Nồi cá kho tiêu của nội
Gia đình tôi trở về quê sinh sống ngay thời kỳ khó khăn của đất nước. Lúc đó, cái ăn cái mặc của bà con nông thôn vô cùng đơn giản. Cuộc sống của nhà nào cũng như thế, quen chịu đựng khó khăn, những buổi cơm đạm bạc cũng qua ngày.
Bà tôi gốc gác nông thôn nên chỉ thích ăn những món ăn nhà quê. Khi giàu có, sơn hào hải vị đã nếm qua không thiếu món nào nhưng thưởng thức cho biết, chỉ thích những món ăn chân quê quen thuộc tự bao ngày.
Thời con gái, bà rất giỏi gia chánh, biết chế biến nhiều món ăn ngon. Ngay cả những món đơn giản như kho cá, kho thịt dưới bàn tay của bà tôi cũng làm nên món ăn ngon, hương vị độc đáo.
Người dân quê rất thích món cá kho tiêu. Hình như phần đông người kho cá đều rắc vào nồi chút tiêu đen cho đậm đà. Sông ngòi, kênh rạch miền Nam có rất nhiều loại cá kho rất ngon: cá bống, cá lóc, cá rô, cá chèn, cá lòng tong... hay vùng nước lợ có con cá kèo cũng chế biến được món ngon vô cùng hấp dẫn như cá kèo kho tộ. Trước bao sản vật do thiên nhiên ban tặng cho con người. Đó là nguồn thức ăn rất phong phú, tùy theo điều kiện của mỗi gia đình, họ có cách thưởng thức khác nhau.
Ngày trước kho cá hay kho thịt nước màu tự chế biến. Cá, thịt phải ướp với gia vị trước nửa tiếng cho thấm. Nồi kho phải để trên lửa riu riu. Nước trong nồi sền sệt, hương vị bay thơm ngát. Đám cháu của nội ngửi được mùi thơm thoảng bay đã thấy đói bụng rồi!
Cá kho tiêu ăn kèm với rau luộc hay rau sống. Vườn nhà đầy đủ các loại rau: rau lang, rau muống, rau dền, cải trời... thứ nào ăn cũng ngon. Nếu không: rau thơm, chuối chát, khế chua, lá cách non... bảo đảm ăn ngon không kịp thở!
Nồi cá kho tiêu rất quen thuộc với chị em chúng tôi từ thuở nhỏ. Món ăn thật đơn giản nhưng luôn là nỗi nhớ thật sâu đậm khi bà tôi không còn nữa. Hôm cúng giỗ bà tôi, các cô nhắc lại tài nấu nướng của bà, dù nấu những món ăn bình thường vẫn ngon không thể tưởng. Các cô nói vui, con cháu nấu nướng không bằng bà, cúng những món ăn chế biến vụng về như thế này, coi chừng bà chê đó!
Có người lo lắng, sông ngòi kênh rạch bị ô nhiễm, nguồn cá thiên nhiên không còn dồi dào như trước. Nhiều loại cá phải nuôi, cá nuôi vị ngọt không thể sánh với cá sống trong tự nhiên được.
Đi ở đâu, chị em tôi vẫn nhớ về những kỷ niệm đẹp của gia đình. Nhớ những buổi cơm đầm ấm cả nhà bên nhau vừa ăn vừa kể chuyện. Nhớ quê nhà rất đỗi thân quen từng con đường, xóm nhỏ với những người thân thiết.
Thấm thoát bà tôi mất đã gần 40 năm. Nhớ bà, cháu nhớ đủ thứ chuyện, trong đó có những nồi cá kho quê mùa mộc mạc, ăn rồi còn nhớ mãi!