Nhìn lại 8 sự kiện nổi bật của ngành tôm Việt Nam vừa qua
Chuyến xe Giáp Thìn 2024 đã lăn bánh được gần 2 tháng mang nhiều hứa hẹn và hy vọng về 1 năm bội thu cho ngành thủy sản nước ta. Mặc dù 2023 thủy sản Việt Nam đối mặt với không ít khó khăn, nhưng chúng ta cũng đã kiên trì vượt qua và hướng đến một năm mới Giáp Thìn khởi sắc hơn.
Hãy Tép Bạc nhìn lại chặng đường vừa qua bằng 8 sự kiện nổi bật nhất của ngành tôm Việt Nam trong năm 2023 nhé!
Cán đích với vị trí thứ 2 về xuất khẩu tôm trên thế giới
Nhìn lại chặng đường hơn 10 năm qua, ngành nuôi tôm nước lợ Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc, khẳng định vị thế trên bản đồ ngành tôm thế giới. Diện tích nuôi tôm duy trì ở mức cao, dao động từ 644.000 đến 737.000 ha, tạo ra nguồn cung dồi dào cho thị trường trong nước và quốc tế.
Với chất lượng tuyệt hảo và hương vị thơm ngon, sản phẩm tôm Việt Nam đã chinh phục được khẩu vị của thực khách đến từ hơn 100 thị trường trên toàn cầu. Nổi bật trong số đó là 5 thị trường lớn: Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc.
Nhờ sự nỗ lực không ngừng nghỉ của bà con nông dân và chiến lược phát triển hiệu quả, Việt Nam đã cán đích ở vị trí thứ 2 về xuất khẩu tôm, đóng góp 13 – 14% tổng giá trị xuất khẩu tôm toàn cầu. Đây là thành quả đáng tự hào, khẳng định vị thế quốc gia dẫn đầu trong lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu mặt hàng thủy sản này.
Với đường bờ biển dài, khí hậu thuận lợi và nguồn nhân lực dồi dào, ngành nuôi tôm nước lợ Việt Nam còn tiềm năng phát triển to lớn hơn nữa trong tương lai.
Kim ngạch xuất khẩu tôm chưa hoàn thành chỉ tiêu đã đặt ra
Dù là quốc gia cung cấp tôm đứng thứ hai thế giới, kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam vẫn chưa đạt được kỳ vọng. Kim ngạch năm 2023 giảm 21% so với 2022, cho thấy tiềm năng chưa được khai thác triệt để.
Sản lượng tôm nuôi trong nước đạt khoảng 1.1 triệu tấn, nhưng giá trị kim ngạch xuất khẩu chỉ dao động ở mức 3.5 – 4 tỷ USD. Nguyên nhân chính là do tập trung xuất khẩu nguyên liệu thô, giá trị thấp.
Bộ Thương Mại Mỹ (DOC) áp thuế chống bán phá giá đối với tôm Việt Nam
Vào ngày 21/11/2023, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã công bố kết luận cuối cùng về vụ kiện chống bán phá giá đối với tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam. Theo đó, DOC áp thuế chống bán phá giá đối với các doanh nghiệp Việt Nam với mức thuế từ 0.68% đến 25.76%... DOC cũng áp thuế chống trợ cấp đối với tôm Việt Nam với mức thuế chung là 4.79%. Đây là một diễn biến mới có thể ảnh hưởng đáng kể đến ngành tôm xuất khẩu của Việt Nam, vốn có thị trường lớn tại Mỹ.
Việc áp dụng thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp có thể khiến giá tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ tăng cao, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh và thị phần của sản phẩm. Ngành tôm Việt Nam đối mặt với nhiều khó khăn, doanh nghiệp từng bước lâm vào rủi ro và tổn thất lớn.
Hành động cần thiết:
- Doanh nghiệp cần cập nhật thông tin về mức thuế áp dụng cho từng doanh nghiệp. Tăng cường hợp tác với nhau để chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau. Tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới để giảm thiểu rủi ro.
- Ngành tôm tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu, nâng cao chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất. Xây dựng thương hiệu mạnh cho ngành tôm Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Giá tôm nguyên liệu nhiều lần chạm đáy
Giá tôm thấp nhất trong 10 năm qua, khiến người nuôi tôm thua lỗ, thậm chí phải "treo ao" hoặc giảm mật độ nuôi. Cụ thể tôm nguyên liệu tại ĐBSCL liên tục lao dốc từ đầu năm 2023, giảm 45.000 - 50.000 đồng/kg (tôm sú) và 20.000 - 25.000 đồng/kg (tôm thẻ chân trắng). Mức giá này khiến người nuôi tôm thua lỗ, thậm chí phải "treo ao" hoặc giảm mật độ thả nuôi để hạn chế rủi ro.
