Ethoxyquin - rào cản bất công với tôm Việt Nam
Các DN chế biến XK tôm Việt Nam lo ngại trước việc Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản chính thức kiểm tra 30% số lô tôm XK sang thị trường này với mức giới hạn tối đa Ethoxyquin 10 ppb (0,01 ppm). Biện pháp siết chặt kiểm tra của cơ quan quản lý Nhật Bản sẽ ảnh hưởng đến hoạt động XK tôm của Việt Nam do các DN tôm khó có khả năng kiểm soát Ethoxyquin dưới mức này.
Ngay khi có thông tin phía Nhật Bản kiểm tra Ethoxyquin trong tôm, VASEP đã nhanh chóng tìm hiểu thông tin, xác định nguyên nhân nhằm tháo gỡ khó khăn cho ngành tôm. VASEP đã liên tiếp gửi công văn tới Bộ NN và PTNT và các cơ quan của Bộ thông báo tình hình và yêu cầu triển khai gấp các biện pháp nhằm kịp thời ngăn ngừa, phòng tránh và tăng cường kiểm soát chất này từ khâu thức ăn nuôi tôm, đồng thời kiến nghị Bộ chính thức có công hàm gửi Cơ quan thẩm quyền Nhật Bản để bảo vệ các DN Việt Nam trước các quy định thiếu căn cứ khoa học và không công bằng từ thị trường Nhật Bản.
Hiện phía Nhật Bản chỉ áp dụng kiểm tra Ethoxyquin đối với tôm Việt Nam, trong khi không thực hiện đối với tôm NK từ các thị trường khác, đặc biệt là Thái Lan. Chương trình giám sát an toàn thực phẩm năm 2012 của Nhật chỉ kiểm tra các chỉ tiêu như Chloramphenicol, Furazolidone, Trifluralin, Enrofloxacin, nhưng chưa quy định kiểm tra chỉ tiêu Ethoxyquin. Quá trình kiểm soát sản phẩm tôm từ Việt Nam tính đến tháng 5/2012, Nhật Bản chưa cảnh báo bất kỳ lô hàng nào của Việt Nam có tồn dư Ethoxyquin. Vì vậy, Nhật Bản cần xem xét và đưa ra cơ sở khoa học cụ thể đối với quyết định trên.
Trong trường hợp tiếp tục kiểm tra tôm Việt Nam, VASEP đề nghị Bộ yêu cầu phía Nhật Bản điều chỉnh lại mức 10 ppb đang áp dụng tự động cho phù hợp với các quy định về Ethoxyquin trong thức ăn thủy sản của chính thị trường Nhật và thông lệ quốc tế. Các nước khác hiện áp dụng mức Ethoxyquin cao hơn rất nhiều so với Việt Nam, ví dụ EU pho phép mức 150 ppb, Mỹ cho phép mức 75 ppb, ngay Nhật Bản cũng quy định hàm lượng Ethoxyquin trong bột cá là 150 ppm. Do đó, việc Nhật Bản cho phép sử dụng Ethoxyquin tới mức 150 ppm trong thức ăn thủy sản nội địa nhưng lại đưa ra mức quy định kiểm tra chặt chẽ 10 ppb đối với riêng sản phẩm tôm Việt Nam là thiếu công bằng, cần được điều chỉnh lên 100 ppm để công bằng đối với các DN Việt Nam.
VASEP đề nghị Bộ NN và PTNT xem xét cứu nguy ngành tôm và khẩn cấp có các hoạt động ngoại giao, gặp gỡ cấp cao giữa các bộ liên quan nhằm kịp thời vận động và yêu cầu phía Nhật Bản điều chỉnh ngay mức giới hạn tối đa đối với Ethoxyquin cũng như có lộ trình đủ để ngành tôm Việt Nam điều chỉnh và giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến Ethoxyquin.