Công cụ săn mồi độc đáo của cá nheo châu Âu
Cá nheo châu Âu là loài cá sở hữu kích thước “khủng” có nguồn gốc từ Đông Âu, nhưng nay đã có mặt ở nhiều nơi trên thế giới. Không chỉ gây chú ý về kích thước, loài cá này còn được biết đến nhờ tuyệt chiêu săn mồi có một không hai của mình.
Cá nheo - loài cá nước ngọt lớn nhất châu Âu
Cá nheo nước ngọt (tên khoa học là Silurus glanis) là loài cá nước ngọt lớn nhất châu Âu và được biết đến với cái tên là cá nheo châu Âu nhằm phân biệt với những loài cá nheo khác.
Theo thông tin từ một trang web của Đại học Michigan, Mỹ thì cá nheo châu Âu có cân nặng trung bình là 45kg và dài từ 1,3 đến 1,6m. Hiện con cá nheo châu Âu lớn nhất được ghi nhận là đạt trọng lượng đến 220kg.
Như đã nhắc trên đây, loài cá này có nguồn gốc từ Đông Âu nhưng giờ đã lan ra khoảng 10 quốc gia ở khắp Tây và Nam Âu. Nguyên nhân được cho là vào năm 1794, ngư dân ở Đức cũng như một số nước khác đã thả số lượng lớn cá nheo xuống sông Ebro ở Tây Ban Nha với mong muốn có thể bắt được nhiều cá to. Từ đây, cá nheo châu Âu có cơ hội sinh sôi và phát triển ở rất nhiều nơi.
Sau thời gian dài quan sát, người ta nhận thấy rằng số lượng cá nheo châu Âu tương đối ổn định. Bởi hiện tại chúng được đánh giá là một trong những loài cá có giá cao về mặt thương mại tương tự cá trích hay cá hồi Đại Tây Dương.
Tuy nhiên, ở những dòng sông thì tình hình không mấy khả quan khi cá nheo châu Âu bắt đầu bộc lộ khả năng gây hại đối với những loài cá bản địa bằng cách đe dọa môi trường sống và làm sụt giảm nghiêm trọng số lượng của chúng.
Như nhiều loại cá ngoại lai gây nguy hại khác, cá nheo Âu có tuổi thọ rất cao và có thể lên tới 80 năm. Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng nhanh và chế độ sinh sản của chúng cũng rất thuận lợi. Vào mùa sinh sản, một con cá nheo cái có thể đẻ hàng trăm nghìn trứng mỗi lần.
Vũ khí săn mồi của “hung thần” cá nheo châu Âu
Cá nheo châu Âu là loài cá chủ yếu hoạt động về đêm và đặc biệt yêu thích những con mồi có kích cỡ vừa và nhỏ như cá, ếch, chim và thậm chí cả những động vật có vú.
Dù có thế mạnh là thân hình to lớn, nhưng ít ai biết cá nheo châu Âu có một điểm yếu nằm ở đôi mắt. Dường như đôi mắt quá nhỏ so với kích thước toàn cơ thể để khiến loài cá này không sở hữu một thị lực tốt.
Được biết, trong họ cá da trơn, các giác quan đều rất phát triển và đặc biệt là khả năng phát hiện chuyển động của con mồi và thích ứng với các nguồn thức ăn mới. Như vậy, để kiếm ăn hằng ngày thì cá nheo châu Âu phải có một vũ khí hữu hiệu khác và đó chính là lúc chúng tận dụng cặp râu dài ở trước miệng.
Sau khi đã xâm lấn hầu hết quần thể cá bản địa, cá nheo châu Âu đã sử dụng cặp râu nhạy bén để săn chim bồ câu. Đây là một kỹ thuật săn mồi hết sức mới lạ của một loài cá chuyên kiếm ăn ở tầng đáy nhưng nay đã thay đổi chiến thuật để thích nghi với đời sống mới, đó là săn chim bồ câu ở gần mặt nước.
Cụ thể, cá nheo châu Âu sẽ phục kích gần bờ sông - nơi những con chim thường sà xuống để tắm táp và rỉa lông để làm mát cơ thể. Khi đó, nhờ cảm nhận được lớp dầu từ lông của những con chim bồ câu mà cá nheo châu Âu sẽ lao lên khỏi mặt nước rồi vồ và ngậm chặt con mồi trong miệng rồi biến mất trong làn nước.
Có thể thấy, kỹ thuật săn mồi thú vị này trước đây chỉ bắt gặp ở cá voi sát thủ khi lao lao lên bờ để bắt hải cẩu, nhưng hành vi này chưa từng có tiền lệ ở các loài cá khác (theo Santoul, nhà sinh thái học chuyên ngành cá tại Đại học Toulouse).
Một điều đặc biệt ở loài cá nheo này là chúng sẽ không gây tổn hại con người. Trái lại, chúng thường tỏ ra rất hiếu kỳ và thân thiện khi tiếp xúc con người. Thế nên những tin đồn về việc cá nheo châu Âu tấn công con người đều không chính xác.