Cần nuôi tôm, cá sạch và giảm giá thành…

Những tháng đầu năm xuất khẩu thủy sản sụt giảm, ĐBSCL với hai mặt hàng chủ lực tôm, cá tra đang xuống dốc. Chuyển động thị trường cuối năm ra sao, dự báo tiếp theo sau những hiệp định thương mại sẽ ký kết mở ra triển vọng gì?... Ông Hồ Quốc Lực - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta đã có cuộc trao đổi xung quanh vấn đề này.

Hồ Quốc Lực

* Thưa ông, với đà sụt giảm như hiện nay, liệu những tháng cuối năm các mặt hàng thủy sản nào sẽ sớm phục hồi, triển vọng ra sao?

- Theo thông lệ, mức tiêu thụ thực phẩm tăng dần về cuối năm, nhất là thời điểm mừng Noel và năm mới. Cho nên việc tiêu thụ tôm cá sẽ tăng mạnh sắp tới là có căn cứ để dự báo. Tuy nhiên, điều cần suy nghĩ là tôm cá ta sẽ được tiêu thụ ở mức giá nào khi cán cân cung –cầu nghiêng nặng phía cung.

* Trong các mặt hàng xuất khẩu, ngành nông nghiệp kỳ vọng nhất vào sự phục hồi hàng thủy sản xuất khẩu. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng giá thành nuôi tôm Việt Nam cao nên khó cạnh tranh, ông nghĩ sao?

- Giá thành tôm, cá Việt Nam cao là đúng. Bởi chi phí đầu vào cao trong khi sản phẩm tương đồng là cá pollock (minh thái) khai thác biển, chi phí thấp hơn. Giá thành tôm, cá của nước ta cao còn lý do các yếu tố đầu vào tăng qua hàng năm như giống, thức ăn, thuốc thú ý, năng lượng, nhân công, đồng nội tệ mạnh... Các nước khác là đối thủ cạnh tranh như: Indonesia, Ấn Độ, Thái Lan... hầu hết chi phí thấp hơn và nhất là đồng nội tệ của họ mất giá vài chục phần trăm thì chắc chắn giá tôm cá Việt Nam kém sức cạnh tranh trầm trọng. Thí dụ, tôm thẻ nguyên con cỡ 40 con/kg ở Việt Nam đang được mua khoảng 120.000 đồng/kg, thì tôm ở Ấn Độ chỉ khoảng 90.000 đồng/kg.


Mô hình nuôi tôm sử dụng vi sinh đạt hiệu quả ở Sóc Trăng. Ảnh: HĐ

* Thách thức trên thị trường xuất khẩu, có ý kiến cho rằng hàng thủy sản của ta xuất đi nhiều nước, nhưng chưa có nhiều sản phẩm giá trị gia tăng. Ông có ý kiến gì về nhận định này?

- Tại sao người Việt không mặn mà với cá tra mà thích cá lóc, cá rô, cá trê dù giá các loại cá này cao gấp mấy lần cá tra? Do thói quen hay cá tra không ngon bằng các loại cá kia? Cá tra dẫu có bổ, ngon, có rẻ, đáng lẻ phải phù hợp túi tiền người Việt, sao cứ đặt vấn đề vì sao các tầng lớp tiêu thụ người nước ngoài (có thu nhập cao hơn hẳn chúng ta) mặn mà với cá tra? Vấn đề là giữa các loại cá thịt trắng gồm cá tra, cá rô phi, cá minh thái, cá tuyết... thì cá tra giá rẻ nhất. Sở dĩ giai đoạn 2007-2010 cá tra lên ngôi là do số lượng cá minh thái tự nhiên ở Alaska (Mỹ) bị sụt giảm nghiêm trọng, khiến phải giảm hạn ngạch khai thác hàng triệu tấn/năm nên thị trường cá thịt trắng thiếu hụt nghiêm trọng. Các hệ thống phân phối chọn cá tra thay thế và người tiêu dùng có dịp làm quen sản phẩm này. Từ 2010 đến nay, sản lượng tự nhiên cá minh thái phục hồi, người tiêu dùng trở lại với cá minh thái vừa ngon hơn và rẻ, nên thị phần cá tra giảm sụt là điều đương nhiên. Cá rô phi giá gấp đôi cá tra vẫn được tiêu thụ phổ biến ở dạng phi lê. Cá minh thái do dai ngon hơn cá tra nên được làm chả khá phổ biến (dạng surimi). Còn cá tuyết giá rất cao, nhưng rất ngon, hút hàng! Thịt cá tra bở, nên chiên lên dễ bị co rút. Cách sử dụng phổ biến là tẩm bột rồi chiên hoặc hấp rồi sốt gia vị. Bởi vậy, làm sao nâng tỷ lệ hàng tinh chế cá tra xuất khẩu là bài toán không dễ dàng. Còn về nuôi tôm vừa qua đầy rủi ro do dịch bệnh triền miên.

