Lưu ý về nguồn nước để ương cá giống hiệu quả
Nguồn nước đảm nhiệm vai trò quản lý mọi hoạt động của nghề nuôi cá, đặc biệt là trong ương cá giống nguồn nước phải đảm bảo được nhiều điều kiện khác nhau để hỗ trợ cá sinh trưởng và phát triển tốt.
Chất lượng nước
Là yếu tố tác động trực tiếp đến tỷ lệ sống của cá, nhất là thời điểm đầu khi thả cá bột ương nuôi. Chất lượng môi trường nước không phù hợp hay cá bột không được thuần hóa với môi trường nước nuôi khi thả cá có thể gây chết cá trực tiếp cũng như sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh trưởng và phát triển sau này của cá.
Các yếu tố chất lượng nước trong ao nuôi ương cá giống phải đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn về hàm lượng ôxy hòa tan (> 4 mg/l), pH (6,5 – 8,5) hay nhiệt độ nước (thích hợp khoảng 22 – 30 ºC), màu nước (phải có màu xanh nõn chuối), độ trong (từ 20 – 30 cm),... Bên cạnh đó là sự có mặt của các chất NO2 ( < 0,05 mg/l), NH3 (< 0,09 mg/l) và H2S (< 0,02 mg/l).
Đảm bảo tốt các yếu tố
Yếu tố hóa học: Không có các yếu tố độc hại đối với cá, chẳng hạn như các yếu tố độc hại dạng khí, có thể là dạng rắn hoặc muối hòa tan trong các kim loại nặng, yếu tố phóng xạ, thuốc trừ sâu và diệt cỏ, kể cả độ pH, hạn lượng Cl, SO4, Fe tổng cộng, lượng tiêu hao ôxy và các hợp chất khác có trong nước thải công nghiệp…
Yếu tố sinh vật học: Nguồn nước tốt để nuôi cá là nguồn nước đã phát triển phong phú khu hệ thủy sinh vật (cung cấp thức ăn tốt cho cá) hạn chế và phòng trừ được các địch hại, không cho các ký sinh trùng gây bệnh cho cá lẫn trong nước.
Yếu tố dinh dưỡng: các chất vi lượng như N, P, K,…cũng cần có trong nước ao hồ với những hàm lượng thích hợp đảm bảo cá và các thủy sinh vật khác sinh sản, phát triển bình thường.
Yếu tố vật lý khác: Nước để ương nuôi cá giống cần phải có độ trong vừa phải. Do độ đục của nước phù sa và các kênh mương có nhiều hạt sét lơ lửng có thể làm suy giảm sự phát triển của tảo và các thủy sinh vật khác, ảnh hưởng đến nguồn thức ăn của cá,..Ngoài ra, cần cho nguồn nước tiếp xúc nhiều với ánh nắng trực tiếp của mặt trời (nguồn cung cấp năng lượng cho năng suất sản xuất của ao hồ).
Những lưu ý để có nguồn nước tốt
Về địa điểm đào ao ương cần phải ưu tiên gần nguồn nước sạch, tốt nhất là gần các nguồn nước tự nhiên (hồ, sông,..). Nếu sử dụng nước thủy lợi, nước nông giang… phải dự trữ lượng nước chủ động riêng để dùng khi cần thiết. Chủ động trong hệ thống cấp thoát nước, nguồn nước cung cấp cho ao phải đảm bảo sạch, không ô nhiễm.
Kết hợp xây dựng các hệ thống tháp nước, bể lọc… để có nguồn nước sạch ương nuôi cá. Biện pháp đơn giản nhất là xây dựng hệ thống ao chứa nước có nuôi thả bèo hợp lý. Để đảm bảo nước ao nuôi luôn sạch sẽ bà con có thể nuôi thêm các loài tảo cỡ nhỏ với số lượng lớn, đặc biệt là loài trai nước ngọt (một con có khả năng lọc trung bình 12 lít nước mỗi ngày, có khi lên đến 60 - 70 lít).
Lưu ý, trong các ao chứa nước không được bón phân, nhất là các nguồn phân hữu cơ. Hạn chế sử dụng các hóa chất xử lý độc hại, sử dụng các chế phẩm sinh học để duy trì và cải thiện chất lượng nước ao ương nuôi.
Trong suốt quá trình nuôi cần theo dõi, quản lý các thông số môi trường nước của ao nuôi như nhiệt độ, pH, hàm lượng ôxy hòa tan,…được ổn định và nằm trong ngưỡng thích hợp. Để đảm bảo chất lượng nước ương nuôi tốt cho cá cần làm tốt các khâu: cải tạo ao ương, xử lý nguồn nước cấp, gây màu nước và tạo thức ăn tự nhiên…Định kỳ kiểm tra các yếu tố môi trường để xử lí và điều chỉnh cho thích hợp.
Các chất thải của sinh hoạt và quá trình sản xuất như bọc nilon, thuốc, hóa chất… phải được bỏ vào thùng chứa rác, không được thải ra ao ở khu vực nuôi cá để không gây hại đến môi trường ao nuôi. Nước thải ra từ ao nuôi phải được xử lý trước khi thải ra sông để tránh làm ô nhiễm môi trường.