Thú vị về quê đi tát mương bắt cá

Trong một lần về quê, tình cờ tôi được mấy ông anh người bà con rủ: “Ơi chú, theo tôi đi tát mương. Bắt mớ cá chiều lai rai vài chai”. Thoạt đầu tôi sợ vấy bẩn bởi bùn sình mà mình thì không mang theo quần áo. Nhưng ai cũng khích bác: “Dạo này người ta là dân Xì Gòn rồi, đâu có dám nhảy xuống bùn lấm chân lấm cẳng” … Ừ thì đi!

tát mương bắt cá

Thực ra đây không phải là lần đầu tiên tôi đi tát mương bắt cá. Bởi hình ảnh này đã đi suốt tuổi thơ tôi. Cái thời còn nhỏ, cứ hễ mỗi lần nghe trong xóm có nhà tát mương là bọn trẻ con ù té chạy đến để xem và bắt hôi. Trên tay đứa nào cũng cầm một cái rổ và cái thau (hoặc cái xô). Chỉ đến khi tôi lên Sài Gòn trọ học, ra trường đi làm, hình ảnh ấy mới tạm khép lại.

Tát mương bắt cá, người quê chỉ nói gọn thành tát mương là hiểu. Một hình thức bắt cá bằng việc dùng gàu hoặc máy bơm (loại máy dùng đi xuồng, ghe) để tát nước ra khỏi ao, hồ đến khi cạn rồi mò tay bắt tôm cá. Hồ được chọn để tát thường nhỏ, lượng nước trung bình. Ngày trước, ở quê, hầu như nhà nào cũng có một vài cái ao, hồ. Thường ngày, người ta đi làm đồng, bắt được con tôm, con cá bé tí mang về đó thả (hoặc cá, tôm theo dòng nước tự nhiên ra vào). Rồi họ bỏ nhánh cây khô vào hồ (còn gọi là chà) để cá, tôm trú ngụ. Thậm chí những nhánh cây khô ấy còn là nơi cư trú của các loài ốc đắng, ốc bươu. Hồ được “nuôi” trong khoảng 6 tháng đến 1 năm thì tát, lúc ấy lũ cá, tôm trong hồ đã to xác.       

Trước khi tát mương bắt cá, người ta đắp một mô đất cao hơn mặt nước chừng vài gang tay ở một đầu (có khi hai đầu cho nhanh) rồi dùng gàu sòng hất nước ra bên ngoài một cái hồ liền kề hoặc một dòng kênh khi nước đang ròng. Những nhà nào khá giả, có sắm máy đuôi tôm thì tát nhanh hơn. Chỉ cần đặt máy bơm có đuôi ngầm trong hồ, đầu nằm trên mô đất cao. Sau đó đổ xăng vào và quay máy chạy.

Khi mương đã cạn, chủ nhà bắt đầu xuống mò trong mớ bùn nhão để bắt cá. Ôi thôi, chỉ trong giây lát mà có biết bao nhiêu là tôm, cá ngập ngụa trong bùn, búng đuôi tành tạch. Khi bị ngộp bùn, các loài cá rô, cá sặc, lòng tong, bóng dừa, bóng cát, cá lóc… trồi đầu lên thở. Thế là gia chủ chỉ việc đưa tay chộp bắt.

Nói bắt cá đơn giản nhưng đối với dân thành thị là cả một vấn đề. Tất nhiên cá không nằm yên một chỗ cho mình bắt, mà cần phải có kỹ thuật. Khi xác định được đối tượng thoi thóp, cần phải ấn tay xuống mạnh để giữ cá, kẻo chúng chuồn đi nơi khác. Khó nhất là bắt lươn. Tuy dễ xác định chỗ trú  của bọn chúng (lươn thở tạo thành lỗ tròn nhỏ trên mặt bùn) nhưng vì da lươn rất trơn nên chụp hụt là lẽ thường tình. Để bắt được lươn, cần dùng hai tay hốt sâu một mớ bùn và quăng vào thau.  Lươn đã nằm trong đấy. Nhưng hãy cẩn thận, chớ thấy con vật uốn éo bơi trong mớ bùn mà tưởng nhầm là lươn. Có khi là rắn nước, rắn trun hoặc rắn hồ ri. Dù không có nọc, nhưng  sự lầm tưởng dễ làm những người yếu tim hết hồn.       