* Như vậy theo ông, hướng khắc phục các yếu điểm để tăng giá trị bằng cách nào?

- Hướng cá tra là giảm diện tích và sản lượng nhằm tránh ứ đọng tạo áp lực bán rẻ và khuyến khích các doanh nghiệp tập trung vào mảng tinh chế và từng bước có lộ trình nâng cấp chất lượng. Đối với tôm, người nuôi dẫu linh hoạt nhưng tính cộng đồng chưa cao và hệ thống quy chế điều chỉnh người nuôi chưa đồng bộ, chưa mạnh. Cho nên nuôi tôm bị chết cũng chính vì tính "linh hoạt" của  mình. Thí dụ linh hoạt mở rộng diện tích nuôi - "bất chấp", sử dụng các chế phẩm để nuôi – "bất chấp", khi ao bị sự cố thì thải ra môi trường cũng bất chấp... Thế mạnh con tôm Việt Nam nằm ở trình độ chế biến "chung" của các nhà máy chế biến, ở ngưỡng cao của thế giới. Với tôm, tỷ lệ hàng tinh chế rất cao, sức cạnh tranh mạnh. Đó là lý do vì sao nhà máy chế biến chúng ta mua tôm 40 con/kg cao hơn hẳn bên Ấn Độ như nêu trên mà vẫn tiêu thụ tốt. Vì Ấn Độ chế biến hàng thô, còn ta mua chế biến hàng cao cấp hơn.

* Riêng với con tôm cần có biện pháp gì để tăng sức cạnh tranh, khai thác thị trường mới?

- Nếu việc nuôi tôm tốt (như Indonesia, Ấn Độ...) chắc chắn kim ngạch xuất khẩu tôm sẽ tăng đột biến. Bởi nhu cầu các hệ thống phân phối cao cấp ở Hoa Kỳ, EU rất cao và tín nhiệm hàng từ Việt Nam. Nhưng bù lại họ yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm rất chặt chẽ. Nuôi tôm tốt (tôm sạch) thì không cần thị trường mới, bởi những thị trường cao cấp nhất Việt Nam đều đang thâm nhập. Cái cần là nguyên liệu sạch. Kế tiếp là giảm giá thành.

* Hiện nay thỏa thuận khung hiệp định thương mại với EU (FTAVN-EU) vừa hoàn tất. Hiệp định TPP Việt Nam và các nước vào giai đoạn cuối…Nhiều dự báo các mặt hàng hàng xuất khẩu da giày, may mặc và thủy sản Việt Nam sẽ có thêm cơ hội, nhất là ưu đãi thuế quan. Theo ông ngành thủy sản cần chuẩn bị gì để đón lấy cơ hội?