Nguyên nhân bắt nguồn từ người dân ồ ạt nuôi tôm khiến nguồn cung tăng, trong khi nhu cầu tiêu thụ chậm. Giá thức ăn, vật tư nông nghiệp liên tục tăng khiến giá cả bị đội lên cao khiến người nuôi tôm càng thêm khó khăn. Một số thị trường xuất khẩu lớn như Trung Quốc, Nhật Bản giảm nhập khẩu bởi ảnh hưởng của dịch bệnh và chính sách thương mại.
Xuất hiện nhiều bệnh mới trên tôm giống
Bệnh mờ đục trên ấu trùng tôm (TPD): Mối đe dọa mới cho ngành tôm Việt Nam. Bệnh mờ đục trên ấu trùng tôm (TPD), còn gọi là hội chứng thủy tinh hóa, là một căn bệnh mới xuất hiện trong những năm gần đây, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành nuôi tôm toàn cầu. Bệnh tấn công ấu trùng tôm từ PL4 đến PL7, giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao và ảnh hưởng đến năng suất nuôi tôm.
Nguy cơ TPD xâm nhập vào Việt Nam là rất cao. Theo nghiên cứu của ShrimpVet, hiện đang tồn tại 5 chủng virus TPD đã được phân lập từ mẫu tôm chết đột ngột tại các trại giống trong nước.
Tôm hùm Việt Nam trượt mất cơ hội chinh chiến tại thị trường Trung Quốc
Từ tháng 8/2023, Trung Quốc áp dụng quy định mới về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng nuôi và con giống F2 đối với tôm hùm nhập khẩu. Do chưa đáp ứng được các yêu cầu này, tôm hùm Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn trong việc xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, thị trường tiêu thụ chính chiếm đến 98% sản lượng. Giá tôm hùm bông thương phẩm lao dốc thảm hại, từ 1 triệu đồng/kg xuống còn 200.000 – 300.000 đồng/kg, thậm chí có nơi chỉ còn 100.000 đồng/kg, khiến người nuôi tôm lâm vào cảnh khốn cùng.
Quy định mới của Trung Quốc yêu cầu tôm hùm Việt Nam phải đáp ứng truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Bởi nước ta chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu này, chỉ có 46 cơ sở bao gói tôm hùm được phía Trung Quốc cấp phép. Ngoài ra, việc sử dụng tôm hùm giống được khai thác từ tự nhiên vẫn còn phổ biến.
Việc trượt mất cơ hội chinh chiến tại thị trường Trung Quốc là một tổn thất lớn cho ngành tôm hùm Việt Nam. Hàng nghìn tấn tôm hùm thương phẩm đang bị ùn ứ, giá bán lao dốc nhanh, khiến người nuôi tôm lao đao, trở tay không kịp, đứng trước nguy cơ phá sản.
Việt Nam tổ chức thành công Vietshrimp 2023
Diễn ra từ ngày 12 đến 14 tháng 4 năm 2023 tại Trung tâm Xúc tiến Đầu tư – Thương mại và Hội chợ Triển lãm Cần Thơ, VietShrimp 2023 đã thu hút hơn 200 gian hàng từ 150 đơn vị, là các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Hội chợ trở thành điểm hẹn lý tưởng cho các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp, người nuôi tôm và các đối tác trong ngành cùng gặp gỡ, trao đổi, học hỏi và hợp tác.
Với chủ đề “Nâng tầm chuỗi giá trị”, VietShrimp 2023 đã chào đón gần 15.000 lượt khách tham quan và tham dự các phiên hội thảo chuyên đề. Đây là Hội chợ thành công nhất sau 4 lần tổ chức.
Dấu ấn nổi bật
- Hội thảo chuyên đề: VietShrimp 2023 mang đến nhiều hội thảo chuyên đề chuyên sâu, cập nhật những xu hướng mới nhất của ngành tôm, thu hút đông đảo người tham dự.
- Khu trưng bày: Các gian hàng trưng bày đa dạng các sản phẩm, dịch vụ, công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực nuôi trồng và chế biến tôm.
- Kết nối giao thương: VietShrimp 2023 tạo điều kiện cho các doanh nghiệp gặp gỡ, kết nối, tìm kiếm đối tác và mở rộng thị trường.
VietShrimp 2023 đã khép lại với những thành công vang dội, góp phần thúc đẩy ngành tôm Việt Nam phát triển mạnh mẽ và nâng tầm chuỗi giá trị.
Cà Mau lần đầu tiên đăng cai Festival tôm Đồng bằng Sông Cửu Long 2023
Lần đầu tiên, tỉnh Cà Mau đăng cai tổ chức Festival Tôm Đồng bằng Sông Cửu Long 2023 (hay còn gọi là Lễ hội Tôm Cà Mau) và Diễn đàn kết nối sản phẩm OCOP năm 2023 với chủ đề “Tự hào thương hiệu Việt” đã diễn ra thành công rực rỡ từ ngày 13 đến 16 tháng 12 năm 2023 tại tỉnh Cà Mau.