Dịch chiết từ cây dứa đề kháng bệnh trên tôm thẻ
Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND) được xác nhận do Vibrio parahaemolyticus mang plasmid chứa gen độc tố PirA và PirB, gây bệnh trên tôm.
Điểm đáng lưu ý là hai gen độc tố trên có khả năng truyền cho các loại vi khuẩn khác như Vibrio harveyi, và vẫn duy trì độc lực gây chết tôm. Các chủng vi khuẩn này tồn tại tự nhiên trong môi trường nước nên rất khó khăn trong việc phòng ngừa bệnh, dẫn đến việc sử dụng thuốc kháng sinh phổ biến. Kháng sinh mang lại hiệu quả tốt trong việc điều trị bệnh vi khuẩn, tuy nhiên việc lạm dụng sẽ ảnh hưởng đến môi trường và chất lượng sản phẩm sau đó. Do đó, việc nghiên cứu biện pháp giúp tôm tăng cường sức đề kháng với mầm bệnh, phòng trị bệnh an toàn và thân thiện với môi trường là rất cần thiết.
Hiện nay, nhiều nghiên cứu đã xác định hiệu quả của việc sử dụng chiết xuất thảo dược, giúp tôm tăng cường hệ miễn dịch và ức chế vi khuẩn gây bệnh. Chiết xuất thảo dược được ghi nhận có hoạt tính kháng khuẩn cao, tăng cường hệ miễn dịch, ít ảnh hưởng đến môi trường và không gây hại cho con người.
Nghiên cứu mới đây của nhóm nghiên cứu trường Đại học Malaysia Terengganu cho thấy chiết xuất từ lá cây dứa có khả năng đề kháng lại bệnh do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây ra trên tôm.
Nghiên cứu bao gồm 8 nghiệm thức được bổ sung dịch chiết với các nồng độ khách nhau: 0, 0,5, 1, 2, 3, 4, 5 và 6 g/L và sau đó quan sát thấy sự sống sót và biểu hiện gen liên quan đến miễn dịch ( Hsp70, ProPO , peroxinectin, penaeidin, rustin và transglutaminase), tiếp theo cảm nhiễm với Vibrio và xác định khả năng chống chịu và cấu trúc mô học của tôm.
Kết quả cho thấy tỷ lệ sống của tôm ở nghiệm thức bổ sung 6 g/L chiết xuất lá được cải thiện tới 95% so với đối chứng. Mức độ mRNA của Hsp70, cruin và prophenoloxidase được quan sát thấy là cao hơn tương ứng là 8,5, 10,4 và 1,5 lần.
Phân tích mô bệnh học gan tụy và các mô cơ cho thấy nghiệm thức đối chứng các mô cơ và lòng ống gan tụy bị thoái hóa còn tôm bổ sung chất chiết lá dứa cho thấy không có sự thay đổi. Trong tất cả các liều được kiểm tra, kết quả kháng mầm bệnh tốt nhất thu được khi bổ sung dịch chiết lá dứa P. tectorius với nồng độ 6 g/L.
- 1. Mặt cắt gan của tôm đối chứng cho thấy ống thận khỏe mạnh (mũi tên mỏng màu đen), lòng ống (mũi tên rộng màu đen) và các tế bào biểu mô lót (đầu mũi tên đen).
- 2. Phiên gan tụy của tôm được điều trị bằng chiết xuất lá và sau đó thử thách với V. parahaemolyticus cho thấy ống thận nguyên vẹn (mũi tên mỏng màu đen) và lòng ống (mũi tên rộng màu đen).
- 3. Ống gan tụy của tôm bị nhiễm V. parahaemolyticus cho thấy lòng ống phình to (mũi tên rộng màu đen) và cấu trúc gan tụy bị biến dạng (mũi tên mỏng phía sau).
- 1. Cơ bình thường của tôm đối chứng với các sợi cơ nguyên vẹn (mũi tên đen), không có tổn thương và hoại tử.
- 2. Cấu trúc cơ của tôm được xử lý bằng chiết xuất lá và sau đó thử thách với V. parahaemolyticus cho thấy không có hoại tử cơ và thâm nhiễm tế bào máu.
- 3. Khu vực hoại tử đông máu trên diện rộng và sự phân mảnh của các sợi cơ được quan sát thấy trên tôm nhiễm Vibrio. (3A) Hyalin hóa và phân mảnh sợi cơ (mũi tên rộng) cùng với thâm nhiễm tế bào máu (mũi tên mỏng). Mất cơ rộng rãi.
Chất chiết xuất từ lá P. tectorius đóng vai trò bảo vệ tôm khỏi tổn thương mô, điều này có thể được giải thích là do sự hiện diện của nhiều hợp chất chống oxy hóa trong loại cây này. P. tectorius chủ yếu giàu axit caffeoylquinic, vitamin (chẳng hạn như vitamin C, E và b-caroten, isopentenyl, dimethylallyl axetat và cinnamate và các hợp chất chống oxy hóa của dịch chiết lá P. tectorius có thể làm tăng tình trạng miễn dịch và khả năng chống chịu vi khuẩn gây bệnh trong quá trình nuôi.
Nghiên cứu hiện tại chủ yếu chứng minh rằng chiết xuất lá P. tectorius là một giải pháp thay thế khả thi để tăng cường sức đề kháng của tôm thẻ chân trắng P. vannamei chống lại V. parahaemolyticus, một mầm bệnh vi khuẩn chính trong nuôi trồng thủy sản.
Theo ScienceDirect