Astaxanthin trong thức ăn thủy sản
Astaxanthin là một carotenoid, sắc tố này từ lâu được ứng dụng rộng rãi trong thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm và cả trong thức ăn thủy sản.
Nấm men Phaffia rhodozyma và vi tảo lục Haematococcus pluvialis được xem là hai nguồn giàu astaxanthin trong tự nhiên. Chúng có khả năng chống oxy hóa qua đó giúp tăng cường sức khỏe cho vật chủ, đó cũng là một trong những nguyên nhân giúp cho nhu cầu sử dụng astaxanthin ngày càng cao.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng astaxanthin được sử dụng như một thực phẩm bổ sung trong công thức thức ăn của động vật thủy sản (ĐVTS) qua đó thúc đẩy tăng sản lượng và chất lượng giống, kích thích tăng trưởng, tăng cường hệ miễn dịch, tăng khả năng chống chịu stress và kháng bệnh qua đó tăng tỉ lệ sống.
Tăng sản lượng và chất lượng trứng
Bổ sung astaxanthin vào thức ăn cho tôm sú (Penaeus monodon), cá ngựa (Hippocampus guttalatus), hải sâm (Lytechinus variegatus), cá hồi cầu vòng (O. mykiss),…giúp tăng khả năng sinh sản, qua đó số lượng và chất lượng trứng tăng lên đáng kể, cùng với tăng tỉ lệ nở, và số lượng ấu trùng. Astaxanthin hoạt động như một hormone sinh sản, qua đó kích thích hoạt động của tinh trùng, giúp tăng khả năng thụ tinh, kích thích sự phát triển của cơ quan sinh dục và thành thục của ĐVTS. Astaxanthin giúp cho tế bào trứng chống chịu được dưới tác động của tia UV, tăng cường khả năng hô hấp, tăng sắc tố trong noãn hoàn. Astaxathin giúp tăng chất lượng của trứng qua đó trứng có khả năng chống chịu dưới điều kiện môi trường bất lợi như hàm lượng khí độc cao, biến động nhiệt độ, và thiếu oxy.
Kích thích tăng trưởng và tỉ lệ sống
Thức ăn cho ĐVTS bổ sung astaxanthin được xem là một chất kích thích tăng trưởng và tăng tỉ lệ sống. Astaxanthin đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa tế bào tăng cường quá trình trao đổi chất qua đó giúp vật nuôi hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn và tăng trưởng tốt hơn. Mặc khác, astaxanthin giúp tăng cường hoạt động của tế bào qua đó vật nuôi có khả năng chống chịu stress, giúp tăng tỉ lệ sống. Astaxanthin tăng hàm lượng ecdysteroid trong máu qua đó kích thích quá trình metabolic, đồng thời đóng vai trò như một chất kích thích sinh học, kích thích quá trình lột xác ở giáp xác.
Tăng khả năng chống chịu stress và khả năng kháng bệnh
Bổ sung astaxanthin trong khẩu phần thức ăn giúp ĐVTS tăng cường khă năng chống chịu stress, tăng cường hệ miễn dịch và kháng bệnh. Astaxanthin được xem là một trong những carotenoid vượt trội hơn các sắc tố khác do khả năng chống oxy hóa của nó. Sắc tố này được xem là một super-vitamin C do có khả năng chống oxy hóa gấp 100 lần so với các sắc tố khá như canthaxanthin, zeaxanthinm lutein và b-carotene, và gấp 500 lần so với α-tocopherol, do đó sử dụng astaxanthin với liều lượng thấp nhưng lại mang lại hiệu quả rất cao. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ĐVTS không có khả năng tổng hợp astaxanthin từ thức ăn do đó cần bổ sung vào khẩu phần ăn, nhằm tăng cường khả năng chống chịu stress cũng như hệ miễn dịch.
Tạo sắc tố
Ứng dụng quan trọng nhất của việc sử dụng astaxanthin trong công thức thức ăn cho ĐVTS là tăng sắc tố cho thịt cá, màu của cá và giáp xác. Đặc biệt đối với cá hồi và cá tráp (red sea bream), sắc tố astaxanthin được bổ sung vào thức ăn để màu của thịt cá cũng như màu sắc bên ngoài của cá trở nên thu hút hơn, qua đó giá cá thương phẩm cũng được tăng lên.