Sự căng thẳng ở tôm
Căng thẳng ở tôm là một vấn đề quan trọng mà bà con nuôi tôm cần nắm vững để bảo vệ sức khỏe và nâng cao năng suất của đàn tôm. Khi bị căng thẳng, tôm sẽ yếu dần, dễ mắc bệnh và khó phát triển như mong muốn.
Việc hiểu rõ các nguyên nhân, dấu hiệu và biện pháp giảm căng thẳng cho tôm sẽ giúp bà con tránh được những thiệt hại không đáng có.
Các nguyên nhân chính gây căng thẳng ở tôm
Tôm rất nhạy cảm với các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ pH, độ mặn và nồng độ ôxy trong nước. Khi thời tiết thay đổi nhanh hoặc khi bổ sung nước không đúng cách, môi trường nước bị biến đổi đột ngột, tôm không kịp thích nghi và dễ bị căng thẳng.
Nước ao bị ô nhiễm do dư thừa thức ăn, chất thải của tôm, hoặc do các chất độc từ bên ngoài như thuốc trừ sâu từ ruộng xung quanh cũng là nguyên nhân gây căng thẳng. Môi trường ô nhiễm tạo điều kiện cho vi khuẩn và mầm bệnh phát triển, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở tôm.
Khi mật độ tôm trong ao quá dày, chúng phải cạnh tranh nhiều hơn về thức ăn và ôxy. Điều này làm tăng căng thẳng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của tôm, khiến tôm dễ mắc bệnh, giảm tốc độ phát triển, thậm chí gây ra hiện tượng chết hàng loạt nếu không kiểm soát tốt.
Trong quá trình sinh trưởng, tôm tiêu thụ nhiều ôxy. Khi ao không được sục khí đủ hoặc vào ban đêm khi lượng ôxy giảm xuống thấp, tôm sẽ dễ bị căng thẳng. Thiếu ôxy kéo dài làm tôm yếu dần, mất sức và dễ bị các loại bệnh xâm nhập.
Cung cấp thức ăn không đúng cách, như cho ăn quá nhiều hoặc quá ít, cũng gây căng thẳng cho tôm. Thức ăn thừa làm ô nhiễm nước ao, còn nếu cho ăn thiếu, tôm sẽ không đủ dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển và sức đề kháng của chúng.
Dấu hiệu nhận biết tôm bị căng thẳng
Khi căng thẳng, tôm có xu hướng bơi không định hướng, bơi lên mặt nước hoặc tụ lại ở gần bờ ao. Đặc biệt, tôm sẽ cố gắng tìm kiếm nguồn ôxy ở những nơi có dòng chảy mạnh, thường là xung quanh máy sục khí.
Một dấu hiệu khác dễ nhận biết là tôm giảm ăn hoặc bỏ ăn. Khi căng thẳng, tôm không muốn ăn, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và sức khỏe của chúng.
Tôm bị căng thẳng có thể thay đổi màu sắc, thường nhạt hơn hoặc trở nên trong suốt. Đây là một dấu hiệu cảnh báo tôm đang gặp vấn đề về sức khỏe hoặc môi trường sống không phù hợp.
Tôm căng thẳng lâu ngày dễ bị mềm vỏ và mất khả năng tự bảo vệ. Khi đó, chúng dễ bị vi khuẩn và virus xâm nhập, gây ra nhiều bệnh lý như bệnh đốm trắng, bệnh hoại tử gan tụy, và các bệnh nhiễm khuẩn khác.
Cách giảm căng thẳng cho tôm
Kiểm soát môi trường nước ổn định: Điều đầu tiên là đảm bảo các yếu tố như nhiệt độ, độ pH, độ mặn và nồng độ ôxy trong ao luôn ở mức phù hợp. Bà con nên đo đạc thường xuyên và bổ sung nước từ từ nếu cần thiết, tránh thay đổi đột ngột gây sốc cho tôm.
Việc nuôi tôm ở mật độ vừa phải giúp giảm sự cạnh tranh về thức ăn và ôxy, từ đó giảm căng thẳng cho tôm. Nếu phát hiện mật độ quá cao, bà con có thể thu tỉa bớt tôm hoặc giãn bớt mật độ bằng cách tăng diện tích ao nuôi.
Sục khí đủ và đều giúp duy trì lượng ôxy hòa tan trong nước ổn định, giảm nguy cơ tôm bị thiếu ôxy. Đặc biệt vào ban đêm và trong những ngày trời âm u, lượng ôxy giảm xuống thấp, việc sục khí sẽ giúp tôm dễ thở và giảm căng thẳng.
Để tránh gây ô nhiễm và duy trì sức khỏe tốt cho tôm, bà con nên cho tôm ăn đủ lượng, đúng giờ và đảm bảo thức ăn chất lượng cao. Kiểm tra thường xuyên xem tôm đã ăn hết thức ăn hay chưa và điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.
Chế phẩm sinh học giúp làm sạch nước ao, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh và ổn định môi trường sống cho tôm. Các loại men vi sinh và khoáng chất bổ sung cũng rất hữu ích trong việc tăng sức đề kháng và giảm căng thẳng cho tôm.
Để bảo vệ tôm khỏi các bệnh thường gặp, bà con nên thực hiện phòng bệnh định kỳ bằng cách sử dụng các loại thuốc hoặc vắc xin phù hợp. Điều này giúp tôm duy trì sức đề kháng tốt, giảm thiểu căng thẳng do bệnh gây ra.
Lợi ích của việc giảm căng thẳng cho tôm
Khi tôm ít bị căng thẳng, chúng sẽ có sức đề kháng tốt hơn, ít mắc bệnh và phát triển nhanh chóng. Điều này không chỉ giúp bà con đạt được sản lượng cao hơn mà còn giảm thiểu chi phí thuốc men, giảm rủi ro trong quá trình nuôi.
Một môi trường sống ổn định cũng giúp tôm dễ thích nghi và ít bị tác động xấu khi có sự thay đổi nhỏ trong môi trường, từ đó giúp bà con dễ dàng quản lý ao nuôi và đạt hiệu quả kinh tế tốt hơn.
Căng thẳng là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến hiệu quả nuôi tôm. Để giảm thiểu tác động tiêu cực, bà con cần thường xuyên theo dõi môi trường nước, điều chỉnh mật độ nuôi và sục khí đầy đủ, cũng như cung cấp thức ăn hợp lý. Việc này không chỉ giúp tôm khỏe mạnh, ít bệnh tật mà còn tạo điều kiện cho chúng phát triển tốt, mang lại lợi ích kinh tế cao cho bà con.