Nơi bảo tồn an toàn các loài thủy sản nước ngọt quí hiếm
Là tỉnh đầu nguồn, An Giang là điểm tiếp nhận, lưu chuyển nước ngọt từ sông Mêkông đổ sâu vào khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, tạo nên hệ thống sông ngòi chằng chịt dồi dào phù sa và nguồn lợi thủy sản do thiên nhiên ưu đãi, trong đó có khu vực Búng (hồ) Bình Thiên, tại huyện An Phú, tỉnh An Giang là nơi tiếp giáp với sông Hậu (thuộc hệ thống sông Mêkông) và sông Bình Di (thuộc sông Tonglesap - Campuchia)
Búng Bình Thiên - An Giang
Ngoài cung cấp nguồn nước ngọt cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp, nơi đây còn là vùng đất ngập nước tự nhiên thu hút nhiều loài thủy sản qúy hiếm, có giá trị kinh tế cao và là địa chỉ phục hồi, tái tạo, lưu tồn an toàn cho thủy sản nước ngọt của tỉnh An Giang và cho cả khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Búng Bình Thiên là thủy vực hồ lớn có diện tích 300ha vào mùa khô, đến mùa lũ nước ngập tràn búng mở rộng diện tích lên 800ha, có tổng chiều dài 4 km, qua địa bàn 3 xã biên giới (giáp Vương Quốc Campuchia) là Khánh Bình, Nhơn Hội và Quốc Thái, nơi rộng nhất là 2km và độ sâu lớn nhất lên đến 10m. Đây là vùng đất ngập nước được thiên nhiên ưu đãi cho sinh sản và phát triển thủy sản, tạo nên hệ sinh thái thủy sinh phong phú. Theo Viện sinh học Nhiệt đới xác định trong búng có 47 loài vật nổi; 48 loài động vật đáy; 66 loài tảo; phong phú nhất là 107 loài cá thuộc 26 họ của 10 bộ cá khác nhau, đa dạng nhất là cá chép (Cyprinifrormes) chiếm 40,19%; cá nheo (Siluriformes) chiếm 24,3%, cá vược (Perciformes) chiếm 17,16%; bộ mang liền (Synbranchiformes) chiếm 6,54% trong tổng số loài... Trong đó có 33 loài có giá trị kinh tế cao, cung cấp nguồn thực phẩm dinh dưỡng qúy cho nhân dân và giải quyết việc làm, thu nhập cho cộng đồng tại chỗ, ngoài ra còn có nhiều loài cá tiêu biểu cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt trong Búng Bình Thiên còn có 6 loài cá được Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources) ghi nhận vào sách đỏ Việt Nam.
Với ưu điểm được thiên nhiên ưu đãi ban tặng, nhất là vào mùa nước nổi thu hút phong phú giống loài thủy sản từ Biển Hồ (Campuchia) di trú, nên Búng Bình Thiên còn được ghi nhận là nơi sinh sản, tái tạo và lưu tồn thủy sản an toàn nhất so với các tỉnh trong khu vực ĐBSCL. Năm 2009, các ngư dân tại đây đã chủ động thành lập Chi Hội nghề cá Búng Bình Thiên với mục đích quản lý để khai thác hợp lý, sử dụng và phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản trong búng. Bên cạnh đó, tỉnh An Giang cũng xây dựng dự án “Bảo tồn các loài thủy sản khu vực Búng Bình Thiên” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 131/204/QĐ-TTg ngày 16/7/2004, triển khai thực hiện từ năm 2010 - 2015 trên diện tích bảo tồn 143ha và vùng đệm 100ha, từ nguồn kinh phí Trung ương và địa phương trên 41 tỷ đồng. Đây là dự án ưu tiên thuộc Chương trình bảo vệ và phát triển thủy sản của Việt Nam, góp phần tái tạo, phục hồi, bảo vệ an toàn cho đa dạng thủy sinh vật, đặc biệt trong đó là loài thủy sản qúy hiếm, có giá trị khoa học, giá trị kinh tế cao, bảo vệ nguồn gen thiên nhiên của sông Tiền, sông Hậu và sông Mêkông đang bị đe dọa, có nguy cơ bị tiệt chủng. Hiện nay, tỉnh An Giang đang khẩn trương hoàn thành công tác chuẩn bị công bố “Khu bảo tồn Búng Bình Thiên” vào mùa nước nổi - tháng 9/2012 tới, kết hợp với đợt thả cá qui mô lớn ra búng.
Với địa hình mang đậm nét thiên nhiên thô sơ, Búng Bình Thiên mang lại nguồn lợi lớn về khai thác thủy sản, cung cấp nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp cho người dân địa phương cũng như khu vực ĐBSCL. Trong thời gian tới, tại khu vực này, tỉnh An Giang mở rộng khai thác mô hình du lịch sinh thái mùa nước nổi gắn với Lễ hội của đồng bào Chăm An Giang được tổ chức vào tháng 9 hàng năm.