)
Mô hình tổng hợp chăn nuôi – trồng trọt
Đến chân đèo Lộ Diêu, chúng tôi như choáng ngợp bởi bức tranh màu xanh bát ngát, đẹp mê hồn được dựng nên bởi vườn chuối rộng mênh mông xen lẫn những cây dừa xiêm cùng những cánh rừng keo lai.
Thấy chúng tôi cứ xuýt xoa, trầm trồ về cánh rừng ấy, một bác nông dân đang hì hục với “con ngựa sắt” bên hông đèo cũng tự hào dừng lại đưa chuyện: “Toàn bộ những cánh rừng trồng xung quanh đây và trang trại trồng chuối xen dừa đều là của chị Thắm ở thôn Xuân Vinh sang đây tạo lập.
Ai nói phụ nữ chân yếu tay mềm chứ chị Thắm này làm ăn “kinh hoàng” lắm! Một tay chị ấy gầy dựng nên trang trại nuôi cả ngàn con heo, trồng 18ha rừng, nuôi 2 – 3 hồ tôm và trồng hàng ngàn cây chuối cùng với dừa xiêm. Chị ấy bỏ nhà bỏ cửa bên thôn Xuân Vinh qua đây, lên ngọn đồi kia cất nhà, bám trụ dưới chân đèo chăm sóc trang trại mấy năm nay đấy!”.
Theo hướng chỉ tay của bác nông dân, chúng tôi vượt con dốc đường đất lên ngọn đồi có trang trại heo của chị Thắm. Thật ngạc nhiên khi trang trại có 3 dãy chuồng, sức chứa đến cả ngàn con heo mà lại chẳng nghe thấy mùi hôi hám nào cả. Người phụ nữ được mệnh danh “đại gia” dưới chân đèo Lộ Diêu – Nguyễn Thị Thắm (56 tuổi) với một phong thái rất đỗi tự tin kể về đoạn đường vượt khó giảm nghèo của mình...
Ngày trước, cuộc sống của gia đình chị quanh năm cứ dựa vào 7 sào ruộng nên cứ luôn thiếu trước hụt sau. Bởi thế, ngoài làm ruộng, chị Thắm kiêm luôn cả việc chạy xe thồ chở cá mướn từ Lộ Diêu sang Sa Huỳnh (Đức Phổ, Quảng Ngãi) cho người ta.
“Hàng ngày vượt cả gần 20 cây số qua đường đèo dốc quanh co bên đèo Lộ Diêu với cảnh đẹp hoang sơ, thiệt tình làm tui mê mẩn lắm. Nhưng mê nhất là nguồn nước tự nhiên không bao giờ cạn dẫn từ trên núi xuống, thoải mái tắm cả ngàn con heo và tưới cả vườn chuối mấy ngàn cây. Thế là tui nảy sinh ý định vào đây lập trang trại. Tuy nhiên, “ý tưởng đẹp” của tui khi ấy bị chồng con dập tắt bởi nơi này heo hút quá. Phần thì chồng con phản đối, phần chẳng có vốn liếng để làm nên nó cứ day dứt, ám ảnh mãi trong tâm trí. Đến khi làm ăn dành dụm, tích cóp được tiền là tui ập vào làm ngay!” - chị Thắm cho hay.
Trong quá trình vừa chạy xe ôm, vừa buôn bán tạp hóa cho người dân làng chài Lộ Diêu, chị Thắm bắt đầu dành dụm được số vốn kha khá. Năm 2001, chị vào nghề nuôi tôm. Những năm ấy, nguồn nước nuôi tôm chưa bị ô nhiễm, nuôi đâu trúng đó, lưng vốn nhà chị cứ thế mà đội lên ào ào.
Ăn nên làm ra, thế là chị quyết định đầu tư làm lớn luôn, nuôi một lúc đến 12 hồ tôm. Riêng năm 2006, chị nuôi tôm thẻ chân trắng thu lãi ròng đến 100 cây vàng. Mấy năm sau, các hồ nuôi tôm bắt đầu phát sinh dịch bệnh, nhắm không xong nên chị sang bớt ao tôm lấy vốn để dành xây dựng trang trại dưới chân đèo Lộ Diêu.
