Lạ mà hay: Làm giàu nhờ biết cách nuôi cá bằng thảo dược
'Sau khi thủy điện Sơn La tích nước hồ chứa, một số người dân đối diện với nguy cơ đói nghèo do diện tích đất sản xuất bị ngập sâu trong lồng hồ. Từ khó khăn đó, chúng tôi đã cùng với bà con thành lập HTX Thương Tuyên để liên kết các hộ dân, tận dụng diện tích mặt hồ nuôi cá lồng. Nghề 'làm nương' trên mặt nước này vừa nhàn mà lại rủng rỉnh tiền tiêu' - ông Lò Văn Qúy, Phó giám đốc HTX Thương Tuyên phấn khởi nói.
Được sự giới thiệu của ông Điêu Chính Hải, Tổ trưởng tổ tư vấn, hỗ trợ, chăm sóc, phòng chống dịch bệnh và chuyển giao kỹ thuật nuôi trồng thủy sản huyện Quỳnh Nhai, chúng tôi tìm đến Hợp tác xã Dich vụ - Thương mại Thương Tuyên (HTX), có trụ sở tại xóm 7 (xã Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La).
HTX Thương Tuyên với 11 thành viên đều là con em đồng bào người dân tộc Thái, trong đó, 7 thành viên chuyên nuôi cá lồng thương phẩm. Hiện HTX đang có 52 lồng cá, nuôi theo quy trình VietGAP, chủ yếu nuôi những loài cá đặc sản như cá lăng, cá nheo và các loài cá phổ thông như cá trắm, cá chép...
Trao đổi với Dân Việt, ông Lò Văn Qúy, phó giám đốc HTX Thương Tuyên, cho biết: Nếu nắm bắt được kỹ thuật chăm sóc thì nuôi cá lồng khá nhàn mà lại cho hiệu quả kinh tế cao. Mỗi năm HTX xuất bán ra thị trường từ 35 - 40 tấn cá đặc sản thương phẩm, doanh thu từ 1 đến 1,2 tỷ đồng. Sau khi trừ chi phí lãi khoảng 500 - 600 triệu, mỗi thành viên cũng lãi gần 100 triệu đồng/năm.
"Với giá bán 120 nghìn đồng/kg cá lăng; 90 nghìn đồng/kg cá nheo; 60 nghìn đồng/kg cá trắm cỏ và cá chép. Sau khi trừ chi phí, mỗi thành viên cũng có gần trăm triệu tiền lãi. Nghề "làm nương" trên mặt nước này cho năng suất gấp hàng chục lần so với làm nương ngô, nương lúa" - ông Lò Văn Điền (thành viên HTX Thương Tuyên), bản Pá Uôn, xã Mường Giàng phấn khởi nói.
Năm 2016, HTX Thương Tuyên đã được cấp chứng nhận VietGAP nên sản phẩm cá lồng nuôi được thương lái rất ưa chuộng, nhiều khi sản lượng còn không đủ để cung cấp cho thị trường. Để mang đến cho khách hàng những sản phẩm có chất lượng sạch, ngon, HTX Thương Tuyên nói không với thức ăn từ cám công nghiệp mà dùng cá tép làm thức ăn cho cá lăng, cá nheo. Đối với cá trắm cỏ, để cung cấp đủ nguồn thức ăn, HTX trồng 1ha cỏ voi. Ngoài ra dùng lá sắn, lá chuối, cỏ tự nhiên.
Nói về chu kỳ chăn nuôi, ông Qúy cho hay: Đối với cá lăng, một năm xuất bán được một lần, khi đó trọng lượng đạt từ 2 - 3 kg/con; cá nheo, 6 tháng xuất bán 1 lần, trọng lượng trung bình khoảng 3 cân; cá chép, 6 tháng xuất bán một lần, trọng lượng đạt từ 7 lạng đến 1 kg; chu kỳ nuôi đối với cá trắm cỏ dài hơn, từ 1 đến 1,5 năm mới xuất bán, trọng lượng trung bình đạt từ 3 - 4 cân.
Chia sẻ thêm về kinh nghiệm chăm sóc, ông Qúy cho biết: Để giảm chi phí thuốc thang, mà vẫn giảm được tỷ lệ cá mắc bệnh, HTX tuyên truyền cho các thành viên không dùng thuốc kháng sinh mà phải dùng vôi bột, cây thầu dầu tía, muối để phòng bệnh và tắm cho cá.
Nhờ được chăm sóc đúng kỹ thuật nên đàn cá của các thành viên trong HTX Thương Tuyên con nào cũng béo tốt, khỏe mạnh. "HTX phòng bệnh cho cá bằng cây "thần dược", thức ăn được lấy từ tự nhiên nên chất lượng thịt được khách hàng đánh giá rất cao. Chúng tôi cũng đã gửi mẫu cá đi test thử, tin vui là trong cơ thể cá không tồn dư thuốc kháng sinh vì chúng tôi có dùng đâu mà tồn dư" - ông Qúy vui mừng.
"Để có được thành công như hôm nay, trong quá trình nuôi các thành viên trong HTX cũng không ít lần lao đao. Năm 2014, do chưa biết cách cho cá ăn và chưa có kinh nghiệm phòng bệnh nên số lượng cá chết rất nhiều. Cứ lấy 1.000 con giống về nuôi thì chết khoảng 700 con. Chúng thường hay mắc bệnh như trùng mỏ neo, bệnh xuất huyết... Các thành viên ai nấy cũng buồn bã, nản lòng. Nhưng sau thất bại đó, qua các lần tập huấn kỹ thuật nuôi cá lồng ở huyện, tỉnh, lãnh đạo HTX đã chỉ bảo cho các thành viên về quy trình cho ăn, phòng bệnh nên giờ đây đàn cá phát triển rất tốt" - anh Lò Văn Ngọc, bản Pá Uôn, xã Mường Giàng nhớ lại thời gian khó khăn HTX.
Theo ông Qúy, nguồn nước mặt hồ sạch, không bị ô nhiễm nên chất lượng cá vượt trội hơn so với nuôi cá ở những nơi khác
Trong lồng nuôi cá lăng, cá nheo, nên cho thêm vài con cá chép, cá rô để ăn rong, rêu bám vào lồng cho sạch sẽ.
Trong những năm qua để liên kết tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên, Ban lãnh đạo HTX đã kết nối với các nhà hàng lớn ở huyện Quỳnh Nhai, thành phố Sơn La, thành phố Điện Biên. Ngoài ra, một số chợ như chợ thị trấn Quỳnh Nhai, chợ Rặng Tếch (phường Chiềng Lề, thành phố Sơn La) cũng là đầu ra quan trọng của HTX.