Sinh vật “đa năng” chữa trị nhiều bệnh
Baba là thực phẩm phổ biến được xem như một dược liệu có mặt trong các bài thuốc dân gian trong việc chữa bệnh cho con người. Trở nên nổi tiếng bởi sự thơm ngon và giàu dinh dưỡng trong từng thớ thịt nhưng lại ít ai biết rõ công dụng hữu ích ở mỗi bộ phận còn lại trên cơ thể chúng.
Đặc điểm về ba ba
Ba ba hay còn gọi là thủy ngư, một số vùng ở Việt Nam còn gọi tên là cua đinh, ba ba có tên khoa học là Trionyx sinensis Wegmann thuộc họ Ba ba (Trionychidae) – là một loài bò sát thuộc bộ Rùa (Testudines).
Ba ba là một loài bò sát ba móng, có 4 chân, 2 chân trước dài, 2 chân sau ngắn và không có đuôi, sống ở nước ngọt các ao, hồ, sông đầm. Có loại nhỏ nhưng cũng có loại rất to, thân có thể dài đến 1m. Đầu tròn có mõm nhọn, cổ dài trơn nhẵn có thể vươn dài hoặc thụt sâu vào trong mai một cách dễ dàng. Trên lưng có một mai rộng hình khum, có khía dọc ở giữa, hằn lên những vết hình lục giác mờ là những mảnh dẹt dạng vảy cứng như sừng, viền mép dẹt mỏng cấu tạo bởi một chất sừng bóng có lớp da mềm phủ ngoài màu xám đen.
Đặc điểm ngoại hình của ba ba. Ảnh: Chợ cá Yên Sở
Ba ba là động vật thay đổi thân nhiệt nên sức tăng trưởng của chúng liên quan chặt chẽ đến điều kiện môi trường, thời tiết (nhiệt độ, chất lượng nước,..), khi nhiệt độ xuống thấp dưới 10°C sức ăn giảm, sinh trưởng chậm. Ở cùng điều kiện nuôi dưỡng con cái lớn nhanh hơn con đực. Với tập tính chuyên ăn động vật do đó ba ba cũng có tính hung dữ như nhiều loài ăn thịt khác.
Ở Việt Nam có ba loài thường gặp là ba ba trơn (Pelodiscus sinensis Wegmann), ba ba Nam Bộ (Amyda cartilaginea Boddaert) và ba ba gai (Palea steindachneri Siebenrock) chủ yếu sống ở miền núi đôi khi cũng được dùng đến.
Giá trị mang lại không ngờ đến
Mai ba ba có tên thuốc trong y học cổ truyền là miết giáp, thuỷ ngư xác hay miết xác, là bộ phận dùng chủ yếu có tác dụng dưỡng âm, tiềm dương, làm mềm, làm tan sự kết đọng, có khả năng trấn tĩnh. Dùng cho các trường hợp cần bổ âm, nhức xương, lao lực quá độ, hỗ trợ điều trị các bệnh về sỏi đường tiết niệu, tắc kinh nguyệt, bổ dưỡng nói chung. Các bộ phận khác của ba ba cũng được sử dụng.
Máu ba ba (miết huyết) dùng pha rượu uống nóng giúp phục hổi sức khoẻ nhanh chóng ở người mới ốm dậy, chữa hoa mắt, bốc nhiệt, kém ăn, mệt mỏi,....Máu ba ba ngâm với mật ong có thể trị bệnh đái đường, bệnh tim mạch, tốt cho đường ruột.
Thịt ba ba là loại thực phẩm ngon và bổ dưỡng với mọi lứa tuổi, có tác dụng làm mát cơ thể rất phù hợp trong những ngày hè nóng nực. Thịt của chúng giàu protein, chất béo, glucid (chất bột đường), các muối vô cơ, i-ốt, vitamin A và D,...Từ thịt ba ba người dân ta chế biến được nhiều món ăn ngon, có giá trị bồi dưỡng cơ thể tốt. Như chúng ta đã biết ngoài giá trị dinh dưỡng, thịt ba ba còn là một vị thuốc quý, có tác dụng bồi bổ cơ thể và chữa được nhiều bệnh, thích hợp với người cao tuổi (có các bệnh về đau mỏi xương khớp, lao, ho khan,…), phụ nữ (khí hư, rong huyết,…), chữa chứng cam gầy ở trẻ em. Ngoài ra mỡ ba ba (miết noãn) cũng có tác dụng trong việc trị các vết thương ngoài da như bỏng, lỡ loét, mụn nhọt,…Bằng cách đem rán thành dạng mỡ nước.
Tuy ba ba là loài bổ dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho con người nhưng phải ưu tiên sơ chế khi chúng còn sống để tránh bị ngộ độc. Vì đây là loài sống dưới nước và hay ăn xác động vật thối rửa nên hệ tiêu hóa của chúng có thể tích tụ nhiều vi sinh vật có hại, nếu ăn phải ba ba đã chết sẽ dễ dẫn đến tình trạng bị phản tác dụng và thậm chí có thể gây tử vong. Các triệu chứng xuất hiện khi bị ngộ độc là đau bụng, đau đầu,…Tệ hơn nữa là mẩn ngứa, mặt đỏ, co giật tay chân,.. Do đó cần hết sức lưu ý trong vấn đề tiêu thụ ba ba.
Giá trị ba ba trên thị trường hiện nay
Do đặc điểm các giống loài khác nhau nên giá ba ba trên thị trường cũng khác nhau. Hiện ba ba đã trở thành đặc sản trong các nhà hàng sang trọng với mức giá dao động trong khoảng 300.000 – 1.000.000 vnđ tùy từng loại đã chế biến.
Ba ba giống từ 2 tuần tuổi - 5 tháng tuổi khoảng 3.000 – 12.000 vnđ/con. Ba ba gai là loài có giá trị hơn so với các loài khác, chúng có phần cơ thể sáng hơn so với loài khác với mức giá dao động từ 200.000 – 400.000 vnđ/con. Ba ba trơn có đặc điểm dễ nhận dạng hơn do dưới bụng của chúng có màu hơi ngả đỏ và khi lớn dần phần bụng sẽ có màu trắng và có giá thành rẻ hơn khoảng 80.000 - 250.000 vnđ/con.