TIN THỦY SẢN

Trung Quốc, Nhật Bản: Thị trường xuất khẩu thuận lợi cho đầu năm 2024

Sản phẩm tôm chế biến được Trung Quốc và Nhật Bản yêu thích. Ảnh: Neil Ramsden Hòa Thy

Thị trường xuất khẩu tôm của Việt Nam dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn tại EU. Tuy nhiên, ở thị trường Trung Quốc và Nhật Bản thì con tôm nước ta lại có chỗ đứng hơn.

Tôm Việt Nam khởi sắc tại Trung Quốc và Nhật Bản 

Khép lại chặng đường 2023, tình hình xuất khẩu tôm tại Nhật Bản liên tục sụt giảm do đồng yên giảm mạnh, lạm phát tăng cao. Ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người dân tại xứ sở Phù Tang. Theo số liệu thống kê, xuất khẩu tôm sang Nhật Bản năm 2023 đạt 511 triệu USD, đã giảm 24% so với cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, điều vớt vát lại là những tháng cuối năm, xuất khẩu tôm đã tăng trưởng trở lại, ghi nhận tăng 6%. 

So với thị trường Mỹ và EU thì Nhật Bản được đánh giá khá cao, mang nhiều tiềm năng phục hồi trở lại trong năm 2024. Bởi tại Mỹ và Eu, tôm của Ấn Độ và Ecuador đang có lợi thế cạnh tranh hơn nước ta vì giá khá rẻ. 

Mặc dù tôm Ấn Độ và Ecuador có giá thấp hơn, tuy nhiên người tiêu dùng tại Nhật Bản luôn hướng đến những sản phẩm chế biến cầu kỳ, tươi ngon. Chính vì vậy mà tôm Việt Nam hiển nhiên lại có chỗ đứng.  

Dịch COVID-19 đã kết thúc, kinh tế Trung Quốc phục hồi, nhu cầu tôm dự kiến tăng. Vị trí địa lý gần gũi giúp doanh nghiệp Việt Nam tiết kiệm chi phí logistics khi xuất khẩu sang Trung Quốc. Xuất khẩu tôm sang Trung Quốc có thể phục hồi nhẹ trong những tháng đầu năm 2024. Doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh, chú trọng chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa thị trường để tiếp tục khai thác thị trường Trung Quốc hiệu quả. 

Khó khăn tại thị trường Châu Âu và Mỹ 

Thị trường Châu Âu, nhu cầu tiêu dùng giảm sút do lạm phát cao, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu. Các rào cản thương mại kỹ thuật tăng cao, đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe. Cạnh tranh gay gắt từ các nước xuất khẩu tôm khác như Ecuador, Ấn Độ. Theo đó, năm 2023, xuất khẩu tôm tại thị trường này chỉ đạt 428 triệu USD, giảm 39% so với năm 2023. 

Xuất khẩu tôm sang thị trường Nhật Bản và Trung Quốc vẫn có điểm sáng. Ảnh: thepangroup.vn

Tại thị trường Mỹ, nhu cầu tiêu dùng phục hồi trở lại là một tín hiệu đáng mừng, nhưng vẫn còn nhiều bất ổn. Giá cước vận tải tăng cao ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của tôm Việt Nam. Bên cạnh đó, chính sách chống bán phá giá của Mỹ đối với tôm Việt Nam vẫn còn hiệu lực. Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ đạt 682 triệu USD, giảm 15% so với năm 2022. 

Thêm vào đó, đơn đề nghị điều tra thuế chống trợ cấp từ ASPA có thể gây ra những thách thức đáng kể cho các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam đến Mỹ trong nửa đầu năm 2024. Nếu điều tra này dẫn đến việc áp đặt thuế chống trợ cấp đối với tôm nhập khẩu từ Việt Nam, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam có thể phải đối mặt với việc giảm lợi nhuận hoặc tăng giá thành, từ đó làm giảm sự cạnh tranh trên thị trường Mỹ. 

Ngoài ra, căng thẳng ở Biển Đỏ cũng có thể tăng giá cước vận tải biển đối với hàng hóa, bao gồm cả tôm, đi từ Việt Nam sang Mỹ. Sự tăng giá này có thể tạo ra áp lực tài chính lớn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu và có thể dẫn đến việc tăng giá thành của sản phẩm cuối cùng, làm giảm sự hấp dẫn của tôm Việt Nam trên thị trường Mỹ. 

Các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam có thể phải đối mặt với việc giảm lợi nhuận hoặc tăng giá thành

Với hai yếu tố này kết hợp, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam sẽ cần phải đối mặt với một môi trường kinh doanh khó khăn trong nửa đầu năm 2024. Việc tìm kiếm các biện pháp thích ứng và điều chỉnh chiến lược kinh doanh có thể là cần thiết để vượt qua những thách thức này và duy trì sự cạnh tranh trên thị trường quan trọng như Mỹ. 

Tóm lại, thị trường xuất khẩu tôm đầu năm 2024 đồng thời mang lại cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp hoạt động trong ngành này. Việc hiểu và phản ứng linh hoạt với những biến động trên thị trường sẽ là yếu tố quan trọng để thành công trong môi trường kinh doanh đang biến đổi nhanh chóng này.

Hòa Thy