Mô hình cảnh báo nước biển dâng

Sống cạnh những con sóng ở thành phố biển Quy Nhơn (Bình Định), Trần Đào Hải Ngọc tâm niệm phải giúp người dân chủ động hơn, an toàn hơn trong mỗi mùa mưa bão. Và điều này đã thôi thúc Ngọc làm ra mô hình cảnh báo nước biển dâng.

cảnh báo nước biển dâng
Trần Đào Hải Ngọc (giữa) thuyết trình về mô hình sa bàn cảnh báo nước biển dâng - Ảnh: Tâm Ngọc

Mô hình này đoạt giải nhì cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Bình Định năm 2015 (do Liên hiệp Hội Khoa học - Kỹ thuật, Sở GD-ĐT, Sở Khoa học - Công nghệ, Tỉnh đoàn tổ chức).

Ám ảnh từ những cơn bão

Hải Ngọc hiện là sinh viên năm nhất Trường ĐH Y Dược Cần Thơ. Ngọc thực hiện đề tài khoa học khi còn đang học lớp 12 Trường THPT Quốc Học (TP.Quy Nhơn).

Ngọc chia sẻ: “Ban đầu gia đình em can ngăn vì lo ảnh hưởng tới kết quả thi cuối cấp và tuyển sinh của em. Nhưng điều này đã thôi thúc trong em từ lâu và em phải làm cho được. Những con sóng mùa bão lũ, những phận người mong manh trước biển như một nỗi ám ảnh mà em không thể dứt ra nếu không làm được điều gì đó”.

Nhà Ngọc ở gần biển. Cô đã nhiều lần chứng kiến cảnh những con sóng dâng cao khiến nhiều căn nhà sát biển bị sạt lở, thậm chí đổ sụp. Kinh hoàng hơn, trong một trận bão, nước biển dâng đã cuốn đi một người hàng xóm của Ngọc. Những ký ức đó cứ luẩn quẩn trong đầu một cô gái đa cảm và mạnh mẽ.

“Lúc nào em cũng thắc mắc: Vì sao hiểu biết về biến đổi khí hậu của cộng đồng cư dân ven biển còn thấp? Các tác động nào làm ảnh hưởng đến nhận thức của bà con? Đâu là giải pháp để cải thiện thực trạng đó?”, 3 câu hỏi lớn thôi thúc Ngọc đi tìm lời giải đáp.

Cô học trò xác định việc tìm kiếm một mô hình truyền thông phù hợp với bà con ngư dân vùng ven biển để họ hiểu biết và thích ứng với biến đổi khí hậu là rất cần thiết. Nhiều công trình, dự án đã nêu ra các vấn đề về lý luận và thực tiễn trong công tác xây dựng mô hình giáo dục cộng đồng với biến đổi khí hậu, nhưng truyền thông bằng mô hình trực quan thì chưa có. Vậy là Ngọc bắt tay nghiên cứu “Mô hình sa bàn mô tả quá trình nước biển dâng gây ngập lụt, góp phần hạn chế hậu quả do biến đổi khí hậu đối với các vùng ven biển”.

Mang tính ứng dụng cao

Hải Ngọc cho biết mô hình cảnh báo nước biển dâng gồm 2 phần: Sa bàn mô phỏng các khu vực địa hình, các khu dân cư ven biển và thiết bị kỹ thuật mô tả hiện tượng nước biển dâng. Phần quan trọng nhất là hộp kỹ thuật điện tử báo mực nước dâng, bao gồm một hệ mạch điều khiển cảm biến siêu âm SRF05, một hệ thống đèn, chuông báo động và một máy sấy hoạt động chế độ nóng tỏa nhiệt làm tan đá (băng) dùng để mô phỏng hiện tượng nước biển dâng.

Nguyên lý hoạt động của mô hình sa bàn khá hiệu quả. Khi bật nguồn trên màn hình led thể hiện mực nước an toàn và hệ thống đèn hiệu báo màu xanh. Khởi động hệ thống tỏa nhiệt nóng, thước đo nhiệt độ hiển thị nhiệt độ tăng lên, đá trong hộp bắt đầu tan chảy (băng tan chảy vào đại dương làm tăng dần mực nước tại các vùng ven biển) và hệ thống đèn báo hiệu sẽ chuyển sang trạng thái báo động liên tục từ màu xanh đến màu vàng.

