Kinh nghiệm lựa chọn tôm giống chất lượng

Sau đây xin chia sẻ một số kinh nghiệm giúp người nuôi tôm có thể chọn tôm giống phù hợp, có chất lượng trước khi thả nuôi.

1. Thực hiện truy xuất nguồn gốc con giống

Khi lựa chọn con tôm giống để thả nuôi, cần biết rõ nguồn gốc con tôm giống như thế nào, quy trình nuôi ra sao, cho ăn loại thức ăn gì?

 - Nguồn bố mẹ:

+ Đối với tôm sú là tôm có nguồn gốc tôm biển, tôm nhập khẩu như tôm Moina, tôm châu Phi, có trọng lượng từ 120- 150 gram; ưu tiên tôm giao vĩ tự nhiên; hạn chế chọn tôm cho lột xác và cấy tinh để sinh sản nhiều lần.

+ Đối với tôm thẻ chân trắng: không chọn tôm giống thả nuôi mà không biết rõ nguồn gốc tôm bố mẹ. Tôm bố mẹ được nuôi vỗ và cho sinh sản có thời gian không quá 04 tháng kể từ lúc nhập về trại sản xuất; có đầy đủ thức ăn tươi sống như dời, hàu, mực... Lưu ý: Tôm bố mẹ có đầy đủ dinh dưỡng thì nguồn nauplius mới khỏe mạnh.

- Quy trình nuôi: Tính từ ngày tôm đẻ đến giai đoạn P12 (tôm có kích cỡ 1,1- 1,2cm) có thời gian từ 22- 25 ngày tùy vào nhiệt độ môi trường là tôm phát triển bình thường. Nếu trong quá trình chăm sóc, tôm nuôi có những sự cố thì thời gian để đạt kích cỡ như trên sẽ kéo dài hơn. Ưu tiên cho các quy trình nuôi không sử dụng kháng sinh, hóa chất để phòng và trị bệnh.

- Sử dụng thức ăn: Ưu tiên tôm giống được cho ăn các loại tảo tươi, thức ăn sống như luân trùng, copepoda, artemia... Thực phẩm cho ấu trùng là những loại có thương hiệu, đảm bảo chất lượng và uy tín cao.

2. Chọn tôm giống phù hợp với loại hình nuôi

Đối với hình thức nuôi quảng canh cải tiến, nuôi tôm sinh thái, nuôi tôm xen ghép, ta nên chọn tôm nuôi có kích cỡ tôm lớn, tôm có trạng thái bơi nhanh hay vùi tốt để phù hợp với điều kiện tự nhiên hay chống chọi với địch hại.

Đối với những mô hình thả mật độ cao, nuôi ao đất, ao chỉ trải bạt bờ, điều kiện an toàn sinh học chưa cao, ảnh hưởng của tình trạng biến đổi khí hậu thì nên chọn: Tôm sú có nguồn gốc bố mẹ tại bản địa hay tôm có nguồn gốc chịu biến đổi môi trường cao. Tôm thẻ có nguồn gốc tôm kháng bệnh; tùy mùa mà chọn nguồn gốc tôm kháng với loại bệnh nào, ví dụ mùa lạnh chọn loại tôm kháng với bệnh WSSV, IHHNV…, mùa nắng nóng chọn tôm kháng với các loại bệnh về đường ruột, gan như EMS hay AHPNS.

Đối với những mô hình nuôi tôm trải bạt, nuôi siêu thâm canh, điều kiện an toàn sinh học cao, ta có thể chọn tôm nuôi sạch bệnh và có tốc độ tăng trưởng nhanh, nhưng cũng tùy vào điều kiện môi trường và thời tiết của mùa vụ nuôi mà chọn dòng tôm sạch bệnh hay kháng bệnh đối với tôm thẻ, tôm có thân dài hay thân chắc khỏe đối với tôm sú.

3. Kỹ thuật kiểm tra, đánh chất lượng tôm giống

* Phương pháp đánh giá chất lượng tôm giống bằng cảm quan

Sử dụng ly thủy tinh trong để quan sát, đánh giá chất lượng tôm giống

Đánh giá chất lượng tôm giống bằng cảm quan là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện nhất đối với người nuôi. Về kích cỡ tôm giống, cần chọn tôm sú tối thiểu PL15 (tương ứng chiều dài 12mm), tôm thẻ chân trắng tối thiểu PL12 (tương ứng chiều dài 9-11mm).  Dưới đây là một số chỉ tiêu và cách thực hiện cơ bản của phương pháp này

* Phương pháp đánh giá chất lượng tôm giống qua kính hiển vi

Đánh giá chất lượng tôm giống qua kính hiển vi là bước thứ 2 và rất quan trọng giúp chúng ta đánh giá chính xác về chất lượng tôm giống trước khi thả nuôi. Để thực hiện phương pháp này cần chuẩn bị kính hiển vi, vợt nhỏ đường kính 30mm, ống hút để bắt tôm. Bắt ngẫu nhiên khoảng 30 – 50 con tôm PL đưa lên kính hiển vi và quan sát các chỉ tiêu sau:

* Phương pháp đánh giá bằng kỹ thuật hiện đại: Sinh học phân tử – PCR, đểm khuẩn

Đây là phương pháp khó, yêu cầu trình độ kỹ thuật cao và trang thiết bị hiện đại. Người nuôi tôm có thể gửi mẫu tôm giống đến các trung tâm bệnh học thủy sản để xét nghiệm. Dưới đây là một số tiêu chuẩn khi kiểm tra bằng phương pháp này:

Trung tâm khuyến nông Quốc Gia