Chặn kháng sinh trong thủy sản

Không chỉ tổ chức vùng nuôi riêng, nhiều doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản đầu tư phòng thí nghiệm, tuyển đội ngũ kỹ sư hùng hậu... kiểm soát chất lượng sản phẩm từ khâu con giống đến sản phẩm cuối cùng.

xet nghiem ca tra
Kỹ thuật viên xét nghiệm cá tra đang nuôi tại trại cá Cồn Linh B (huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre) - Ảnh: VÂN TRƯỜNG

Với sự đầu tư bài bản của các DN, nhiều chuyên gia khuyến cáo nếu không liên kết với DN theo mô hình nuôi gia công hoặc cho thuê ao, người dân sẽ ngày càng gặp nhiều khó khăn trong khâu tiêu thụ khi tự nuôi bởi DN sẽ từ chối mua do lo ngại rủi ro.

Xét nghiệm mỗi ngày

8g sáng, kỹ sư Phạm Thị Thanh Thúy (trại cá tra Cồn Linh B, huyện Giồng Trôm, Bến Tre) đích thân đi lấy mẫu nước ở gần chục ao nuôi cá tra trong trại để phân tích. Công nhân phụ trách cho cá ăn giúp chị bắt cá ngẫu nhiên ở tất cả các ao trong trại để làm xét nghiệm.

“Công ty quy định phải lấy mẫu xét nghiệm mỗi ngày để kịp thời phát hiện bất thường nhằm có biện pháp ngăn chặn, đặc biệt là dịch bệnh và kháng sinh” - chị Thúy giải thích.

Đây không phải là trường hợp cá biệt, nhiều DN xuất khẩu cá tra lớn tại ĐBSCL hiện đều tự tổ chức vùng nuôi riêng và đầu tư phòng thí nghiệm hiện đại, tuyển đội ngũ kỹ sư thủy sản, kỹ thuật viên xét nghiệm hùng hậu.

Mục tiêu chính là nhằm đảm bảo sản phẩm xuất khẩu không có dư lượng kháng sinh.

Ông Đặng Hiền Bến (phó phòng nuôi trồng Công ty CP Gò Đàng) cho biết hiện công ty có gần 200ha mặt nước nuôi cá tra, sản lượng khoảng 40.000 tấn/năm, đủ cung cấp cho các nhà máy chế biến.

Ngoài ra, công ty cũng tự ương cá giống, xây dựng nhà máy sản xuất thức ăn cho cá chứ không mua bên ngoài.

Theo ông Bến, mỗi trại có 2-3 kỹ sư thủy sản trực tiếp nuôi cá và làm các xét nghiệm hằng ngày. Ngoài ra, cứ vài ngày sẽ có một nhóm kỹ thuật viên phòng xét nghiệm tại công ty đến lấy mẫu ngẫu nhiên về làm các xét nghiệm sâu hơn.

Tất cả nguyên liệu đầu vào đều được xét nghiệm kỹ nhằm chắc chắn không để lọt kháng sinh vào nhà máy.

Ngay cả thuốc thú y cũng xét nghiệm trước khi sử dụng cho cá, bởi thực tế công ty đã phát hiện nhà sản xuất trộn kháng sinh bị cấm trong thuốc thú y được phép sử dụng.

“Nuôi cá tra bây giờ rất khó. Nguy cơ nhiễm kháng sinh từ cá giống, hóa chất xử lý nước, thuốc thú y, thức ăn, nguồn nước... rất lớn. Chúng tôi phải canh giữ ao, kiểm tra, xét nghiệm hằng ngày rất vất vả” - ông Bến nói.

Ông Phan Hữu Hội, chi cục phó Chi cục Thủy sản Tiền Giang, cho biết trên địa bàn hiện chỉ còn 37ha cá tra của nông dân tự nuôi, còn lại khoảng 100ha của DN xuất khẩu được đầu tư rất bài bản. Với nông dân, tỉnh đã hỗ trợ kinh phí và hướng dẫn kỹ thuật nuôi theo tiêu chuẩn VietGAP và được cấp chứng nhận.

“Nuôi cá tra không thể tránh được dịch bệnh và dùng kháng sinh. Trước khi thu hoạch chúng tôi còn lấy mẫu xét nghiệm. Nếu phát hiện dư lượng kháng sinh sẽ không cho họ thu hoạch, chờ khi nào xét nghiệm lại thấy không còn mới được bán” - ông Hội nói.

Dẹp kiểu làm ăn chụp giật

Ông Dương Nghĩa Quốc, chủ tịch Hiệp hội Cá tra VN, nói việc phát hiện dư lượng kháng sinh tại ao nuôi cá tra thường gặp ở các hộ nuôi nhỏ lẻ, không áp dụng tiêu chuẩn quan trọng như VietGAP, GlobalGAP, ASC.

