TIN THỦY SẢN

Độc đáo làm kem đánh răng từ xương cá tra

Bột xương cá chưa canxi cacbonat (CaCO3), có thể dùng trong kem đánh răng. Hà Tử

Xương cá là một trong những chất thải với số lượng khá lớn từ ngành thủy sản, nhưng chưa được sử dụng hợp lý. Một trong những công dụng đặc biệt của xương cá là chế biến thành bột giàu canxi trong các chế phẩm.

Kem đánh răng với bột xương cá tra

Kem đánh răng là một chế phẩm bán rắn có chứa nhiều thành phần bao gồm các chất tẩy rửa, và các chất phụ gia khác. Nhằm mục đích tác động lên bề mặt răng để bảo vệ răng khỏi bị hư hại do vi khuẩn đường miệng gây ra, mà không làm hỏng răng và nướu.


Kem đánh răng là sản phẩm thông dụng.

Công dụng đặc biệt của bột xương cá là cung cấp canxi cacbonat (CaCO3) cho kem đánh răng. Dựa trên kết quả nghiên cứu, trong 100 gam bột xương cá tra có 1002mg canxi và 12,80mg phốt pho. Đây là giải pháp canxi thay thế có nguồn gốc từ thiên nhiên nên rất an toàn cho cơ thể. Canxi cacbonat trong kem đánh răng có chức năng như một hợp chất làm sạch có thể làm giảm cường độ của lớp màu nâu trên bề mặt răng. 

Nghiên cứu này nhằm tạo ra kem đánh răng với canxi có nguồn gốc từ bột xương cá tra. Phụ phẩm xương cá tra trở thành một nguồn canxi thay thế đặc biệt. Bột xương cá tra sử dụng cho thí nghiệm không chứa hóa chất nên không làm giảm đi chất lượng của kem đánh răng. Việc nghiên cứu đổi mới sản phẩm kem đánh răng này đã xác định được đặc tính và có thể được sản xuất thương mại để bán ra trên thị trường.

Các thành phần của nghiên cứu

Tiến hành tách xương cá tra, luộc rồi nghiền thành bột. Kem đánh răng được sản xuất theo công thức sửa đổi. Sau đó bổ sung thêm bột xương cá tra chuẩn bị bên trên. Đánh giá định kỳ chất lượng kem đánh răng thành phẩm (thực hiện vào ngày 1, ngày 7, ngày 14 và ngày 21 sau khi sản xuất).

Đánh giá cảm quan: Bao gồm kết cấu, mùi, vị và tính đồng nhất. Tất cả đều được quan sát một cách khách quan. Quan sát tính đồng nhất, độ nhớt, độ pH, cuối cùng là kiểm tra sự hình thành bọt của kem đánh răng.


Bột xương cá được bổ sung vào kem đánh răng.

Trong kem đánh răng chứa bột xương cá tra

Chức năng chính của kem đánh răng là loại bỏ chất bẩn bám trên bề mặt răng mà ít gây hại cho răng miệng. Sự tạo thành bọt khi bôi lên răng giúp quá trình làm sạch răng hơn. Một chức năng khác của kem đánh răng là ngăn ngừa sâu răng và giảm hôi miệng. Các đặc tính quan trọng của kem đánh răng là tính nhất quán, khả năng chà rửa, sự hình thành bọt, mùi vị, độ ổn định và độ an toàn. 

Công thức kem đánh răng chứa bột xương cá tra như một thành phần hoạt tính, natri lauryl sulfat làm chất tẩy rửa hoặc tạo bọt, glycerin là chất giữ ẩm, natri CMC làm chất kết dính, carbomer là chất tạo keo, sorbitol làm chất tạo ngọt, tinh dầu bạc hà tạo hương vị, natri benzoat làm chất bảo quản và dung môi. Thành phần trong công thức này dựa trên thành phần chung của kem đánh răng.

Sau khi kiểm tra thành phẩm

Các kết quả thu được trong đánh giá cảm quan bao gồm hình dạng, mùi và màu sắc của kem đánh răng bột xương cá tra đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của SNI 12-3524, 1995 về kem đánh răng.

Hàm lượng bột xương cá tra càng cao thì kem đánh răng càng đậm đặc. Tương tự như vậy với kết cấu, bột xương cá tra có nồng độ càng cao thì kết cấu càng thô hoặc kém mềm, khi sờ vào có nhiều hạt nhỏ. Mùi thơm là tinh dầu bạc hà, một hương vị tươi và sạch cho người dùng. Ngoài ra, bạc hà cũng là một đặc tính quan trọng để người dùng chọn sử dụng sản phẩm này.

Về tính đồng nhất, hàm lượng bột xương cá tra được bổ sung càng cao thì càng có nhiều hạt thô. Điều này có thể là do bột xương cá tra vẫn chưa mịn so với các chất phụ gia khác. Sau 21 ngày bảo quản, kem đánh răng được pha chế có độ đặc hơn. 


Kem đánh răng bổ sung bột xương cá tra có độ nhớt cao hơn bình thường.

Ngoài ra, hàm lượng bột xương cá tra bổ sung càng cao thì độ nhớt càng cao. Vì càng nhiều bột thì dung môi càng ít. Độ nhớt đánh giá dạng đặc quánh của kem đánh răng, giúp dễ lấy ra khỏi ống và đủ cứng để có thể duy trì hình dạng của kem đánh răng trong ít nhất 1 phút. Độ nhớt cũng là thước đo khả năng chống chảy, lực cản càng lớn thì độ nhớt càng lớn.

Độ pH được đo từ 4,5 đến 10,5. Do đó kem đánh răng này an toàn để sử dụng và không gây kích ứng cho niêm mạc miệng. Kem đánh răng được cho là tốt nếu nó tạo thành bọt. Sự hình thành bọt có thể liên quan đến khả năng loại bỏ thức ăn hoặc mảnh vụn răng trong quá trình đánh răng. Kết quả kiểm tra cho thấy, khi bổ sung hàm lượng bột xương cá tra càng lớn thì chiều cao của bọt càng giảm, điều này là do độ đặc của kem đánh răng ảnh hưởng.

Phụ phẩm bột xương cá có thể được bào chế thành kem đánh răng. Công thức trên đáp ứng đầy đủ các yêu cầu hóa lý, có thể được sử dụng như một sản phẩm cải tiến trong tương lai. Ngoài ra, bột xương cá tra cũng có thể được sử dụng như một nguồn canxi tự nhiên cho nhiều hoạt động có ích khác.

Reference: Wahyu Margi Sidoretno, Azlaini Yus Nasution; Analisis Fisikokimia Pasta Gigi Yang Mengandung Kalsium Berasal Dari Tulang Ikan Patin (Pangasius Hypophthalmus); Jurnal Farmasi Higea, Vol. 12, No. 2, 2020

Hà Tử