)
Bệnh rụng vảy và hoại tử cơ ở cá chẽm nuôi
Scale drop and muscle necrosis disease
Từ năm 2013, các triệu chứng rụng vẩy và hoại tử cơ được xem như là một vấn đề mới nổi trên cá chẽm nuôi (Lates calcarifer) ở Việt Nam. Cá bị bệnh này thường có các biểu hiện lâm sàng rõ rệt như rụng vẩy, hoại tử cơ và thậm chí là chết.
Nguyên nhân
Có năm loài vi khuẩn khác nhau đã được phát hiện ở cá bị bệnh và được xác định là Vibrio harveyi, Vibrio tubiashii, Tenacibaculum litopenaei, Tenacibaculum sp. và Cytophaga sp. dựa vào tính tương đồng của chuỗi 16S rDNA và các đặc điểm sinh hóa.
Gây nhiễm thực nghiệm cho thấy chỉ có V. harveyi là gây chết cá với các dấu hiệu lâm sàng và biến đổi mô tương tự với cá nuôi bị bệnh ngoài ao. Thêm vào đó, nhiều loài vi khuẩn chưa nuôi cấy được, bao gồm T. maritimum cũng được phát hiện từ DNA ly trích từ cơ bị hoại tử bằng phương pháp PCR đặc hiệu theo loài và giải mã thư viện dòng tế bào 16S rDNA. Tuy nhiên, vai trò của vi khuẩn T. maritimum đối với sự thể hiện của bệnh cần phải được nghiên cứu thêm.
Triệu chứng
Cá bệnh có dấu hiệu điển hình là rụng vẩy và hoại tử cơ.
Kiểm tra mô bệnh học cho thấy có dấu hiệu cơ bị hoại tử nghiêm trọng với sự xâm nhập một lượng lớn các tế bào có liên quan đến miễn dịch, xuất huyết nghiêm trọng và tắc nghẽn máu ở não, các ống thận bị cong gãy và các tế bào biểu mô bong tróc vào bên trong khoang.
Phân bố
Cá chẽm là loài cá rộng muối và có tính di cư xuôi dòng. Ở Việt Nam, chúng được nuôi rộng khắp ở các môi trường nước mặn, lợ, kể cả nước ngọt bằng hình thức nuôi trong ao đất hoặc nuôi lồng bè.
Vào năm 2015, các nhà khoa học ở Thái Lan đã tiến hành một nghiên cứu nhằm xác định tác nhân gây bệnh ở những con cá chẽm bệnh có biểu hiện rụng vẩy, hoại tử cơ được thu thập từ các ao nuôi ở miền Trung Việt Nam.
Phòng trị
Để trị bệnh này, có thể áp dụng cách trị bệnh do nhóm vi khuẩn Vibrio gây ra trên cá chẽm.
Sử dụng Oxytetracylin + Bactrim (1 : 1) 1 - 3 ppm hoặc Erythromycin + Bactrim (1 : 1) 1 - 3 ppm, đồng thời kết hợp với khử trùng nước ao nuôi bằng BKC hoặc Iodine.
Tài liệu tham khảo
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0044848616309000