Mực nước càng lên cao hệ thống đèn báo hiệu sẽ chuyển sang trạng thái báo động liên tục từ màu vàng đến màu đỏ. Lúc này, cộng đồng và chính quyền địa phương phải triển khai nhanh các kế hoạch ứng phó như: chằng chống nhà cửa, xây dựng kè chắn sóng, đắp bờ bao, di chuyển tàu thuyền, di dân đến nơi an toàn… Tuy nhiên, nhược điểm của mô hình này là còn khá cồng kềnh. Chính vì vậy, mặc dù đưa ra được ý tưởng hay, mô hình hiệu quả nhưng lại không được mang đi dự thi ở cuộc thi khoa học cấp quốc gia.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Tố Trân, giám khảo chấm giải, cho biết: “Việc tìm kiếm một mô hình truyền thông phù hợp với đối tượng cư dân ven biển nhằm tăng hiểu biết và thích ứng với biến đổi khí hậu là vấn đề mang tính cấp thiết đặt ra trong thực tiễn truyền thông về công tác ứng phó với biến đổi khí hậu tại vùng ven biển Bình Định”. Còn cô gái trẻ Trần Đào Hải Ngọc thì ấp ủ ước mơ: “Sau này khi sản phẩm được hoàn thiện hơn, hy vọng nó sẽ được sử dụng rộng rãi ở nhiều tỉnh thành ven biển để giúp người dân có thể hạn chế thiệt hại của tình trạng nước biển dâng”.

Báo Thanh Niên, 30/09/2015
Đăng ngày 30/09/2015
Tâm Ngọc
Khoa học

Những người gác đèn thầm lặng giữa biển khơi

Đối với những người đi biển, sau những ngày dài đánh bắt thuỷ sản trên biển, sau màn đêm đen bao phủ, khi họ nhìn thấy hải đăng tức là nhìn thấy nhà.

Người gác đèn hải đăng
• 14:38 27/01/2023

Cùng ngư dân vươn khơi, bám biển

"Trước lá cờ Tổ quốc, ngư dân chúng tôi đồng lòng, phấn đấu vượt qua sóng gió muôn trùng để vừa phát triển kinh tế, vừa góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo đất nước. Mọi khó khăn, vất vả rồi cũng qua đi, lá cờ Tổ quốc vẫn mãi tung bay trước mũi tàu, cùng ngư dân vươn khơi, bám biển"

trao cờ cho ngư dân
• 13:32 17/06/2022

Tư duy hướng biển

"Tư duy hướng biển” được xác định là cơ sở để phát triển kinh tế biển và xa hơn với nhiều lĩnh vực. Ở Quảng Nam, tâm thức biển không chỉ tồn tại trong hành trình lịch sử vùng đất mà hướng biển và làm chủ biển luôn là trăn trở...

biển đảo
• 16:57 07/06/2022

Yêu cầu Trung Quốc không vi phạm vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam

Trước thông tin cuộc tập trận kéo dài 10 ngày trên Biển Đông, Việt Nam đề nghị Trung Quốc tôn trọng và không vi phạm vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam, không có hành động làm phức tạp tình hình.

Lê Thị Thu Hằng
• 10:50 08/03/2022

Vaccine cho tôm: Tảo lục Chlorella vulgaris

Bệnh đốm trắng (white spot disease - WSD) là một trong những loại bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất trên tôm nuôi và đồng thời cũng là nguyên nhân chính gây thiệt hại kinh tế cho nghề nuôi tôm toàn cầu.

Tảo lục
• 09:00 14/03/2024

Các yếu tố virus nội sinh gây hội chứng đốm trắng (EVE)

Nơi khu trú của virus đề cập đến các phản ứng miễn dịch cụ thể, thích nghi của tôm đối với nhiễm virus xảy ra trong từng tế bào và có thể dẫn đến nhiễm vô hại kéo dài đến suốt đời của vật chủ.

Virus
• 14:33 07/03/2024

Sinh sản nhân tạo một số loài cá hiếm gặp

Đề tài do Trường Thủy sản làm Chủ nhiệm với sự hỗ trợ kinh phí từ Sở Khoa học Công nghệ TP. Cần Thơ. Kết quả nghiên cứu cho thấy cá chạch lửa thành thục tốt trong điều kiện nuôi vỗ trong vòng 4-6 tháng.

Cá chạch lửa
• 10:01 07/03/2024

Phát hiện nhanh và chính xác Tilv trên mẫu cá rô phi

Năm 2009, sản lượng cá rô phi đánh bắt tự nhiên tại hồ Kinneret giảm mạnh, có mức độ trung bình giảm từ 257 tấn mỗi năm đến 8 tấn mỗi năm và không rõ nguyên nhân.

Cá rô phi
• 10:10 06/03/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 20:15 28/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 20:15 28/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 20:15 28/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 20:15 28/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 20:15 28/03/2024