Phải mất thời gian dài thuyết phục làm kinh tế trang trại ở chân đèo Lộ Diêu bằng những kế sách làm ăn bài bản, cụ thể, cuối cùng “ý tưởng đẹp” năm xưa của chị Thắm cũng được chồng con đồng ý. Thế là đầu tháng 2/2012, cả gia đình chị dắt díu nhau đến chân đèo Lộ Diêu bắt đầu cuộc hành trình “khởi nghiệp” tại vùng đất “chết”.
“Khi mới lên đây, rừng núi hãy còn hoang vu lắm, gia đình phải đầu tư khoảng 1,4 tỷ đồng để thuê máy ủi, cải tạo mặt bằng và xây dựng trang trại nuôi heo trên diện tích gần 1ha, gồm 3 dãy chuồng với số lượng 700 con heo. Nhưng sau một năm, việc nuôi heo thất bại nặng nề do giá cả thị trường tụt dốc không phanh, dịch bệnh lại hoành hành... phải chịu lỗ đến 500 triệu đồng. Thời điểm ấy, vợ chồng tui cứ nghĩ sẽ lâm cảnh nợ nần mà buông tay luôn” – chị Thắm bồi hồi nhớ lại.
Không cam lòng với thất bại này, để vực dậy ý chí, tinh thần, chị quyết tâm đến những trang trại chăn nuôi gần xa để học hỏi thêm kinh nghiệm. Qua những cuộc đi xa này, chị Thắm đã rút ra bài học kinh nghiệm để nuôi heo hiệu quả thì ngoài con giống thì vấn đề cải thiện môi trường, sạch sẽ chuồng trại là điều cốt yếu.
“Sau lần đó, tui cho lắp đặt ống ngầm dưới 3 dãy chuồng heo để dẫn nước thải vào sâu trong núi để làm phân tưới cho rừng keo. Nhờ đó, chuồng nuôi cả ngàn con heo nhưng không bao giờ có mùi hôi thúi. Trong môi trường trong lành, heo nuôi chóng lớn, những năm heo có giá, thiệt tình tui có lãi dữ lắm” – chị Thắm tâm sự.
Chị còn chia sẻ thêm: “Trong quá trình nuôi heo, vấn đề tiêm vắc xin phòng các loại bệnh theo mùa và phát sinh luôn được quan tâm, thực hiện nghiêm túc, chu đáo theo chu kỳ phát triển của vật nuôi nên 4 năm qua trang trại không xảy ra bất cứ loại dịch bệnh nào gây tổn hại về kinh tế. Từ năm ngoái đến nay, giá heo tuột dốc, nhưng tui vẫn duy trì và chuyển sang nuôi heo siêu nạc nên vẫn có lãi”.
Chị tính, nuôi 600 con heo thịt/lứa, chị cho ăn bằng máng ăn tự động nên rất ít tốn nhân công, chỉ cần 2 người chăm sóc. Một con heo lúc mới bắt về nuôi khoảng 20kg thì cho ăn một ngày 1kg bột, 1 chuồng 40 con thì cho vào 40kg thức ăn. Sáng hôm sau rồi mới đổ tiếp và tăng dần lên theo độ tuổi, không để thức ăn dư thừa, gây lãng phí.
Chị bộc bạch: “Tui hợp đồng với Công ty Japfa tại Đồng Nai mua giống của họ. Heo giống siêu nạc khá đắt. Hiện có giá đến 1 triệu đồng/con nhưng sạch bệnh, nhanh tăng trọng và tiêu thụ tốt. Hiện nay giá heo tuột thấp nhưng Công ty cam kết khi xuất chuồng sẽ hỗ trợ 300 ngàn đồng/con nên tui vẫn mạnh dạn nuôi”.
Doanh thu tiền tỉ
Mấy năm trước, nhận thấy chăn nuôi heo bấp bênh, chị Thắm chuyển một số diện tích sang trồng trọt. Chị dồn vốn mua gom mua góp dần dần, hiện nay đã được 18ha đất trồng keo nguyên liệu giấy và keo đã bắt đầu cho thu hoạch.
Gần 2ha đất dưới chân đèo Lộ Diêu, chị lại trồng 2.200 cây chuối cấy mô xen với gần 400 cây dừa xiêm. Tiền thu được từ cây chuối, chị đầu tư cho cây dừa, rồi chị còn trồng thêm 50 trụ tiêu nữa. Cứ thế, trang trại của chị Thắm ngày càng “phình to” ra.