Việc quản lý thuốc thú y, thức ăn cho cá, hóa chất xử lý môi trường tại những hộ này rất khó. Một số lô hàng “dính” kháng sinh hoặc chất cấm sử dụng bị nước ngoài phát hiện trả về phần lớn có nguồn gốc từ những ao nuôi kiểu này.

“Yêu cầu tối thượng với những hộ nuôi lẻ là nông dân phải tự giác không sử dụng hoặc sử dụng hạn chế kháng sinh. Tuyệt đối không dùng thuốc ngoài danh mục của Bộ NN&PTNT, không mua thuốc trôi nổi từ những nhân viên tiếp thị tận ao nuôi.

Sở NN&PTNT địa phương cần quản lý chặt chẽ các nội dung quảng cáo, tiếp thị thuốc thú y và thức ăn thủy sản để giúp nông dân tránh rủi ro khi cá bị dính chất cấm ngoài ý muốn” - ông Quốc nói.

Theo GS.TS Võ Tòng Xuân (chuyên gia nông nghiệp), nhiều nông dân cho biết nuôi cá tra bây giờ rất dễ bệnh. Và mỗi khi cá bị bệnh lại phải dùng kháng sinh để trị bởi mỗi ao cá có vốn đầu tư hàng tỉ đồng, đâu có ai dám liều đến mức không dùng thuốc kháng sinh. Cá hết bệnh, tới lứa thì kêu bán.

“Trái bóng rủi ro lúc này được đá cho DN, phải chịu rủi ro nếu hàng bị trả về do có tồn dư kháng sinh. Muốn chấm dứt tình trạng này phải dẹp ngay kiểu làm ăn chụp giật. DN và người nuôi phải liên kết, cộng đồng trách nhiệm với nhau” - ông Xuân nói.

Ông Phan Hữu Hội cũng đồng tình giải pháp kéo DN và nông dân đứng chung một “chiến hào”.

Trong tương lai, mô hình nông dân tự nuôi tự bán sẽ ngày càng khó bởi DN có xu hướng tự nuôi để tránh rủi ro cho nên nông dân cần chủ động liên kết với DN bằng các hình thức như cho DN thuê ao hoặc nuôi gia công cho họ.

DN mới có đủ lực để đầu tư cơ sở hạ tầng nuôi trồng hiện đại, ít bị ô nhiễm, cá ít bị bệnh. Chỉ như vậy mới hạn chế được thuốc thú y và giám sát được những nguy cơ lây nhiễm kháng sinh, chất cấm.

“Muốn liên kết được, chính quyền phải làm cầu nối. Hợp đồng có chế tài đủ mạnh để bắt buộc hai bên phải tự giác thực hiện. Trước đây họ cũng liên kết rồi, nhưng mau chóng tan rã vì hợp đồng có cũng như không” - ông Hội nói.

Theo ông Nguyễn Văn Đạo (tổng giám đốc Công ty CP Gò Đàng), chỉ khi nào DN tự nuôi và quản lý chặt chẽ con cá từ khi ương đến khi đưa vào băng chuyền nhà máy thì mới yên tâm.

Do đó, giải pháp duy nhất hiệu quả là DN có vùng nuôi riêng. Khi đó nông dân cho thuê ao hoặc góp vốn bằng ao rồi trở thành cổ đông của DN. Làm được điều này thì cả hai bên đều có lợi.

Nông dân cũng tự kiểm soát

Ông Nguyễn Văn Đời (xã Tân Phong, huyện Cai Lậy, Tiền Giang), chủ 18ha nuôi cá tra với các ao nuôi đều được chứng nhận VietGAP, cho biết kinh nghiệm nói “không” với thuốc kháng sinh là giảm mật độ nuôi, xử lý cho nước ao nuôi thật sạch trước, trong và sau khi thả nuôi.

Ngoài ra, ông Đời cũng đề nghị Chi cục Thủy sản Tiền Giang đến lấy mẫu cá xét nghiệm thường xuyên để kịp thời phát hiện bệnh hoặc dư lượng kháng sinh ngoài ý muốn (do nguồn nước và thuốc xử lý nước) để xử lý.

“Thỉnh thoảng có trình dược viên của các công ty thuốc thú y tới tiếp thị thuốc cho cá tra nhưng tôi đều từ chối.

Làm sao biết được trong thuốc đó có kháng sinh bị cấm hay không. Tiền tỉ bỏ xuống ao, không xài thuốc hay thức ăn lung tung được. Nhưng bây giờ kháng sinh có ở khắp nơi, tôi chỉ lo mình ngăn không xuể” - ông Đời nói.

