Kỹ thuật nuôi ba ba thịt trong ao và trong bể xi măng
TH
Ba ba thuộc lớp bò sát. Ba ba có nhiều loài nhưng ở nước ta thường gặp 4 loài: hoa, gai, cua đinh và lẹp suối. Hiện nay nuôi ba ba đang được xem là hướng làm giàu của nhiều bà con nông dân. Xin giới thiệu kỹ thuật nuôi ba ba lớn nhanh để bà con tham khảo.
Đặc điểm của ba ba gai:
- Ba ba gai phân bố tự nhiên chủ yếu ở sông, suối, đầm hồ, miền núi phía Bắc.
- Da bụng ba ba gai màu xám trắng, trên điểm rất nhiều chấm đen nhỏ, da bụng có màu xám đen lúc nhỏ và xám trắng lúc lớn.
- Ba ba gai lúc mới nở cỡ 6 - 18 g/con. Tốc độ lớn của ba ba phụ thuộc vào loài, kỹ thuật nuôi và điều kiện môi trường nuôi.
- Ba ba gai cỡ 2 kg trở lên mới bắt đầu đẻ trứng. Trứng ba ba thụ tinh trong.
- Ba ba gai to hơn các loại ba ba bình thường khác. Thịt của chúng khi chế biến rất thơm và ngọt.
1. Nuôi trong ao
- Diện tích: 100 - 600m2. Độ sâu: 1 - 1,5m. Độ trong: 30cm
- Nước sạch, cấp thoát nước chủ động, yên tĩnh, gần nhà để dễ bảo vệ. Xung quanh ao, hay một phần của ao nên để một phần đất làm vườn trồng cây bóng mát, cây ăn quả có giá trị. Vườn là điều kiện sinh thái rất thích hợp với đời sống của ba ba nuôi trong ao. Đáy ao có lớp bùn dày 10 - 20cm.
- Quanh ao, vườn xây tường cao 0,7 - 0,8m, đỉnh tường có gờ ngang rộng 10cm (ở phía lòng ao) để ba ba khỏi bò đi mất. Khoảng cách giữa ao và tường bảo vệ tốt nhất để rộng 1m và trồng cây mướp, bầu bí, cây ăn quả làm bóng mát.
- Bờ ao dốc thoải, hay bắc cầu, tạo 1 - 2 lối cho ba ba dễ lên xuống phơi mình tắm nắng.
2. Nuôi trong bể xi măng
a) Thiết kế ao nuôi:
Diện tích: trên 10m2. Nước sâu: 0,6 - 1m. Có cống tràn (miệng cống ngăn bằng lưới sắt) để giữ mức nước cố định ở mức cao nhất, có cống tháo ở đáy thuận lợi để bớt công bơm, tát nước. Quanh bể cũng nên để một khoảng đất trồng cây bóng mát, bắc cầu cho ba ba lên xuống, thềm để ngập nước và thả kín bèo tây. Trường hợp nuôi nhiều ba ba cỡ khác nhau phải làm nhiều ao, hay ngăn ao phân loại lớn bé để nuôi riêng.
b) Thả giống:
- Trước khi thả giống phải tẩy dọn ao, bể cho nước vào và thử nước ao như đối với ao nuôi cá thịt.
- Cỡ giống nuôi không dưới 50g/con, tốt nhất là cỡ trên 100g/con. Giống thả nên đồng cỡ, và thả vào tháng 2 - 3 dương lịch. Thời gian nuôi trong năm tháng 4 - 11 dương lịch.
c) Mật độ nuôi:
- Cỡ giống 50 - 100g thả 10 - 15 con/m2. Cỡ giống 200 g thả 4 - 7 con/m2.
- Thả mật độ dày khi ao (bể) có nước lưu thông tốt, dồi dào thức ăn, trường vốn. Nếu mua của người bắt tự nhiên, cần chọn những con khỏe (khi lật ngửa có thể tự sấp lại ngay), con không bị ốm yếu. Không chọn ba ba câu hay bị đánh điện vì loại này dễ bị thương hay bị liệt dễ chết. Chọn ba ba có ngoại hình hoàn chỉnh, không bi xây xát, chảy máu.