- Hiện nay Thái Lan hết ưu đãi thuế quan ở EU. Việt Nam thì còn lợi thế này, nhiều hệ thống phân phối lớn từ EU qua mua tôm tinh chế Việt Nam. Sau khi ký FTA thì thuận lợi hơn về mặt giá cả (không thuế), nhưng liền đó (ngay bây giờ) là việc kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm hết sức nghiêm ngặt. Với TPP, tôm Việt Nam vào Hoa Kỳ đang bị thuế chống bán phá giá. Loại thuế này không bị điều chỉnh bởi các điều khoản của TTP. TPP chỉ có lợi tôm Việt Nam là khả năng không còn bị VCD (thuế chống trợ giá).

Việc cần chuẩn bị là tổ chức nuôi sạch tôm, cá tra và nỗ lực bằng mọi giải pháp để giảm giá thành nuôi. Cơ quan chức năng phải cập nhật tình hình kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm các thị trường lớn và kịp thời có quy định nghiêm ngặt cho việc nuôi, chế biến tôm, cá tra ở Việt Nam. Đồng thời, phải có giải pháp tuyên truyền, giám sát, kiểm tra có hiệu lực thực sự cho những quy định mới này.

* Xin cảm ơn ông!

Báo Cần Thơ, 01/09/22015
Đăng ngày 04/09/2015
Hữu Đức
Nuôi trồng

Tiêu hủy trên 2 triệu con tôm giống không qua kiểm dịch

Ngày 16/11, Phòng Cảnh sát về Môi trường Công an tỉnh Bạc Liêu vừa phối hợp các đơn vị liên quan bắt và tiêu hủy hơn 2 triệu con tôm giống không qua kiểm dịch.

tiêu hủy tôm giống
• 14:37 18/11/2022

Chấn chỉnh việc buôn bán, sử dụng kháng sinh cấm trong nuôi trồng thủy sản

Ngày 9/11, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có công văn gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường quản lý buôn bán, sử dụng thuốc thú y thủy sản trong nuôi trồng thủy sản.

Cần quản lý chặt chẽ chất kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản. Ảnh: Tép Bạc
• 10:41 10/11/2022

Đừng nuôi tôm như... đánh số đề!

Giống tôm kháng bệnh có thể chậm lớn hơn, song sẽ khắc phục được bất lợi của thời tiết, dịch bệnh tại vùng nuôi tôm khu vực Bắc Trung bộ và các tỉnh phía Bắc.

Thu hoạch tôm. Ảnh: icdn.dantri.com.vn
• 09:41 03/11/2022

Bình Định: Đẩy mạnh công tác tuần tra kiểm soát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực thủy sản

TTKN Bình Định phối hợp với Truyền hình Bình Định tổ chức tọa đàm tăng cường kiểm soát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực thủy sản.

tọa đàm
• 11:58 02/11/2022

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 11:00 28/03/2024

Hạn chế lạm dụng kháng sinh bằng cách ủ men vi sinh

Với ngành thủy sản hiện nay, việc lạm dụng kháng sinh và tồn dư chất độc hại trong con tôm làm cho giá trị thương phẩm tôm xuống dốc. Vì vậy, xu hướng sử dụng men vi sinh để thay thế ngày càng được áp dụng phổ biến.

Men vi sinh
• 10:23 26/03/2024

Xi phông tự động và xi phông bằng van tự động là gì? Lợi ích của xi phông đáy ao

Đối với những người nuôi tôm lâu năm và tích lũy được nhiều kinh nghiệm, thì khái niệm xi phông đáy ao đã trở nên quá quen thuộc. Tuy nhiên, đối với những người mới bắt đầu bước chân trên con đường nuôi tôm, không thể tránh khỏi sự bỡ ngỡ và lúng túng.

Xi phong
• 12:30 25/03/2024

Người nuôi gặp khó khăn với tôm giống kém chất lượng

Một yếu tố quan trọng giúp một vụ nuôi thành công chính là chất lượng nguồn tôm giống. Với thực trạng hiện nay, người dân luôn gặp phải các nguồn tôm giống kém chất lượng, việc này ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến năng suất vụ nuôi.

Tôm thẻ
• 17:38 22/03/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 02:50 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 02:50 29/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 02:50 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 02:50 29/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 02:50 29/03/2024