt Nam ngày càng mất sức cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu.

Tôm thẻ
• 12:02 26/06/2023

Hợp tác gia công xuất khẩu thủy sản thế mạnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nam

Việt Nam có thế mạnh về chế biến thuỷ hải sản, do đó các doanh nghiệp thuỷ sản Nhật Bản mong muốn tăng cường hợp tác, đặt hàng gia công sản phẩm xuất khẩu đi các thị trường khác.

Tôm thẻ
• 12:50 21/03/2024

Hội nghị thượng đỉnh đổi mới thực phẩm xanh trở lại London

Hội nghị Thượng đỉnh Đổi mới Thực phẩm Xanh (Blue Food Innovation Summit) quy tụ ngành nuôi trồng thủy sản để khám phá những cơ hội và thách thức trong việc mở rộng quy mô sản xuất thực phẩm xanh đồng thời bảo vệ và khôi phục hệ sinh thái đại dương.

Hải sản
• 10:32 13/03/2024

Bệnh Tilv và vấn đề Brazil không nhập khẩu cá rô phi Việt Nam

Theo thông báo của Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường- NAFIQPM (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) kể từ ngày 14/2 Brazil tạm dừng nhập khẩu cá rô phi Việt Nam cho đến khi có kết luận rà soát bệnh do virus TiLV gây bệnh trên cá rô phi, vì đất nước này lo ngại việc nhập khuẩn làm lây lan dịch bệnh.

Cá rô phi
• 11:05 01/03/2024

Bình Định thực hiện nhiều mô hình nuôi trồng thủy sản đạt hiệu quả

Trong năm 2023 Trung tâm Khuyến nông tập trung triển khai các mô hình nuôi trồng thủy sản theo hướng đa dạng hóa các đối tượng nuôi, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất để nâng cao giá trị sản phẩm, gắn với liên kết tiêu thụ theo chuỗi giá trị đã góp phần hạn chế rủi ro bệnh dịch, cải thiện môi trường sinh thái vùng nuôi, tạo ra các sản phẩm an toàn sinh học, nâng cao giá trị kinh tế, đem lại thu nhập ổn định và bền vững cho người nuôi.

Các mô hình nuôi trồng thủy sản
• 09:59 29/02/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 08:06 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 08:06 29/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 08:06 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 08:06 29/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 08:06 29/03/2024