Theo Hiệp hội Cá tra VN, 6 tháng đầu năm 2016 xuất khẩu cá tra VN đạt 718 triệu USD, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm trước.

Diện tích cá tra thả nuôi mới ở các tỉnh ĐBSCL là 1.705ha (giảm 23% so với cùng kỳ 2015), diện tích thu hoạch 1.821ha (giảm 10% so với cùng kỳ 2015), sản lượng đạt gần 570.000 tấn.

Tuy nhiên giá cá tra nguyên liệu hiện nay ở mức rất thấp, dưới 19.000 đồng/kg. Với giá này không có người nuôi lẻ nào có lãi, mà bị lỗ vài ngàn đồng/kg, tùy ao. Các DN chủ động nguồn con giống, thức ăn, kỹ thuật nuôi... thì huề vốn.

Báo Tuổi Trẻ, 18/08/2016
Đăng ngày 19/08/2016
Vân Trường
Kinh tế

Giải pháp hồi phục nhanh chóng sức khỏe tôm, cá sau khi nhiễm bệnh

Để tôm cá nhanh chóng hồi phục sức khỏe thì Khoáng chất và Vitamin chính là chìa khóa để giải quyết bài toán hóc búa này

khoáng cho tôm
• 13:00 09/03/2022

Góc nhìn cho ngành nuôi trồng thủy sản 2022

Báo cáo của Rabobank tại hội nghị GOAL của Liên minh thủy sản Toàn cầu đã chỉ ra những gì mà các tác giả của báo cáo nhận thấy thông qua năm yếu tố quan trọng nhất từ những sự kiện vừa qua của năm 2021. Dưới đây là một số điểm chính ghi nhận từ báo cáo.

tôm hùm
• 07:00 20/01/2022

Bạc Liêu: Ổ dịch Covid-19 tại Công ty thủy sản Tấn Khởi tiếp tục lây lan

Trước tình hình ổ dịch Covid-19 tại Công ty TNHH thủy sản Tấn Khởi ở TX.Giá Rai tiếp tục lây lan trong cộng đồng, Bí thư Tỉnh ủy Bạc Liêu Lữ Văn Hùng đã trực tiếp làm việc với địa phương để bàn giải pháp sớm khống chế dịch bệnh.

công ty Châu Bá Thảo
• 11:28 22/10/2021

Xuất khẩu thủy sản: Chông chênh con đường hồi phục

Những tháng cuối năm, các doanh nghiệp chế biến thủy sản tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức trong hoạt động sản xuất và xuất khẩu.

chế biến tôm
• 09:56 19/10/2021

Hợp tác gia công xuất khẩu thủy sản thế mạnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nam

Việt Nam có thế mạnh về chế biến thuỷ hải sản, do đó các doanh nghiệp thuỷ sản Nhật Bản mong muốn tăng cường hợp tác, đặt hàng gia công sản phẩm xuất khẩu đi các thị trường khác.

Tôm thẻ
• 12:50 21/03/2024

Hội nghị thượng đỉnh đổi mới thực phẩm xanh trở lại London

Hội nghị Thượng đỉnh Đổi mới Thực phẩm Xanh (Blue Food Innovation Summit) quy tụ ngành nuôi trồng thủy sản để khám phá những cơ hội và thách thức trong việc mở rộng quy mô sản xuất thực phẩm xanh đồng thời bảo vệ và khôi phục hệ sinh thái đại dương.

Hải sản
• 10:32 13/03/2024

Bệnh Tilv và vấn đề Brazil không nhập khẩu cá rô phi Việt Nam

Theo thông báo của Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường- NAFIQPM (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) kể từ ngày 14/2 Brazil tạm dừng nhập khẩu cá rô phi Việt Nam cho đến khi có kết luận rà soát bệnh do virus TiLV gây bệnh trên cá rô phi, vì đất nước này lo ngại việc nhập khuẩn làm lây lan dịch bệnh.

Cá rô phi
• 11:05 01/03/2024

Bình Định thực hiện nhiều mô hình nuôi trồng thủy sản đạt hiệu quả

Trong năm 2023 Trung tâm Khuyến nông tập trung triển khai các mô hình nuôi trồng thủy sản theo hướng đa dạng hóa các đối tượng nuôi, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất để nâng cao giá trị sản phẩm, gắn với liên kết tiêu thụ theo chuỗi giá trị đã góp phần hạn chế rủi ro bệnh dịch, cải thiện môi trường sinh thái vùng nuôi, tạo ra các sản phẩm an toàn sinh học, nâng cao giá trị kinh tế, đem lại thu nhập ổn định và bền vững cho người nuôi.

Các mô hình nuôi trồng thủy sản
• 09:59 29/02/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 17:47 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 17:47 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 17:47 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 17:47 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 17:47 29/03/2024