Dưới sông cá chốt...

Người mua cho biết, cá chốt được coi là cá sạch nên ai cũng thích, hôm nào đi trễ người ta đã bán hết. Tính ra giá này còn mắc hơn nhiều loại cá biển! Những con cá biển tươi ngon như vậy nhưng có người không còn ưa chuộng như trước. Chuyện cá biển bị tẩm hóa chất ai cũng biết nhưng từ trước đến giờ khó bắt tận tay người làm chuyện này. Tình trạng bệnh ung thư tăng vọt một phần cũng do ăn uống vô tội vạ mà ra.

Một chị ghé vô định mua cá chốt nghe giá cả hơi cao, chị ấy muốn thối lui. Chị cho biết: “Má tôi vừa mới hết bệnh, tự nhiên thèm cá chốt kho tiêu, tui nghe vậy nên đi mua nhưng nghe giá cao còn lưỡng lự”. Người bán phân trần: “Giá này đúng giá chợ hôm nay rồi đó. Không mua nhiều thì mua ít về kho cho bà ăn. Già cả rồi ăn có bao nhiêu đâu để bà thèm tội nghiệp. Người già có bệnh thèm đủ thứ. Hồi trước, má tôi cũng vậy, thèm nhiều món lắm. Có lúc không tiền tôi cứ hẹn hoài. Khi má tôi mất, tôi hối hận vô cùng!…”. Nghe hai người nói chuyện với nhau thấy thương quá. Chị bán cá nói đúng, già cả rồi thèm thì cứ ăn, còn sống được bao lâu nữa. Tuy chị không nói ra nhưng phải hiểu như vậy.

Cá chốt kho tiêu.

Miền Tây có nhiều cá chốt, nhiều nhất ở vùng Đồng Tháp Mười và Bạc Liêu. Cá chốt là loại cá sông, không vảy. Dưới hai mép có ngạnh ở hai bên. Ngày xưa, dân mình chê cá chốt là loại ăn tạp nên ít ai ăn. Lúc ấy, sông ngòi, đồng ruộng còn nhiều tôm cá, chẳng ai dòm ngó tới con cá nhỏ xíu như vậy là điều dễ hiểu. Tôi còn nhớ ngày trước ở quê, anh em tôi cầm chài ra sông chài cá, lưới thường bị dính cá chốt đều phải cẩn thận gỡ, vô ý một chút để cá đâm vào tay rất nhức. Tuy vậy, dân đi chài nghiệp dư rất sợ con cá ngát, dù sao con cá chốt vẫn ít độc hơn. Con cá ngát lớn xác, ngạnh dài và nhọn, nó đâm vào tay nhức nhối vô cùng, phải hơn một ngày mới hết.

Cá chốt thường được dùng để kho tiêu, đây là món ăn mà người phụ nữ trong gia đình hay nghĩ tới nhất vì nó dễ làm nhưng rất ngon. Cá chốt kho tiêu lấy loại rau cải nào ăn kèm cũng được, bà con thích lấy dưa bồn bồn hay dưa môn ăn kèm. Có ăn qua mới thấy sự lựa chọn ấy rất hợp lý và vô cùng tinh tế. Ngoài ra, cá chốt còn nấu món canh chua bông so đũa với lá me non, lạ miệng ăn rồi khó quên. Các bà nội trợ còn chế biến cá chốt chiên bột, cách làm giống như tép chiên bột, khi ăn lấy bánh tráng cuốn chung với rau cải và bún. Một số nơi, cá chốt còn được sử dụng để làm mắm và làm khô. Mắm cá chốt của bà giáo Thảo ở Châu Đốc nổi tiếng từ lâu. Khô cá chốt chế biến thành nhiều món độc đáo như làm gỏi cá chốt, ăn lạ miệng. 

Do nhu cầu của xã hội, nguồn cá tự nhiên ngày một ít đi, không ít nông dân đã nghĩ đến việc nuôi cá chốt. Đây là loại cá ít bị dịch bệnh, dễ nuôi, từ 5 - 6 tháng là có thể thu hoạch. Tính ra lợi nhuận cũng khá, khỏe hơn trồng lúa, so với nuôi tôm ít rủi ro hơn. Tuy vậy, cá chốt cũng như các loại cá khác, cá nuôi ăn không ngon bằng cá sống tự nhiên, giá bán cũng thấp hơn. Đến một lúc nào đó nguồn cá tự nhiên cạn kiệt, cung không đủ cầu thì việc sử dụng cá nuôi cũng được người tiêu dùng chấp nhận...