Năm 2015, giá cá rô phi trên thị trường giảm
Trong 9 tháng đầu năm 2015, có gần 170.000 tấn philê cá rô phi đông lạnh được NK vào các thị trường lớn, giá NK giảm ở hầu hết các nước. Tại Mỹ, giá cá rô phi đông lạnh nguyên con giảm nên cũng được NK nhiều hơn.
XK philê cá rô phi đông lạnh 9 tháng đầu năm 2015 đạt khoảng 120.000 tấn, trong đó Trung Quốc là nước XK lớn nhất, mặc dù trước đó được dự báo thấp hơn. Giá XK philê cá rô phi đông lạnh trung bình của Trung Quốc cũng giảm đáng kể.
Trung Quốc
Sản xuất cá rô phi của Trung Quốc duy trì ở mức thấp, do thị trường tiêu thụ chậm nhất là ở Mỹ -thị trường NK lớn nhất của cá rô phi Trung Quốc. Do vậy, một số công ty Trung Quốc giảm chế biến cá rô phi.
Hải quan Trung Quốc cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2015, tổng khối lượng XK cá rô phi của Trung Quốc tăng 0,6% so với cùng kỳ năm 2014. Tuy nhiên, giá trị XK đạt 902 triệu USD, giảm 11% so với 1,01 tỷ USD năm 2014. XK cá rô phi philê và nguyên con đông lạnh giảm, trong khi XK philê cá rô phi tẩm bột đông lạnh tăng 24% về khối lượng và 10% về giá trị. Không chỉ tăng ở Mỹ và Mexico, XK philê cá rô phi tẩm bột đông lạnh của Trung Quốc cũng tăng ở một số thị trường khác như Nga và châu Phi.
Giá XK trung bình philê cá rô phi đông lạnh trong thời gian này giảm 16% xuống còn 3,90 USD/kg.
Mỹ
Theo Hiệp hội Thủy sản Hoa Kỳ (NFI), năm 2014 tiêu thụ cá rô phi bình quân đầu người của Mỹ tăng nhẹ, lên 1,436 kg (năm 2013 là 1,430 kg).
Về thương mại, tổng NK cá rô phi của Mỹ 9 tháng đầu năm 2015 tăng 2,5%, chủ yếu do NK cá rô phi đông lạnh nguyên con tăng. Tổng NK cá rô phi đông lạnh của Mỹ (nguyên con và philê) từ tháng 1-9/2015 tăng 3% so với năm 2014, trong khi giá trị NK giảm 9,9%. Philê cá rô phi đông lạnh (chiếm tỷ trọng NK lớn nhất), tăng 2,4% về khối lượng với nguồn cung lớn từ Trung Quốc, Đài Loan và Cộng hoà Honduras. Tuy nhiên, giá NK trung bình mặt hàng này giảm 12,5% xuống còn 4,51 USD/kg.
Trong khi đó, NK cá rô phi đông lạnh nguyên con tăng 6%, nguồn cung từ Trung Quốc tăng 17,3%, cho thấy người tiêu dùng có xu hướng sử dụng các sản phẩm rẻ hơn. Giá NK trung bình trong giai đoạn này là 2,03 USD/kg, thấp hơn 10,5% so với cùng kỳ năm 2014.
Ngược lại, NK philê cá rô phi tươi của Mỹ giảm nhẹ (-1,5%) trong 9 tháng đầu năm 2015, chủ yếu do NK từ Honduras giảm. Bởi xu hướng thị trường là hướng tới các sản phẩm giá rẻ hơn, nên sản phẩm cá rô phi có giá trị cao từ Honduras gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thị trường tiếp nhận. Ecuador và Colombia là 2 nước cung cấp philê cá rô phi tươi sang Mỹ với sản lượng lớn hơn, tuy nhiên cũng không bù được lượng giảm từ Honduras.
EU
Từ tháng 1-8/2015, khối lượng NK cá rô phi của EU đạt 18.805 tấn, giảm 11,3% so với cùng kỳ năm 2014. Nguồn cung giảm ở hầu hết các nước cho thấy thị trường cá rô phi nhìn chung còn yếu. Khối lượng NK cá rô phi giảm ở hầu hết các nước EU, ngoại trừ Đức, Italy và Bồ Đào Nha. Trong đó, Hà Lan vượt Tây Ban Nha là thị trường NK cá rô phi lớn nhất, mặc dù phần lớn NK cá rô phi của Hà Lan được tái XK từ các nước trong khu vực châu Âu.
Việt Nam
Tổng cục Thủy sản Việt Nam cho biết, giá trị XK cá rô phi đến năm 2020 dự kiến đạt 130-150 triệu USD. Việt Nam XK cá rô phi sang hơn 60 quốc gia, với Hoa Kỳ, Tây Ban Nha, Colombia, Hà Lan, Bỉ, Đức, Mexico, Vương quốc Anh, Cộng hòa Séc và Italy lần lượt là các nước NK lớn nhất.
Năm 2014, cả nước có 16.000 ha nuôi cá rô phi cho sản lượng là 125.000 tấn. Năm 2015, diện tích nuôi trong nước dự kiến tăng lên 21.000 ha với sản lượng khoảng 150.000 tấn. Theo quy hoạch nuôi cá rô phi định hướng đến năm 2020, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến khích các viện, trường đại học và doanh nghiệp NK cá con để nghiên cứu và phục vụ nguồn cá giống. Bộ còn yêu cầu các tỉnh liên kết giữa người nuôi, nhà chế biến và XK cá rô phi.
Ngoài ra, các sở nông nghiệp tỉnh phải tăng cường quản lý chất lượng chung và kiểm tra thường xuyên các hoạt động nuôi trồng để đảm bảo kế hoạch và không gây ô nhiễm môi trường hay cản trở giao thông đường thủy. Các DN nên tập trung vào việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm cá rô phi của Việt Nam và phát triển các sản phẩm độc đáo hơn để cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Mỹ La-tinh
Tại Honduras, sản xuất cá rô phi năm 2015 ước tính đạt từ 10.000-11.000 tấn. Trong đó, giá philê cá rô phi vẫn tương đối ổn định. Tại thị trường trong nước, giá philê cá rô phi là 1,56 USD/kg, trong khi cá rô phi nguyên con là 0,90 USD/kg.
Ở Costa Rica, năm 2015, giá philê cá rô phi XK sang Mỹ vẫn ổn định khoảng 2,50-3,00 USD/kg. Costa Rica đã trở thành nước XK philê cá rô phi quan trọng của Mỹ, cạnh tranh với các nước Mỹ Latinh khác như Honduras và Ecuador. Costa Rica NK cá rô phi từ châu Á dưới đông lạnh với nguồn gốc không rõ ràng. Ngoài các nguồn từ châu Á, hơn 730 địa phương, chủ yếu sản xuất với quy mô nhỏ ở Costa Rica cung cấp cá rô phi cho tiêu thụ trong nước.
Triển vọng
Nguồn cung cá rô phi dồi dào vẫn có thể làm thị trường Mỹ chậm lại. Trong khi tại các thị trường sản xuất khác, trừ Trung Quốc, nhu cầu cá rô phi vẫn ổn định. Hiện tại, giá cá rô phi giảm có thể thúc đẩy nhu cầu tăng năm 2016.
Thị trường cá rô phi bị ảnh hưởng mạnh bởi nguồn cung giá rẻ từ Trung Quốc và Việt Nam. Giá cá rô phi theo đó có xu hướng giảm.