Lần về quê theo chân mấy người anh đi tát mương ấy, tôi được một phen vọc bùn hơn là bắt cá. Cái hồ nhà ông anh họ to, chứa rất nhiều tôm cá nhưng tôi chỉ bắt được vài con cá… sặc. Còn lại thì cứ chạm vào là chúng chạy, nên thành ra đều hụt. Ông anh bảo: “Mày sợ cá đau chắc? Hồi nhỏ tao nhớ mày bắt cá tài lắm mà?”.

Ờ thì ngày xưa tôi là một đứa trẻ giỏi bắt cá, mò tôm. Thậm chí mò dặm dấu chân ngoài kênh đê nước ngập tới cổ mà vẫn bắt được cá to. Nhưng theo thời gian, cái thú mò tôm bắt tép này đã rơi vào dĩ vãng. Quả thật, đó là bữa đi tát mương bắt cá ấn tượng và thú vị vô cùng!

Cảnh tát mương bắt cá (Ảnh chụp tại huyện Mỏ Cày Nam, Bến Tre vào tháng 4/2015):

cảnh bắt cá

tát ao

soi cá

mò bắt cá

hương quê

Báo Dân Việt, 14/11/2015
Đăng ngày 15/11/2015
Bài, ảnh: Trung Công
Nông thôn

Tết về! Buồn của người nuôi tôm xa xứ!

Cái nghề nuôi tôm thăng trầm lắm. Tỷ phú cũng có mà nợ ngập đầu cũng có. Bởi vậy người ta thường nói cái nghề này thật sự nó bạc bẽo lắm, nhất là vào những ngày Tết.

nuôi tôm ngày tết
• 10:48 01/01/2023

Dự báo lũ đẹp vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Mùa nước lũ ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) năm nay được dự báo là “mùa lũ đẹp”, mang theo phù sa, thau rửa đồng ruộng và hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.

Lũ miền Tây
• 11:06 20/09/2022

Đầu nguồn mùa nước nổi

Tháng 7 nước nhảy khỏi bờ” là quy luật tự nhiên được cư dân vùng đầu nguồn đúc kết từ nhiều đời. Đây cũng là lúc mùa nước nổi bắt đầu, cư dân bước vào vụ làm ăn mới. Năm nay, nước lũ về sớm, dự báo sẽ dồi dào. Mọi người háo hức mong chờ mùa “lũ đẹp”, để khai thác sản vật từ thiên nhiên ban tặng.

cá linh
• 15:57 05/09/2022

Dưới sông cá chốt...

Hôm qua, tôi vô chợ, thật bất ngờ khi thấy một chị nọ mua 1kg cá chốt với giá 250.000 đồng. Không thể nào ngờ cá chốt bây giờ có giá cao như vậy.

Cá chốt sông
• 19:33 30/08/2022

“Khát” nước ở vùng sông nước

Miền Hạ. Cái tên đã nói lên tất cả, sở dĩ gọi miền hạ là do mảnh đất này ở “vùng thấp hơn” của huyện, có cao độ so với mặt nước biển chừng 0,5 – 0,8m, có mật độ sông rạch tự nhiên rất dày đặc.

Hạn hán
• 11:29 19/04/2024

Chuyển giao kỹ thuật nuôi thương phẩm tôm thẻ ứng dụng công nghệ Semi-Biofloc

Sáng ngày 12/4, tại xã Cát Minh (huyện Phù Cát), Trung tâm Khuyến nông Bình Định phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Phù Cát tổ chức lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật nuôi thương phẩm tôm thẻ chân trắng bán thâm canh – thâm canh hai giai đoạn ứng dụng công nghệ Semi-Biofloc cho 20 hộ nuôi tôm trên địa bàn xã.

