Cá ngạnh sông quê
Hè về mang theo những cơn mưa đầu mùa mát mẻ. Từng đàn cá ngạnh trên thượng nguồn sông Thu Bồn (Quảng Nam) cũng theo nước về xuôi. Mùa cá ngạnh đến, bữa cơm gia đình nơi xứ Quảng lại có thêm nhiều món ngon từ cá ngạnh.
Cá ngạnh đầu mùa bụng ôm một bọc trứng vàng ươm, thịt săn chắc, béo, thơm, vị ngọt. Cá bắt về phải được cắt bỏ ba cái ngạnh trên mình, dùng lá tre và muối sống chà rửa cho cá hết nhớt.
Nhớ những ngày còn nhỏ ở quê, mẹ tôi thường đãi ba tôi và các bác hàng xóm món cá ngạnh nướng thơm lừng. Mấy con cá ngạnh lớn bằng ngón chân cái được mẹ làm sạch, dùng que tre xuyên dọc mình cá rồi nướng trên than hồng cho đến khi cá chín vàng, tỏa hương thơm quyến rũ. Hồi đó, mẹ cũng cho tôi vài con cá nướng chấm muối ớt. Thịt cá ngọt, béo, thơm, nóng hổi hòa cùng vị đậm đà của muối ớt, cay mà ngon đến không ngờ.
Dành cho những bữa cơm gia đình ngon lành là món cá ngạnh kho lá gừng non. Cá được ướp muối, nước mắm, dầu phộng, hành, tiêu, tỏi, ớt, nghệ tươi giã nhỏ nửa giờ cho thấm gia vị. Lót một lớp lá gừng non dưới đáy nồi, bên trên là một ít thịt ba chỉ cắt lát mỏng, cuối cùng là cá ngạnh đã được ướp gia vị rồi kho nhỏ lửa khoảng hai mươi phút cho cá, thịt chín, hòa lẫn hương vị vào nhau, dậy lên hương thơm quyến rũ là được. Món này là sự kết hợp giữa vị béo của thịt ba chỉ, ngọt của cá, thơm của lá gừng, rất ngon và lạ miệng. Nước kho cá vàng sóng sánh màu nghệ tươi, dùng chan cơm hay chấm rau luộc không gì ngon bằng.
Những trưa hè oi ả mà được thưởng thức món canh chua cá ngạnh ngọt thơm, thanh mát thì thật không gì bằng. Nấu món này rất đơn giản. Chỉ cần đun sôi nước dùng, thả vào vài lát ớt tươi, đổ cá ngạnh đã được ướp sẵn và măng chua vào nấu sôi năm phút. Tiếp theo cho cà chua, khóm, giá đỗ cùng các loại rau thơm vào nấu sôi bùng lên, nêm gia vị cho vừa ăn rồi tắt bếp.
Chiều nay gọi điện về, mẹ kể quê mình năm nay được mùa cá ngạnh, chợt thấy lòng nôn nao. Lại thấy nhớ biết bao dáng ba nghiêng nghiêng kéo lưới, soi bóng xuống dòng sông quê trong vắt; nhớ dáng mẹ gầy gầy ngồi nướng cá bên bếp than hồng rực đỏ và thèm biết bao tô canh chua cá ngạnh ngọt ngào, thanh mát mẹ nấu những trưa hè nơi quê nhà những ngày thơ bé.