Ngành thủy sản sẽ có nhiều cơ hội khi hình thành AEC

Theo nhận định của VASEP, khi AEC hình thành sẽ tạo ra thị trường chung, không còn rào cản hàng hóa, dịch vụ, vốn... Hàng hóa ở các nước thành viên ASEAN sẽ có mức thuế ưu đãi như nhau, khi đó sức cạnh tranh sẽ tập trung vào chất lượng và giá trị gia tăng của sản phẩm.
Dự báo năm 2016, mức tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ tăng lên, cao hơn nhiều nước khác trong khu vực. Cụ thể, GDP trung bình của Đông Á là 6,1%, Việt Nam sẽ đạt 5,8%, chỉ xếp dưới Philippines (6,5%), còn lại là trên Thái Lan (4%), Indonesia (5,6%), Malaysia (5%)...

Tính đến hết tháng 10-2015, ASEAN vừa là thị trường xuất khẩu lớn thứ 6 của thủy sản Việt Nam (sau Mỹ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc - Hongkong và Hàn Quốc) cũng vừa là đối tác nhập khẩu đứng thứ 7 của DN thủy sản Việt Nam.

Giá trị xuất khẩu thủy sản sang ASEAN tăng trưởng 5-10%/năm. Trong đó, tính riêng 10 tháng năm 2015, tổng giá trị xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong khu vực tăng 33,6% so với 5 năm trước. Cụ thể, cá các loại khác (thuộc mã 0301 đến 0305 và 1604 trừ cá ngừ cá tra) có giá trị xuất khẩu lớn nhất đạt gần 170 triệu USD, tăng 112% so với năm 2011; giá trị xuất khẩu cá ngừ cũng đạt 31,7 triệu USD, tăng gần 57%; nhuyễn thể (mực, bạch tuộc và nhuyễn thể hai mảnh vỏ) cũng tăng 8,7%.

Vừa là thị trường xuất khẩu lớn, nhưng ASEAN cũng là nguồn cung cấp nguyên liệu truyền thống, chất lượng tốt. 9 tháng năm 2015, tổng giá trị nhập khẩu thủy sản từ ASEAN đạt 87,7 triệu USD, giảm nhẹ 0,5% so với cùng kỳ năm trước. Ngoài các thị trường nguyên liệu khác như: Ấn Độ, Đài Loan, Peru, ASEAN là nguồn cung lớn của các nhà nhập khẩu tôm, cá ngừ, mực, bạch tuộc Việt Nam.

Trong 9 thị trường xuất khẩu trong khu vực, Thái Lan là đối tác đặc biệt quan trọng của khách hàng thủy sản Việt Nam. 10 tháng năm 2015, giá trị xuất khẩu thủy sản sang Thái Lan đã chiếm đến 44,2% tổng giá trị xuất khẩu sang cả ASEAN, tiếp đó là thị trường Singapore, Malaysia và Philippines.

Nằm trong mối quan hệ láng giềng vừa hợp tác nhưng cũng nhiều cạnh tranh, Thái Lan và Việt Nam là hai nguồn cung hàng đầu thủy sản cho thế giới. Tuy nhiên, nhiều năm trước đây, sức cạnh tranh của các DN thủy sản Việt Nam thường yếu hơn so với các nước trong khu vực, nguyên nhân chủ yếu là do thuế nhập khẩu cao cao, các chính sách pháp luật của Thái Lan, Singapore cũng thuận lợi hơn cho hoạt động nhập khẩu nguyên liệu để xuất khẩu.

Thành lập ACE là một bước tiến mới và quan trọng trong tiến trình hợp tác kinh tế của cộng đồng ASEAN, lợi thế cạnh tranh sẽ tốt hơn khi các DN thủy sản được hưởng chung một môi trường kinh tế thương mại bình đẳng và thuận lợi.

Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, đây là cơ hội lớn để các DN thủy sản nắm thời cơ để tận dụng và gia tăng nhập khẩu, thúc đẩy xuất khẩu không chỉ trong khu vực mà trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, sự cạnh tranh cũng nâng lên một tầm mới, trong đó, nhiều đối tác láng giềng, trong đó có Thái Lan đang là “đối thủ” nặng ký vì Chính phủ nước này kiểm soát rất tốt hoạt động sản xuất nguyên liệu ngay từ đầu vào của sản phẩm trước khi đến nhà máy có công suất chế biến lớn gấp nhiều lần các DN thủy sản Việt Nam.