Nhờ nguồn nước tự nhiên dồi dào nên 2.200 cây chuối cấy mô giống Ấn Độ chị lặn lội vào tận Long Khánh (Đồng Nai) mua về hồi tháng 12/2015 phát triển rất tốt, năng suất cao. Đặc biệt, trái chuối to, dầu, khi chín màu vàng có mùi vị rất thơm ngon.
Dắt chúng tôi đi dạo khu đất trồng chuối rộng mênh mông, chằng chịt hệ thống ống nhựa dẫn nước từ cái hồ được xây dựng ngay giữa khu đất để tưới chuối và dừa, chị Thắm hình dung khi phá chuối để cho dừa xiêm phát triển, chị sẽ tiếp tục trồng xen cây quýt vào những khoảng đất trống giữa những cây dừa.
Chị Thắm cho hay: “Giống dừa xiêm lùn da xanh không cao lắm và tán cũng không rộng nên cây quýt vẫn có đất sống. Đất ở đây lại rất màu mỡ, nước tưới đầy đủ nên hy vọng sẽ cho hiệu quả cao”.
Vườn chuối và dừa xiêm trồng xen
Từ khi khởi nghiệp bằng nghề nuôi tôm đến nay, công cuộc làm ăn của gia đình chị Thắm đã trải qua nhiều bước chuyển đổi. Bây giờ nhìn lại, bước chuyển nào cũng hiệu quả và kịp thời.
“Từ khi tui sang bớt 10 hồ tôm, chỉ còn giữ lại 2 hồ để thuận lợi đầu tư nuôi thâm canh, vụ nuôi đầu năm nay lãi được 200 triệu đồng. Bây giờ nguồn nước nuôi ngày càng ô nhiễm, nuôi tôm nhiều sinh dịch bệnh thì cũng chết” – chị Thắm chia sẻ.
Năm ngoái hầu hết người nuôi heo ở Bình Định đều khốn đốn do giá heo giảm mạnh và ế ẩm, nhưng riêng đàn heo siêu nạc của chị Thắm vẫn cho lãi khá. Chị bộc bạch: “Năm ngoái tui nuôi 3 lứa heo, tổng cộng 1.200 con heo thịt, bình quân bán 5 triệu đồng/con. Riêng tiền bán heo, tui thu được 6 tỷ đồng.
Cũng năm ngoái, 8ha rừng keo nguyên liệu giấy 4 năm tuổi cho khai thác, tui bán được 560 triệu đồng. Diện tích còn lại (10ha) năm nay cũng đến chu kỳ thu hoạch. Tết Đinh Dậu 2017, chuối cho thu hoạch, tui bán được 200 buồng. Tiền bán chuối tui dồn đầu tư cho gần 400 cây dừa xiêm lùn.
Nhờ dẫn nước từ trên núi xuống tưới vào rẫy nên hiện tại cả chuối lẫn dừa và tiêu đều phát triển rất tốt. Dừa xiêm chừng 2 năm nữa là cho trái chiến thôi!”.
Ở gần vùng nuôi tôm, Hoài Mỹ cũng là địa phương phát triển mạnh nghề nuôi heo nên chị Thắm “kiêm” thêm nghề cung ứng thức ăn thủy sản và thức ăn chăn nuôi cho các hộ nuôi trong vùng. Mỗi năm, chị Thắm cung ứng khoảng 400 tấn thức ăn thủy sản, mỗi tấn giá 25 triệu đồng, doanh thu 10 tỷ đồng/năm và 300 tấn thức ăn chăn nuôi, mỗi tấn giá 10 triệu đồng, doanh thu thêm 3 tỷ nữa. Có thể nói, công việc của chị Thắm liền chân liền tay chẳng mấy khi có thời gian nghỉ ngơi.
Chia sẻ về hướng phát triển trong thời gian tới, chị Thắm nói: “Làm cái gì cũng phải gặp thời và may mắn. May mắn gia đình tui chọn được nơi làm trang trại có nguồn nước tự nhiên và khí hậu mát mẻ, nên đã mang lại thành công bước đầu. Trong thời gian tới, gia đình tui đang tính mở rộng thêm trang trại để nuôi heo, nhưng khó khăn nhất là diện tích đất không còn vì quanh đây là đồi núi cao”.
