Thay đổi phương thức nuôi cua biển để mang lại hiệu quả cao
Nghề nuôi cua ở ĐBSCL đã được hình thành và phát triển từ những năm 1990 tại các tỉnh như: Cà Mau, Trà Vinh, Bạc Liêu,...Cua dần trở thành đối tượng nuôi phổ biến (sau tôm), do đó nhiều mô hình nuôi cua biển mới đã xuất hiện nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, cải thiện đời sống người dân.
Nuôi cua biển truyền thống trước đây
Ở nước ta, cua biển là đối tượng rất quan trọng trong khai thác và nuôi trồng thủy sản ở vùng nước lợ ven biển, nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Cua biển được xem là đối tượng quan trọng góp phần đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng nguồn thu nhập, giảm thiểu rủi ro trong nuôi tôm. Sản phẩm cua thịt vừa được xuất khẩu vừa được ưa chuộng và tiêu thụ rộng rãi trong nước.
Với mô hình nuôi cua biển trước đây, được người dân nuôi theo hình thức quảng canh truyền thống và phần lớn còn nuôi tự phát, dựa vào kinh nghiệm và tổ chức sản xuất chưa đồng bộ. Điều này dẫn đến khó quản lý về môi trường và dịch bệnh. Các mô hình nuôi cua biển quảng canh truyền thống thì chi cho năng suất bình quân đạt từ 150 – 200 kg/ha/vụ nuôi, hiệu quả kinh tế không cao.
Do đó, những nông dân sáng tạo đã tiến hành thay đổi phương thức nuôi và cho ra đời nhiều mô hình nuôi cua biển mới mang lại cho năng suất, lợi nhuận cao, cải thiện giá trị kinh tế..
Một số phương thức nuôi cua biển mới cho hiệu quả cao
Mô hình nuôi cua biển trong hộp nhựa kết hợp hệ thống tuần hoàn: hệ thống công nghệ cao nuôi cua biển trong nhà có ưu điểm nổi bật là không cần nhiều lượng nước đầu vào nhờ nguyên lý tuần hoàn, sục khí tạo oxy.
Khi đưa nước vào hộp nuôi cua, thức ăn thừa và chất cặn bẩn thải ra và đi qua hệ thống lọc thô, sau đó ra bể vi sinh và hệ thống khử khuẩn bằng tia UV. Những vi sinh sống nhờ hạt nhựa kaldnes có vai trò như san hô để lọc thức ăn thừa và chất thải giúp môi trường sống của cua được sạch hơn. Nhờ vậy, nguồn nước trong mô hình được tái sử dụng tới 99,5% giúp hải sản nuôi tỉ lệ sống cao, năng suất tăng, không gây ô nhiễm môi trường.
Mỗi con cua sẽ được nuôi riêng trong một hộp nhỏ để tránh ăn thịt lẫn nhau và thu hẹp mô hình để dễ quản lý, tránh nhiễm bệnh chéo. Hộp nuôi cua được xếp thành nhiều gian tầng khác nhau, đánh số thứ tự và ghi chép hàng ngày về hiệu quả chăm sóc ở vỏ hộp. Nhiệt độ môi trường sẽ được người nuôi điều chỉnh với mức lý tưởng là 28 độ C. Sau khoảng từ 20 - 40 ngày, cua bắt đầu cho thu hoạch, khi đó đạt khoảng 4 con/kg.
Ưu điểm lớn của hệ thống nuôi cua trong nhà là việc tận dụng diện tích nuôi tối đa, cua được nuôi và thu hoạch liên tục, chất lượng sản phẩm có thể kiểm soát dễ dàng trước khi đưa vào thị trường.
Mô hình nuôi cua trong hộp nhựa dưới tán rừng ngập mặn: phương thức nuôi sáng tạo này đã giúp mang lại hiệu quả cao cho một số hộ nuôi ở ven biển với chất lượng thịt cua không thua kém ngoài tự nhiên và hao hụt không đáng kể.
Ngoài ra, vì mồi cua ăn là cá biển tự nhiên và được nuôi ngay ở mặt nước biển dưới tán rừng đước nên môi trường sống của cua cũng chẳng khác gì ngoài tự nhiên. Điều này sẽ giúp bà con giảm được khá nhiều chi phí điện, vật tư khác so với mô hình nuôi cua trước đây.
Anh Nguyễn Bửu Lộc, ngụ tỉnh Kiên Giang cho biết, nuôi cua biển khá dễ, chỉ cần tìm hiểu được tập tính sinh sống của cua biển và chịu khó để ý, học hỏi thêm một ít kỹ thuật chăm sóc thì khả năng đạt hiệu quả khá cao. Mô hình nuôi này cho anh lãi khoảng 50 – 60%, sau khi trừ đi hao hụt, thức ăn.
“Sau đợt nuôi thử nghiệm thành công, tôi nuôi thêm 1.500 con. Để có nguồn cua nuôi gối đầu, tôi còn còn bao lưới nuôi thêm gần 2.000 con cua nhỏ; chờ đến khi cua lớn đạt kích cỡ chừng 3,4cm rồi mình bỏ vô hộp nhựa nuôi tiếp, tránh chúng kẹp nhau gãy càng và tiện cho mình theo dõi, chăm sóc", anh Lộc chia sẻ thêm.
Nuôi cua quảng canh cải tiến 2 giai đoạn: Ở giai đoạn 1, cua giống được ương 15 – 25 ngày. Trong quá trình ương, cho ăn bằng cá tạp hấp hoặc luộc chín rồi tán nhuyễn, với liều lượng 0,2 – 0,5 kg/1000 con giống (tùy điều kiện phát triển của động vật phù du trong ao ương), mỗi ngày tăng từ 5 – 10% lượng thức ăn.
Giai đoạn 2, sau thời gian ương, tiến hành mở ao ương cho cua di chuyển ra ngoài vuông nuôi. Định kỳ 10 - 15 ngày sử dụng chế phẩm sinh học để ổn định và làm sạch môi trường nước trong vuông nuôi. Khoảng 15 ngày/lần sử dụng phân sinh học, phân hữu cơ (tùy lượng thức ăn tự nhiên có trong vuông) để tạo thức ăn tự nhiên cho vật nuôi.
Trong 2 giai đoạn này, nông dân cần lưu ý hàng ngày kiểm tra trạng thái hoạt động, sức khỏe của cua. Ở giai đoạn 60 ngày tuổi, nông dân tiến hành kiểm tra trọng lượng cua, nhằm đánh giá mức tăng trưởng của cua nuôi.
So với mô hình nuôi cua truyền thống thì mô hình nuôi cua 2 giai đoạn hiệu quả hơn, tỷ lệ thành công cũng cao hơn. Cho lợi nhuận bình quân đạt hơn 71,6 triệu đồng/ha/vụ nuôi.