TIN THỦY SẢN

Mô hình nuôi thủy sản thẳng đứng đầu tiên trên thế giới

Tôm nuôi tại cơ sở thí điểm. Ảnh Akualogix Thiện Tâm

Ông John Diener một doanh người Singrapore đã phát triển một mô hình nuôi thủy sản mới mà ông gọi là “trang trại thẳng đứng”, giúp cho người nuôi có thể áp dụng được ở những nơi có diện tích đất hạn hẹp, không phù hợp để xây dựng một trang trại như ở các thành phố lớn.

Đồng thời ứng dụng các trang thiết bị hiện đại để tăng sản lượng và chất lượng sản phẩm. Mô hình này đã được ông đưa vào ứng dụng thực tiễn, và cho kết quả rất khả quan. 

Tại đây, ông đồng thời nuôi kết hợp tôm thẻ chân trắng, cá rô phi và rong nho trong một hệ thống nuôi thẳng đứng theo chiều dọc, các loài được nuôi trong bể được xếp chồng lên nhau, và mỗi loài sẽ được nuôi ở mỗi tầng riêng biệt. Các tầng sẽ được kết nối với nhau qua các đường nước vào và ra. 

Mô hình này được xây dựng dựa trên 3 yếu tố đó là sinh học, công nghệ và kỹ thuật số. Yếu tố sinh học liên quan đến việc ứng dụng hệ thống nuôi trồng thủy sản đa năng tổng hợp (Integrated Multitrophic Aquaculture – IMTA). Đây là hệ thống kết hợp giữa nuôi các loại động vật thủy sản nuôi chính (là các loài có giá trị cao trên thị trường, như các loài tôm hoặc cá) với các loại thủy sinh vật hoặc vi sinh vật có khả năng xử lý chất thải (như rong, tảo biển, hay các loại cá như cá chẽm, cá rô phi).

Cụ thể, tôm thẻ chân trắng là loài được nuôi chính. Loài được nuôi với mục đích xử lý chất thải và lọc nước là cá rô phi. Trong tương lai, ông sẽ thay thế cá rô phi bằng cá chẽm để so sánh hiệu quả giữa hai loài. Ngoài ra, rong nho cũng được sử dụng như một sinh vật có khả năng xử lý chất thải hay nói cách khác là “tầng xử lý nước” cuối cùng của hệ thống, vì chúng có khả năng loại bỏ nitrat và phosphat có trong nước. Rong nho còn được xem là “trứng cá muối xanh” của châu Á, vì vậy tiềm năng về kinh tế của loài này là rất lớn. Bên cạnh đó chúng còn là một nguồn thức ăn giàu chất dinh dưỡng cho tôm. Và sự kết hợp của cả 3 loài kể trên được xem là một mô hình sản xuất bền vững cho ngành nuôi trồng thủy sản, vừa đem lại hiểu quả kinh tế cao vừa xử lý hiệu quả chất thải trong bể nuôi.


Mô hình nuôi thủy sản “thẳng đứng” giúp tiết kiệm không gian và diện tích so với các mô hình hiện nay. Ảnh Akualogix

Yếu tố công nghệ là các thiết bị hiện đại được sử dụng trong mô hình, và mô hình này cũng ứng dụng công nghệ nuôi nước chảy (raceways) trong các bể nuôi. Ngoài ra, các thiết bị và máy móc được điều khiển hoàn toàn tự động, bao gồm: Các thiết bị đánh giá và đo lường chỉ tiêu môi trường nước; máy cho ăn tự đông có tích hợp công nghệ giúp quản lí lượng thức ăn cho tôm ăn dựa trên số lượng tôm được nuôi, tình trạng của chúng, giúp cung cấp lượng thức ăn phù hợp cho tôm ăn; và thiết bị điều khiển tốc độ máy bơm. Yếu tố kỹ thuật số liên quan đến việc vận hành của mô hình. Điều này có nghĩa, toàn bộ các thiết bị trong hệ thống được vận hành bằng một phần mềm và phần mềm được sử dụng là “Aqua OS”. Điều này giúp các thiết bị vận hành một cách đồng bộ và hiệu quả.

Trang trại của ông hiện tại có khả năng sản xuất khoảng 500-600 kg tôm cho một vụ, nhưng sản lượng cá rô phi và rong nho để sản xuất thương mại chưa được đánh giá chi tiết, và hiện tại ông vẫn chưa có ý định nghiêm cứu thêm về vấn đề này. Vì ông cho rằng, tôm sẽ là nguồn thu nhập chính, còn cá rô phi và rong nho chỉ sử dụng cho mục đính duy trì chất lượng nước luôn ổn định cho hệ thống. Theo ông, nếu nuôi với số lượng 30,000 con cho một bể sẽ cần đến 1.000 con cá rô phi để lọc nước. 

Trong tương lai, ông dự định sẽ tăng sản lượng tôm của mô hình này lên đến 1.500 tấn cho một năm trong diện tích chưa đầy 5.000 mét vuông. Biến ý tưởng ‘trang trại thẳng đứng” trở thành một mô hình có năng suất cao hơn 40 lần so với các mô hình hiện nay. Bên cạnh đó ông dự đinh sẽ ứng dụng hệ thống RAS (hệ thống nuôi tuần hoàn) cho mô hình của ông thay vì hệ thống raceway (hệ thống nuôi nước chảy) như hiện nay. Ngoài ra, ông còn dự định phát triển thêm loại chất dẫn dụ có nguồn gốc từ tảo để cải thiện khả năng bắt mồi của tôm được nuôi trong công nghệ RAS, vì các loại thức ăn viên trên thị trường hiện này vẫn chưa thật sự phù hợp với các yếu tố của hệ thống RAS, khiến cho hương vị của viên thức ăn giám đi đáng kể.

Nguồn: Rob Fletcher, 2020. High-five: developing “the world’s first vertical aquaculture farm”, The Fish Site, Technology & Equipment, 24/11/2020. 

Thiện Tâm