Tập huẩn
• 09:50 17/04/2024

Trung tâm Khuyến nông Bình Định tổ chức tập huấn kỹ thuật nuôi trồng thủy sản

Sáng ngày 05/4, Trung tâm Khuyến nông Bình Định tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi trồng thủy sản cho các hộ dân trên địa bàn các huyện Phù Mỹ và Tuy Phước để chuẩn bị công tác triển khai thực hiện các mô hình trong năm 2024.

Hộ dân
• 21:22 06/04/2024

Các địa phương trong không khí chào mừng 65 năm ngày truyền thống ngành thủy sản

Với ngành thuỷ sản Việt Nam thì ngày 1/4/1959 là ngày có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu một dấu mốc quan trọng với ngành thuỷ sản nước ta, chính vì vậy mà các địa phương trên mọi miền đất nước đã và đang phát động nhiều phong trào nhằm kỷ niệm ngày lễ này.

Thả giống
• 08:00 31/03/2024

“Tuổi thọ” ao ảnh hưởng như thế nào đến cá tra?

Cá tra là loài cá đang được nuôi phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên, từ khoảng năm 2018, ngành công nghiệp cá tra Việt Nam đã gặp phải khó khăn do sự cạnh tranh gay gắt từ các nước sản xuất cá tra khác như Ấn Độ và Bangladesh, cùng với những rào cản thương mại ngày càng tăng từ các thị trường nhập khẩu chính như Hoa Kỳ và Châu Âu.

Cho cá ăn
• 12:26 20/04/2024

Tép Bạc và Thai Union ký hợp tác phân phối thức ăn tôm tại Việt Nam

Tép Bạc và Thai Union vừa ký thành công hợp tác phân phối thức ăn tôm. Theo đó, Tép Bạc trở thành nhà phân phối thức ăn Thai Union tại Việt Nam, sản phẩm thức ăn tôm Thái cao cấp được nhập khẩu trực tiếp từ nhà máy Mahachai của Thai Union.

7 dòng thức ăn của Thai Union
• 12:26 20/04/2024

“Khát” nước ở vùng sông nước

Miền Hạ. Cái tên đã nói lên tất cả, sở dĩ gọi miền hạ là do mảnh đất này ở “vùng thấp hơn” của huyện, có cao độ so với mặt nước biển chừng 0,5 – 0,8m, có mật độ sông rạch tự nhiên rất dày đặc.

Hạn hán
• 12:26 20/04/2024

Ép khuẩn và diệt khuẩn cho ao nuôi tôm

Trong môi trường ao nuôi, vi khuẩn luôn có khả năng xuất hiện mặc dù đã xử lý cẩn thận từ đầu vụ nuôi. Chúng xuất hiện và tấn công tôm gây nên một số bệnh khó điều trị, từ đó tôm mất sức đề kháng dẫn đến chết. Chính vì vậy vấn đề diệt khuẩn luôn được bà con quan tâm đến. Diệt khuẩn như thế nào là đúng cách để không ảnh hưởng đến tôm, mời bà con tham khảo bài viết dưới đây nhé!

Tôm thẻ
• 12:26 20/04/2024

Mắt cá ngừ đại dương có gì hấp dẫn?

Mắt cá ngừ đại dương với vẻ ngoài đặc biệt có thể khiến nhiều người cảm thấy e dè khi lần đầu nhìn thấy. Tuy nhiên, ẩn chứa bên trong "vẻ ngoài dị biệt" ấy là hương vị thơm ngon, béo ngậy cùng giá trị dinh dưỡng dồi dào, biến nó thành món ăn độc đáo, hấp dẫn thực khách và trở thành đặc sản trứ danh của Phú Yên.

Mắt cá ngừ
• 12:26 20/04/2024