Quảng Nam: Hướng mở nuôi cá chạch lấu

Tạo được nguồn giống

Cá chạch lấu giống đã được sinh sản nhân tạo thành công lần đầu tại Quảng Nam. Ông Phan Đình Châu - Phó Giám đốc Trung tâm Giống thủy sản Quảng Nam cho biết, quá trình tạo giống cá chạch lấu diễn ra rất khó khăn, mất rất nhiều thời gian, tốn kém nhiều công sức, tiền của. “Chúng tôi phải lặn lội, túc trực dài ngày ở các tỉnh miền Nam tìm hiểu kỹ cả về sinh sản nhân tạo giống cá chạch lấu lẫn quá trình nuôi thương phẩm. Điều kiện tự nhiên, môi trường tạo giống và nuôi thương phẩm cá chạch lấu ở miền Nam có nhiều điểm tương đồng so với Quảng Nam là lợi thế lớn. Rất vui mừng là chúng ta đã chủ động được nguồn giống để có thể nuôi cá chạch lấu thương phẩm” - ông Châu nói. Quy trình sinh sản nhân tạo giống cá chạch lấu qua nhiều công đoạn. Cá chạch lấu bố, mẹ sau khi vỗ béo trong thời gian 3 tháng được cán bộ Trung tâm Giống thủy sản Quảng Nam tiêm kích dục tố, chuẩn bị bước đầu cho sinh sản nhân tạo. Tiếp đến, cá chạch lấu bố, mẹ được vuốt tinh và trứng để gieo giống nhân tạo. Quá trình ấp trứng diễn ra trong nhiều ngày. Trứng sau khi nở thành cá chạch lấu bột rồi được chuyển sang bể ương cá giống để ương dưỡng trong vòng 2 tháng thành cá chạch lấu giống dùng nuôi thương phẩm.

Theo Trung tâm Giống thủy sản Quảng Nam, cá chạch lấu bố mẹ phải được tuyển chọn từ nhiều nguồn khác nhau để tránh cận huyết. Cá chạch lấu giống bố mẹ bắt buộc phải đáp ứng nhiều yêu cầu, tiêu chí để có thể sinh sản được cá chạch lấu giống chất lượng. Theo đó, phải có trọng lượng từ 200g trở lên, không bị xây xước, hoạt động mạnh và đặc biệt phải được kiểm duyệt không mắc phải bệnh tật nào. Trung tâm Giống thủy sản Quảng Nam đã chi ra 100 triệu đồng để mua 300 con cá chạch lấu bố mẹ ở miền Nam về thí điểm sinh sản giống nhân tạo lứa đầu tiên được 5.000 con giống. Với số lượng giống cá chạch lấu này, ngành chức năng đang nuôi thương phẩm lần đầu tiên và dự kiến xuất bán lứa thứ nhất vào đầu năm 2019. Ông Châu nói: “Cá chạch lấu thích ăn cá, tôm, tép tươi sống. Chúng tôi tận dụng nhiều loại thức ăn ở hồ thủy lợi Phú Ninh để cho cá ăn, đảm bảo dinh dưỡng. Khi cá đạt gần 1kg, chúng tôi sẽ bán. Giá cá chạch lấu trên thị trường đang ở mức xấp xỉ 300 nghìn đồng/kg, có giá trị kinh tế cao nên rất kỳ vọng”. Theo ông Châu, sau khi thử nghiệm thành công, sẽ tiếp tục đầu tư thêm để có thể sinh sản nhân tạo giống cá chạch lấu với số lượng và chất lượng đảm bảo cung ứng ra thị trường Quảng Nam trong thời gian đến.

Xây dựng mô hình

Ông Võ Văn Nghi - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quảng Nam cho biết, sau khi được sự cho phép của Sở NN&PTNT, đơn vị đang phối hợp với Trung tâm Giống thủy sản Quảng Nam để xây dựng mô hình thí điểm nuôi cá chạch lấu thương phẩm lần đầu tiên trên địa bàn tỉnh. “Cá chạch lấu có giá trị kinh tế cao so với nhiều loại thủy sản được nuôi trên địa bàn tỉnh. Nếu nuôi thí điểm thành công, nhân rộng sẽ tạo được sản phẩm hàng hóa chất lượng cao, đem lại thu nhập ổn định cho người dân. Cá chạch lấu có quy trình nuôi không quá khó nên khi xây dựng, nông hộ sẽ tiếp cận được cách nuôi phù hợp, kỳ vọng đem lại sản lượng và năng suất cao” - ông Nghi nói. Bà Nguyễn Thị Đồng - Trưởng phòng Kỹ thuật (Trung tâm Khuyến nông Quảng Nam) cho biết, đang xây dựng quy trình kỹ thuật nuôi cá chạch lấu bài bản để có thể tập huấn, trang bị cho nông hộ được chọn xây dựng mô hình nuôi cá chạch lấu thương phẩm trong thời gian sắp đến. “Cá chạch lấu hoàn toàn mới mẻ trên địa bàn Quảng Nam đến thời điểm này. Ưu điểm lớn nhất của loài thủy sản này là không khó nuôi, thị trường đón nhận, có giá trị kinh tế cao. Chủ động được nguồn giống cá chạch lấu tại chỗ là điều kiện thuận lợi rất lớn để triển khai mô hình” - bà Đồng nói.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Hữu Trường - Trưởng phòng Nuôi trồng thủy sản (Chi cục Thủy sản Quảng Nam) cho rằng, rất phấn khởi là cá chạch lấu đã được sinh sản giống nhân tạo thành công tại Quảng Nam. Rất hy vọng mô hình thí điểm nuôi cá chạch lấu thương phẩm của Trung tâm Khuyến nông triển khai trong thời gian đến sẽ thành công. Khi đó, các ngành chức năng sẽ phối hợp chặt chẽ với nhau, xây dựng quy trình nuôi cá chạch lấu bài bản để hướng dẫn nông hộ nuôi thương phẩm rộng khắp tại các ao, hồ, sông, suối, hồ đập trên địa bàn tỉnh. “Chủ trương của Quảng Nam là đa dạng đối tượng nuôi thủy sản, đặc biệt là những loài có giá trị kinh tế cao. Nuôi cá chạch lấu thí điểm thành công sẽ được nhân rộng, thay thế nhiều diện tích nuôi tôm thất bát, nhiều diện tích nuôi thủy sản bị bỏ hoang trong thời gian qua” - ông Trường nói.

Cá chạch lấu là loài thủy sản nước ngọt có tên khoa học là Migurnus anguilicaudtuy. Cá có vẩy màu vàng sáng, thịt trắng chắc, béo, thơm, có giá trị kinh tế rất cao. Cá được chế biến thành rất nhiều món ăn đặc sản như cá chạch lấu trộn gỏi, cá chạch lấu nướng, cá chạch lấu kho nghệ. Nhiều nhà hàng, khách sạn đang có nhu cầu lớn về loại thủy sản này, tuy nhiên nguồn cung trên thị trường lại rất khan hiếm.