Xây cảng cá tại Trường Sa: Nếu có nhà máy đông lạnh...

TS. Nguyễn Việt Thắng - Chủ tịch Hội Nghề Cá Việt Nam (nguyên thứ trưởng Bộ Nông Nghiệp & PTNT) cho biết, chủ trương xây dựng 6 khu neo đậu kết hợp cảng cá tại các đảo Song Tử Tây, Trường Sa Lớn, Sinh Tồn, Phan Vinh, Đá Tây, Nam Yết đến năm 2020 được đánh giá là chủ trương rất tốt.

Theo ông Thắng, chủ trương đã đáp ứng được mong muốn của những ngư dân xây dựng thêm các âu thuyền trên 6 đảo làm nơi neo đậu, trú bão cho ngư dân. Đặc biệt, tại các đảo Đá Tây có khu dịch vụ hậu cần nghề cá, cung cấp dầu, bán đá, nước giá gốc cho ngư dân. Kết hợp với đó là các dịch vụ thiết yếu khác như bảo quản, thu mua trực tiếp tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân tăng thời gian bám biển.

Tuy nhiên, vị Chủ tịch Hiệp hội nghề cá phải thừa nhận,  sau khi quy hoạch thì cơ sở hạ tầng, dịch vụ chưa được đầu tư tốt, chưa thỏa mãn được mong ước của ngư dân. Vì thế, ông Thắng mong muốn, cùng với Hiệp hội nghề cá, các cơ quan chức năng, các cơ quan quản lý, các đơn vị chấp pháp trên biển giành sự quan tâm hơn nữa, đầu tư tốt hơn nữa cho ngư dân trên biển.

Ông Võ Văn Trác- Phó Chủ tịch thường trực Hội nghề Cá Việt Nam (nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Thuỷ sản) cũng nhận định, xây dựng những cơ sở hạ tầng trên đảo tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân sản xuất, kinh doanh và sinh sống là vấn đề rất quan trọng, cần thiết và lâu dài.

Theo ông Trác, đây là chủ trương nhất quán, lâu dài trong công tác đấu tranh và bảo vệ chủ quyền của nước ta. Do đó, từng bước đi đều phải có tính toán.

Phải tạo điều kiện cho ngư dân có được cuộc sống yên ổn cả về tinh thần và văn hóa, vì thế, xây dựng cơ sở hậu cần hỗ trợ ngư dân đánh bắt xa bờ là chủ trương đúng đắn và rất cần thiết. Tuy nhiên, muốn thực hiện được tốt phải đòi hỏi tính đồng bộ, bao gồm cả cơ sở hạ tầng dưới biển và trên bờ.

Cụ thể đối với cơ sở hạ tầng dưới biển phải bao gồm cầu, cảng neo đậu; cơ sở hạ tầng trên bờ thì phải đảm bảo cung cấp được vật tư, nhiên liệu, cho tàu thuyền đi khai khác, rồi các cơ sở bảo quản, chế biến, các khu sửa chữa tàu, vấn đề thông tin liên lạc cũng rất quan trọng và không thể thiếu.

Vấn đề theo ông Trác là  phải xác định đầu tư, xây dựng thế nào? Dưới biển bao nhiêu, trên bờ biển bao nhiêu... tất cả đều phải được tính toán kỹ lưỡng.

"Cũng có thể kêu gọi nhà đầu tư, doanh nghiệp có đủ điều kiện tham gia đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng ngay trên các đảo, nhưng cũng phải cân nhắc, tính toán kỹ. Một là lựa chọn nhà đầu tư thế nào, đáp ứng các yêu cầu ra sao? Vì xây dựng cơ sở hạ tầng ngoài đảo khác hoàn toàn trên đất liền, vì thế không đơn giản chỉ dựa vào năng lực mà còn phải tính toán cả yếu tố an ninh quốc phòng, chính trị, xã hội, chủ quyền biển đảo... Thứ hai, họ bỏ tiền đầu tư cũng phải có cơ chế hanh thông, phải mang lại hiệu quả kinh tế", ông Trác nói.

Nhà đầu tư nước ngoài được tham gia?

Bàn về việc này, Phó Tổng cục trưởng - Tổng Cục thủy sản (Bộ NN&PTNT) - Nguyễn Ngọc Oai nói rõ thêm, Bộ nông nghiệp đã trình thủ tướng chính phủ phê duyệt quyết định và ban hành quyết định 1976 về quy hoạc cảng cá và âu thuyền tránh bão tại Khánh Hòa tới năm 2020. Trong đó, bao gồm cả cơ sở hạ tầng nghề cá trên một số đảo tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Theo ông Oai, việc xây dựng các âu thuyền tránh bão, cảng cá và bao gồm cả các cơ sở dịch vụ hậu cần là nhằm mục đích đảm bảo cho công tác đánh bắt, khai thác của ngư dân hiệu quả, bền vững, đảm bảo được bảo quản sản phẩm.

Về định hướng đầu tư, ông Oai cho biết còn phụ thuộc vào nguồn vốn trong giai đoạn trung hạn 2016-2020.