3. Thức ăn
- Bể, máng đựng thức ăn cho ba ba đặt ổn định. Bệ được xây bằng gạch lát xi măng, trong ao nên có 2 - 4 bệ máng đựng thức ăn (máng được đóng bằng gỗ có thành cao 5 - 10cm).
- Bệ, máng chìm ngập sâu 20cm. Có thể dùng mẹt, nia treo ngập nước 20cm. Thức ăn chủ yếu là động vật (sống hay đã chết) như: giun, ốc, hến, chua, cá, mỡ trâu bò, ruột, sà lách… phế phẩm các lò mổ…
- Thức ăn phải vừa cỡ miệng ba ba, cho ăn đều. Có thể chủ động gây thức ăn bằng cách nuôi cách nuôi cá mè, rô phi, ốc vặn… Chế biến thức ăn tổng hợp từ chất bột, cám bột cá,bột đậu tương sao cho đạm tổng số 40 - 43%.
- Chú ý không dùng bột cá mặn hay cá tép đã ướp mặn.
- Lượng thức ăn hàng ngày khoảng 5 - 8% trọng lượng ba ba có trong ao.
Trước khi cho ăn phải dọn sạch sàn bệ, máng cho ăn. Điều chỉnh thức ăn theo thời tiết để tránh bị lãng phí ảnh hưởng đến chất nước. Ba ba ăn khỏe, hoạt động mạnh khi nhiệt độ nước từ 22 - 32oC, trên 35oC ít ăn hoặc ngừng ăn, dưới 12oC ngừng ăn.
- Miền Bắc, trước khi vào mùa đông cho ăn thức ăn giàu dinh dưỡng và có độ béo cao như mỡ trâu, mỡ bò… để nó tích lũy mỡ dùng trong mùa đông. Ao nuôi ba ba với độ thưa có thể kếp hợp nuôi cá mè, trôi, trắm, chép… nuôi ốc trong ao làm thức ăn cho ba ba, sẽ không gây hại với ba ba mà còn tăng hiệu quả kinh tế của ao nuôi.
4. Quản lý, chăm sóc
- Chống bắt trộm, đề phòng ba ba đi mất nhất là những ngày mưa to, gió lớn, lúc mới thả giống, nước chảy dễ kích thích, dễ cắn câu… chỉ cần sơ xuất là mất cả đàn.
- Đặc biệt phải đảm bảo yên tĩnh, hạn chế tháo nước, đánh bắt gây hoảng sợ.
- Nước ao sạch, không để bị thối bản.
- Nuôi ba ba trong mùa đông tháng 12 - 3 năm sau, ngoài biện pháp cho ăn tích cực trước màu đông và trong những ngày nắng ấm, cần có biện pháp chống rét như dân cao mực nước, thả bèo tây 1/2 diện tích ao.
- Quan trọng nhất là từ tháng nuôi thứ 10 đến tháng thứ 12 phải tiến hành phân đàn, tách riêng con đực - cái, làm tốt khâu này sẽ hạn chế hao hụt và hiệu quả kinh tế mang lại cao.
5. Thu hoạch và vận chuyển
- Thu tỉa: Có thể xuống ao mò bắt, kéo lưới, cất vó hay chặn lối từ vườn xuống ao trực tiếp bắt. Thu toàn bộ: Tháo cạn, tát ao để bắt. Mùa thu hoạch chủ yếu vào tháng 11 - 12 và tháng 1 dương lịch, mùa này nhiệt độ thấp, tỉ lệ sống cao.
- Vận chuyển ba ba: Vận chuyển gần có thể chứa chúng vào bao tải thưa, dùng xe đạp, xe máy. Khi đi xa cần chứa vào sọt hay thùng gỗ thoáng, lót bèo giữ ẩm, xếp một lượt bèo một lớp ba ba tốt nhất là cho vào sọt, thùng chia làm nhiều ô, dùng ô ô hay máy bay, tàu hỏa. Quá trình vận chuyển thao tác cần nhẹ nhàng, tráng xây sát.
Tài liệu tham khảo
Hội nông dân Việt Nam