Nuôi vỗ cua gạch thành cua ôm trứng ở Cà Mau
Ngành cua Cà Mau đang từng bước khẳng định vị thế, trở thành đối tượng nuôi chủ lực thứ hai của địa phương, chỉ đứng sau con tôm.
Nghề nuôi cua biển của Cà Mau có nhiều điểm khác biệt bởi điều kiện tự nhiên riêng biệt, kéo theo thổ nhưỡng, nguồn nước cũng phù hợp với điều kiện phát triển của con cua.
Một lợi thế mà ít địa phương nào có được nữa là rừng ngập mặn với diện tích hơn 80.000ha… điều này đã góp phần tạo nên sản phẩm có chất lượng được đánh giá là ngon nhất của của nước.
Với vị thế đã được khẳng định, cua Cà Mau đã được cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý, tạo ra cơ sở pháp lý và công cụ để Cà Mau tăng cường việc quản lý, kiểm soát và quảng bá thương hiệu sản phẩm, khẳng định thương hiệu với thị trường trong và ngoài nước, góp phần nâng cao giá trị kinh tế địa phương.
Điển hình nhất phải kể đến huyện Năm Căn, địa phương từ lâu luôn được xem là “thủ phủ” của cua biển tại Cà Mau. Chất lượng cua thương phẩm luôn được thị trường đánh giá cao. Thương hiệu “Cua Năm Căn - Cà Mau” đã được khẳng định, vị thế của sản phẩm nhờ đó mà được nâng lên, mang lại thu nhập ổn định cho người nuôi cua địa phương.
Bên cạnh đó, nghề sản xuất giống cua cũng khá phát triển ở Cà Mau. Việc sản xuất cua giống góp phần giúp cho người nuôi chủ động được nguồn giống thả nuôi và hạn chế việc khai thác con cua giống ngoài tự nhiên.
Trong sản xuất cua giống thì việc nuôi vỗ cua gạch thành cua ôm trứng cũng là một khâu rất quan trọng. Phần lớn các trang trại sản xuất cua giống ở Cà Mau cũng như ở các địa phương khác đều phải mua cua mang trứng về để ấp nở và ương thành cua giống. Do đó, một số ít cơ sở sẽ đảm nhận khâu nuôi vỗ cua mẹ (cua gạch) cho đẻ và bán lại cho các cơ sở sản xuất giống.
Trước đây với nhu cầu cua giống không nhiều chủ yếu nguồn giống bắt từ tự nhiên, các cơ sở sản xuất giống tương đối ít nên phần lớn cua mang trứng cũng được bắt từ tự nhiên.
Nhưng hiện nay nhu cầu con giống tăng, dẫn đến nhu cầu mua cua mẹ mang trứng càng lớn, điều này giúp cho người nuôi vỗ cua gạch thành cua mang trứng có thêm thu nhập ổn định.
Cua gạch là những con cua cái được thu mua tuyển chọn từ các thương lái mua cua trực tiếp từ hộ nuôi (vào các ngày 15 hay 30 âm lịch hàng tháng). Những con cua cái này phải được lựa chọn thật kỹ về độ đầy của gạch, đồng thời cua có khối lượng tối thiểu khoảng 450g trở lên, khỏe mạnh và đầy đủ phụ bộ. Cua càng đầy gạch thì quá trình nuôi vỗ thành cua mang trứng càng nhanh. Việc lựa chọn này cũng tương đối dễ dàng, tỷ lệ chọn được cua gạch làm cua nuôi vỗ từ 50-70%.
Sau khi thu mua cua về thì những con cua này sẽ được chà rửa sạch và bố trí mỗi con cua gạch vào 1 thùng, có sục khí. Những con cua này được cho ăn sò, ốc mượn hồn, hàu, chem chép, móng tay,…
Ở giai đoạn này cua gạch cần thức ăn có nhiều đạm và các acid béo để phát triển trứng. Đặc biệt nuôi vỗ cua mẹ cần phải tiến hành cắt mắt cua, việc cắt mắt cua giúp cho buồng trứng nhanh chín và chín đồng loạt, lưu ý chỉ thực hiện ở 1 bên mắt cua. Thông thường thay nước 100% khi nuôi vỗ cua gạch, chiều cho ăn, sáng thay nước.
Ngoài ra, định kỳ quan sát sự đầy gạch của cua và quan sát biểu hiện cua để biết cua đến giai đoạn đẻ. Có thể nuôi từ 10-20 ngày thì cua đẻ.
Khi cua có dấu hiệu đẻ thì chuyển cua sang thùng khác có phủ 1 lớp cát (ổ cát), điều này tạo môi trường giống như ngoài tự nhiên để cua đẻ tốt hơn. Sau khi cua đẻ thì chuyển cua vào thùng mới. Trứng cua mới đẻ có màu vàng (ngày 1 đến ngày 4), ngày 5 đến ngày 8 trứng cua chuyển sang màu xám và từ 9 đến 12 ngày trứng cua chuyển thành màu đen, giai đoạn này thì trứng cua sắp nở. Trong quá trình nuôi chăm sóc vẫn đảm bảo khu vực nuôi, nước nuôi sạch tránh nhiễm khuẩn, đặc biệt là nhiễm vi nấm, vì ở giai đoạn này trứng dễ bị nhiễm bệnh dẫn đến tỷ lệ trứng nở giảm.
Tùy vào cơ sở sản xuất giống mà chọn mua cua ôm trứng ở giai đoạn nào. Mỗi con cua mẹ mang trứng có thể cho nở ra trung bình khoảng 1,5-2 triệu ấu trùng. Cua ôm trứng có thể bán giá dao động tùy thuộc vào các tỉnh xa hay lân cận. Không cần đầu tư nhiều về cơ sở vật chất, nguồn vốn, nhưng tỷ lệ thành công cao, đây là những lợi thế mà mô hình nuôi vỗ cua gạch thành cua ôm trứng.