Nuôi cá rô phi trong hệ thống tuần hoàn có thể không mang lại lợi ích như mong muốn
Xu hướng chung của ngành cá rô phi toàn cầu là theo hướng thâm canh - nuôi nhiều cá hơn với ít thức ăn và ít đất canh tác. Để đạt được điều này, các trang trại áp dụng các công nghệ tiết kiệm tài nguyên hoặc xác định các cách để tăng sản lượng.
Thâm canh" bao gồm một phạm vi rộng lớn của các quyết định nông trại. Nhưng những quyết định này tập trung vào một mục tiêu duy nhất là tạo ra nhiều sản lượng nhất, đồng thời phải giảm thiểu chi phí và sử dụng các nguồn lực cơ sở tối thiểu. Điều này có nghĩa là người nông dân phải giảm chi phí sản xuất cố định và chi phí biến đổi cũng như nguồn lực đầu vào, đồng thời tăng sản lượng. Để bắt đầu quá trình này, người nuôi phải nâng cao khả năng chuyên chở, có nghĩa là tăng số lượng cá tối đa có thể nuôi được một cách an toàn.
Người nông dân có thể nâng cao khả năng chuyên chở của mình bằng cách áp dụng các chiến lược và thiết bị bảo tồn tài nguyên, giảm chi phí cho mỗi kg cá mà họ sản xuất. Điều này có nghĩa là sử dụng thức ăn thủy sản chất lượng tốt hơn, giảm hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) hoặc lựa chọn cải thiện di truyền. Các bước này giúp nông dân giảm chi phí biến đổi và kiểm soát tốt hơn quá trình sản xuất. Nông dân cũng có thể cải thiện khả năng mang vác của mình bằng cách đầu tư vào các công nghệ tăng năng suất. Sử dụng máy kéo, máy sục khí, bể lớn hơn hoặc ao lớn hơn cho phép người nông dân tăng số lượng cá họ sản xuất trên một đơn vị diện tích. Điều này làm giảm chi phí cố định cho mỗi chu kỳ nuôi.
Sau khi tính toán và so sánh các chi phí kinh tế của sản xuất, thì việc đầu tư vào và cải tạo hệ thống ao nuôi cần ít vốn hơn và luôn mang lại lợi nhuận lớn hơn. Phân tích về mô hình nuôi cá rô phi trong hệ thống tuần hoàn thì không có tính cạnh tranh - khoản đầu tư trả trước cao và chi phí sản xuất cao không tạo ra đủ lợi nhuận.
Chi phí tiềm ẩn của hệ thống tuần hoàn
Mặc dù cộng đồng nghiên cứu và các cơ quan quản lý đang tỏ ra quan tâm đến các hệ thống công nghệ cao như hệ thống tuần hoàn (RAS) và aquaponics, thì Ganesh Kumar (trường đại học Mississippi) cho rằng lợi ích của chúng có thể bị phóng đại. Phân tích của Kumar cho thấy rằng chi phí cố định cho RAS có thể cao đến kinh ngạc. Các hệ thống yêu cầu đầu tư trước lớn vào bộ lọc, bể chứa và máy bơm nước trước khi bắt đầu nuôi. Chi phí sản xuất cộng thêm từ điện và nhân công làm cho tổng chi phí cao hơn. Điều này có nghĩa là người nuôi cần sản xuất nhiều cá hơn trong bể để hòa vốn. Điều này không phải lúc nào cũng khả thi đối với các dự án kinh doanh cá rô phi.
Kumar cũng lưu ý rằng nuôi tuần hoàn đi kèm với một số chi phí "ma" - hoặc thiết bị và chi phí mà người nông dân quên tính vào bảng cân đối kế toán. Máy phát điện dự phòng và chi phí bảo trì có thể bị bỏ qua và định giá thấp, khiến người nông dân đánh giá quá cao lợi nhuận của họ. Phân tích của Kumar cũng cho thấy rằng nhìn chung, các dự án nuôi trồng thủy sản trong ao cho phép người sản xuất kiểm soát nhiều hơn các chi phí biến đổi của họ mà không phải trả trước cao. Nếu người nuôi gặp vấn đề về chất lượng nước hoặc bùng phát dịch bệnh trong hệ thống ao nuôi, họ có nhiều thời gian hơn để khắc phục vấn đề, ở RAS thì khó hơn.
Vì những yếu tố này, Kumar không nghĩ rằng RAS hoặc aquaponics vượt qua bài kiểm tra khả năng sinh lời. Kumar giải thích: “Tôi không thấy một hệ thống aquaponics hoặc hệ thống tuần hoàn nào mang lại lợi nhuận thực sự vì các chi phí cố định. Đó là một bức tranh hoàn toàn khác với những gì chúng ta thấy từ các nhà nghiên cứu trước đây, những người đang ưa chuộng các aquaponic hoặc nuôi trồng thủy sản tuần hoàn.”
Nuôi trồng thủy sản trong ao có thể sẽ là một ngành công nghiệp chính trong thập kỷ tới. Ảnh FAO
Điều chỉnh hoạt động nuôi cá rô phi
“Không ở đó để tối đa hóa doanh thu, họ thực sự ở đó để tối đa hóa lợi nhuận của mình,” Kumar nói. Ông cho rằng các nhà sản xuất cá rô phi phải điều chỉnh chiến lược nuôi của họ cho phù hợp với điều kiện hoạt động của họ. Trong hầu hết các trường hợp, nông dân không có nhiều quyền kiểm soát đối với những gì xảy ra trong chu kỳ thị trường - họ có xu hướng định giá thay vì định giá. Để đón đầu những động lực này và duy trì lợi nhuận, Kumar khuyến nghị giám sát đầu vào của trang trại và giá cá rô phi thành phẩm.
Nếu giá thức ăn cho cá rô phi tăng, người chăn nuôi nên xem xét giảm mật độ thả. Điều này đảm bảo rằng các trang trại có thể cân bằng giữa đầu ra và mức lợi nhuận. Ngược lại, nếu giá cá rô phi thành phẩm vẫn ổn định hoặc tăng, người nuôi nên tăng mật độ thả. Điều này sẽ cho phép người nông dân tối đa hóa lợi nhuận khi sản lượng tăng.
Kumar giải thích: “Việc tối đa hóa lợi nhuận luôn phụ thuộc vào tỷ lệ giữa giá thức ăn và giá cá. Người nông dân cần tiết kiệm chi phí đầu vào của trang trại - thức ăn, cá giống, năng lượng hoặc lao động - để duy trì lợi nhuận.
Do những yếu tố này, nuôi trồng thủy sản trong ao có thể sẽ dẫn đầu ngành cá rô phi trong tương lai gần. Kumar tin rằng việc nông dân nuôi cá rô phi trở nên hiệu quả hơn với thức ăn đầu vào và cải thiện hệ số FCR khi nuôi thâm canh sẽ có ý nghĩa kinh tế hơn.
Nguồn: Megan Howell (2022). RAS may not be the tilapia industry’s path to profit (9 February 2022)