Nguồn gốc chất thải hữu cơ và tác hại trong ao nuôi tôm

Xử lý chất thải hữu cơ trong ao nuôi tôm luôn là vấn đề đau đầu và bức thiết của người nuôi hiện nay. Bài viết cung cấp nguồn gốc chất thải hữu cơ và tác hại và biện pháp xử lý trong nuôi tôm.

Nguồn gốc chất thải hữu cơ và tác hại trong ao nuôi tôm
Mô hình quảng canh cải tiến và nuôi trong ao đất dễ tích tụ chất thải hữu cơ. Hình: Huỳnh Như

1. Nguồn gốc chất thải hữu cơ trong nuôi tôm:

Nuôi tôm thâm canh sử dụng thức ăn công nghiệp có thành phần dinh dưỡng cao, đặc biệt đạm và photpho. Thức ăn tôm dư thừa và phân tôm là nguyên nhân làm tăng hàm lượng chất thải hữu cơ rắn và lơ lửng trong ao. Hơn 64% tổng đạm và 77% tổng lân từ thức ăn được thải ra môi trường nước dưới dạng hòa tan và không hòa tan(Muir, 1992).

Chất thải tích lũy trong ao nuôi tôm từ nhiều nguồn gốc khác nhau và có sự khác biệt giữa các ao nuôi, bao gồm đất ao bị xói mòn do dòng chảy của nước, đất từ bờ ao bị rửa trôi, từ phân tôm, thức ăn thừa, xác chết của phiêu sinh vật, các loại vôi, khoáng chất và các chất lơ lửng do nguồn nước cấp (Boyd, 1998).

Ngoài ra, chất hữu cơ lơ lửng trong ao nuôi tôm còn từ nguồn nước cấp do người nuôi không có ao lắng, ao lọc trước khi cấp nước vào ao nuôi.

2. Ảnh hưởng đến chất hữu cơ trong ao.

- Tảo độc phát triển

Khi chất thải hữu cơ tích lũy trong ao, đặc biệt đối với các ao nuôi tôm không lót bạt đáy sẽ tạo điều kiện cho tảo độc phát triển. Quần thể tảo trong ao nuôi tôm có sự thay đổi rất lớn từ các loại tảo có lợi như tảo silic sang các loại tảo có hại như tảo lam từ sau 1 tháng đến khoảng 110 ngày của chu kỳ nuôi (Yusoff et al., 2002).

- Tích lũy khí độc

Tổng đạm amon, nitrit, nitrat, tổng đạm nito và H2S gia tăng nhanh chóng theo chu kỳ nuôi do sự tích lũy vật chất hữu cơ từ thức ăn dư thừa và quá trình trao đổi chất của tôm nuôi làm suy giảm chất lượng nước nhanh chóng vào cuối chu kỳ nuôi (Matias et al., 2002).

- Ảnh hưởng sức khỏe vật nuôi

Chất lượng nước suy giảm ảnh hưởng đến sức khỏe tôm nuôi, giảm năng suất và sản lượng. Nguồn vật chất hữu cơ tồn tại trong ao nuôi chủ yếu là từ thức ăn thừa và chất thải từ tôm nuôi, ngoài ra còn có phân bón và các nguồn dinh dưỡng khác cũng góp phần gây ô nhiễm môi trường ao nuôi (Shishehchian et al., 1999). 

- Giảm hàm lượng oxy hòa tan trong ao

Khi nước trong ao có hàm lượng chất thải cao, quá trình phân hủy chất thải này diễn ra làm giảm hàm lượng oxy hòa tan trong ao.

- Gây bệnh cho tôm nuôi:

Bệnh thường thấy nhất trên tôm là đen mang: mang tôm bị teo, dưới lớp vỏ kitin ở mang nổi đỏ, sau trở nên nâu rồi đen. Những đốm đen này chuyển dần về bụng và phần ngực, giữa các đốt..Tôm bị bệnh này thường bỏ ăn, yếu dần nặng hơn có thể gây chết cho tôm.

3. Giải pháp cho ao nuôi ô nhiễm chất hữu cơ

Giải pháp đơn giản nhất giúp cải thiện chất lượng nước trong ao nuôi là thay nước. Các chất dinh dưỡng, tảo cùng các chất ô nhiễm được mang khỏi ao và thay thế bằng nguồn nước có chất lượng tốt hơn, có tác dụng cải tạo môi trường nước ao nuôi. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tức thời. 

*Khuyến cáo bà con nuôi tôm trong ao lót bạt để hạn chế tích tụ hữu cơ, và nên có hệ thống ao lắng, ao lọc trước khi cấp nước vào nuôi và nên xử lý chất thải trước khi thải ra môi trường.

Đăng ngày 01/06/2017
Huỳnh Như
Kỹ thuật

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 10:27 28/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 09:57 28/03/2024

Làm thế nào để hạn chế ốc đinh ao tôm

Ốc đinh hay còn gọi là ốc hút, có kích thước nhỏ bé chỉ từ 1cm đến 2cm. Chúng sở hữu hình dạng xoắn ốc độc đáo và thường sinh sống ở những khu vực nuôi tôm, cạnh tranh thức ăn với tôm. Vậy làm thế nào để hạn chế loài ốc này, cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé!.

Ốc đinh
• 10:06 27/03/2024

Sử dụng thuốc cho gan và hệ tiêu hóa tôm hiệu quả

Để tôm có thể phát triển khỏe mạnh, sức đề kháng và hấp thu tốt, người nuôi thường sử dụng các loại thuốc thủy sản giúp hỗ trợ cũng như điều trị cho tôm. Gan và hệ tiêu hóa là hai bộ phận gần như được quan tâm nhất khi nhắc đến các chất dinh dưỡng bổ sung cho tôm. Hôm nay hãy cùng Tép Bạc tìm hiểu sâu hơn về chúng nhé!

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 26/03/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 08:11 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 08:11 29/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 08:11 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 08:11 29/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 08:11 29/03/2024