Tại sao sử dụng Clorine không hiệu quả?
Trong giai đoạn cải tạo ao, cấp nước vào ao lắng để xử lý thì clorine luôn là lựa chọn hàng đầu của bà con nuôi tôm. Tuy nhiên, nếu sử dụng clorine không đúng cách, chúng sẽ không mạng lại hiệu quả mà còn đôi khi gây hại cho chính vật nuôi ở trong ao.
Clorine trong nuôi trồng thủy sản
Chlorine là một chất hóa học có tác dụng oxy hóa và sát khuẩn cực mạnh. Vì vậy, nó thường được sử dụng với mục đích khử trùng và tẩy trắng. Ở Việt Nam, Chlorine được dùng phổ biến trong thủy sản, dệt nhuộm, xử lý nước cấp, nước thải và bể bơi,…
Sử dụng Chlorine trong xử lý nước mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người sử dụng, tuy nhiên nếu sử dụng không hợp lý nó sẽ gây ra tác hại cho môi trường và con người.
Ưu và nhược điểm khi sử dụng Clorine
Ưu điểm
- Chlorine rất phổ biến, nó rẻ tiền, dễ kiếm.
- Nó không màu, thích hợp cho sử dụng xử lý nước.
- Hiệu quả khử trùng cao với phạm vi rộng các chủng loại khuẩn.
- Có thể kiểm soát linh hoạt khi khử trùng bằng clo.
- Có thể loại một số mùi, một số hợp chất độc hại trong nước.
- Hiệu quả trong việc oxy hóa các hợp chất hữu cơ và vô cơ nhất định.
Nhược điểm
- Lượng dư Chlorine thậm chí chỉ với hàm lượng rất nhỏ, nồng độ thấp đã gây độc hại đến cơ thể.
- Chlorine có tính ăn mòn cao và độc hại, vì vậy cần kiểm soát an toàn tuyệt đối trong quá trình lưu trữ và sử dụng.
- Khi trong nước có chứa phenol, nếu sử dụng Chlorine để khử trùng nó sẽ tạo ra Chlorophenol gây mùi khó chịu.
Tại sao sử dụng Clorine không hiệu quả?
Dưới đây là một số nguyên nhân khiến cho việc sử dụng Clorine không mang lại hiệu quả, người nuôi cần chú ý và tránh mắc phải:
Thứ nhất, do ảnh hưởng của ánh sáng mặt trời
Khi Chlorine tiếp xúc với nước sẽ diễn ra phản ứng hoá học để tạo thành Axit Hipoclorơ (HOCl) và Ion Hipocloro (OCl-). Cả 2 chất này đều có tác dụng diệt khuẩn và hỗ trợ bộ lọc bể bơi thông qua việc tấn công vào lớp màng tế bào lipit của vi khuẩn, sau đó phá huỷ mạng lưới cấu trúc bên trong đồng thời vô hiệu hoá khả năng gây hại.
So với OCL- thì HOCL có tác dụng diệt khuẩn nhanh và hiệu quả hơn gấp vài lần. Nếu không được bảo vệ thì cả OCL- và HOCL đều sẽ bị phản ứng quang hoá từ tia cực tím trong ánh sáng mặt trời vô hiệu.
Thứ hai, do pH nước ao
Hàm lượng PH trong nước cũng là một trong những yếu tố tác động đến khả năng diệt khuẩn của Chlorine. Nồng độ pH thích hợp vào khoảng từ 7.2 đến 7.8 và lý tưởng nhất là 7.4 bằng với nước mắt của người. Một khi nồng độ này vượt qua mức 7.8 thì sẽ ngay lập tức làm giảm hiệu quả khử trùng của Clo.
Vì vậy, để duy trì sự cân bằng của pH trong nước hồ bơi, người ta sẽ bổ sung các hóa chất có tính kiềm như: Sodium Carbonate (Na2CO3) hoặc Sodium Bicarbonate (NaHCO3).
Những lưu ý khác khi sử dụng Clorine
Đầu tiên, chỉ nên dùng Chlorine (Clo) để xử lý nguồn nước cấp (tức là dùng trong ao lắng hoặc ao nuôi chưa có tôm cá) vì dư lượng Clo sẽ gây độc cho cá, tôm nuôi và các loài thủy sinh vật.
Không nên sử dụng Clo khi nước ao giàu dinh dưỡng, chất hữu cơ vì sẽ xảy ra phản ứng phụ sinh ra chất độc gây hại cho thủy sản.
Khi đã sử dụng Clo thì không được sử dụng các hóa chất diệt khuẩn khác như: BKC, formaline…
Không nên bón vôi trước khi sử dụng clo vì Clo sẽ bị giảm tác dụng khi độ pH cao.
Liều lượng Chlorine dùng để khử trùng đáy ao là 50 - 100 g/m3, khử trùng nước 20 - 30 g/m3.Chlorine được dùng phổ biến nhất với liều xử lý là 20 - 30 ppm nếu pH nước 7,5. Liều lượng này có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào lượng chất hữu cơ có trong nguồn nước và độ pH của nước. Độ pH càng cao, hàm lượng chất hữu cơ càng nhiều thì cần phải tăng liều xử lý của Chlorine.
Phổ diệt trùng của Clo rất rộng nên hầu như tất cả các loại vi khuẩn có lợi lẫn có hại đều bị tiêu diệt, dẫn đến đáy ao bị trơ và khó gây màu. Vì vậy, cần sử dụng các loại men vi sinh để khôi phục lại hệ vi sinh của đáy ao sau khi sử dụng Clo.
Đối với ao tôm, sau khi sử dụng Clo 4 ngày tiến hành chạy quạt mạnh để giảm hàm lượng Clo tồn dư và có thể sử dụng bộ test Clo có trên thị trường để kiểm tra hàm lượng Clo tồn dư sau đó sử dụng NatriThiosulfate để trung hòa Clo với liều lượng 0.99 mg/L NatriThiosulfate để trung hòa được 1mg/L Cl2.
Để đảm bảo an toàn cũng như cho Clorine phát huy hết tính năng một cách hiệu quả nhất, bà con nên lưu ý những nguyên nhân trên. Khi sử dụng cần mặc những đồ bảo hộ, tránh tiếp xúc với da và mắt, chú ý và cẩn thận là hai điều quan trọng đối với người nuôi khi ở ao.