Tuyệt chủng cá "ngàn đô" trên sông Vàm Cỏ Đông

Giới chơi cá cảnh lâu năm tại Việt Nam khẳng định, cá Hồng vện có nguy cơ tuyệt chủng và đang được giới chơi cá săn lùng ráo riết. Hoàng, một tay chơi cá cảnh tại Tây Ninh nói: “Giới chơi cá cảnh thích săn lùng vì loài cá này đẹp và hiếm có vô cùng. Giá của Hồng vện có khi lên đến cả ngàn đô-la".

Cá sông, giá "khủng"  

Theo lời chỉ dẫn của Hoàng, chúng tôi đến khu vực sông Vàm Cỏ Đông thuộc ấp Nam Bến Sỏi, xã Thành Long, H.Châu Thành (Tây Ninh) để tìm hiểu về trại cá của Nguyễn Văn Lềnh, một trong những người nuôi cá Hồng vện lâu năm. Chỉ khúc sông trước căn chòi, ông Lềnh kể: "Hơn chục năm trước người ta bắt đầu phát hiện loại cá này xuất hiện nhiều trên sông Vàm Cỏ Đông. Đâu đâu trên khúc sông này, kéo dài từ Phước Vinh đến tận Gò Dầu, ghe tàu đi đánh bắt đặc nghẹt. Có ngày, chỉ một đoạn khoảng 10 km mà có gần 500 lượt tàu, ghe đánh bắt. Đến năm 2010 người ta chỉ còn tìm thấy loại cá này bên Campuchia".

Để có con giống, ông Lềnh phải lặn lội qua tận Campuchia mua được một số con giống rồi mang về Việt Nam nuôi. Cầm con cá Hồng vện cỡ 2 ngón tay, ông Lềnh nói: "Cá Hồng vện "xịn" sọc phải chuẩn không lem, đuôi hình chữ V, ôm hầu...thì dù giá có “trên trời” cũng không đủ bán cho dân mua".

Ông Nguyễn Văn Mạnh (ngụ xã Phước Trạch, H.Gò Dầu, Tây Ninh) cho biết ông vừa mua lén hơn 100 con cá giống tận bên Campuchia mang về nuôi. Tuy nhiên, để đưa được con cá Hồng vện từ bên kia biên giới vào Tây Ninh quả là chuyện vô cùng nhiêu khê, dù quãng đường chỉ chừng 10km. “Bên Campuchia họ bảo vệ nguồn lợi thủy sản ghê lắm. Luật của họ cấm bắt cá mới đẻ, cũng như cấm bắt cá trong mùa sinh đẻ. Người dân của họ vớt cá Hồng vện trên sông, một cách lén lút, khổ sở lắm chứ không phải ung dung như ở bên mình. Có khi vớt được một số cá nhưng gặp cảnh sát, họ đành phải đổ xuống sông để tránh bị phạt tiền, thâm chí bị nhốt", ông Mạnh nói.

Do hiếm nên hiện cá Hồng vện có giá “khủng”. Trong đợt bán vừa qua, ông Mạnh “tuyển” hơn 10 con cá Hồng vện bán cho một công ty cá cảnh ở TP.HCM thu được… 14.000 USD.

Ông Tư Lềnh đem một con cá Hồng vện lên hồ nuôi để trách nguồn nước sông bị ô nhiễm- Ảnh: Giang Phương

Tuyệt chủng do ô nhiễm     

Nuôi cá quý trên sông nhiều năm, nhưng ông Lềnh lúc nào cũng nơm nớp lo dòng nước bị ô nhiễm thất thường. Ông Lềnh tâm sự: “Một lần nước sông bất ngờ bị doanh nghiệp xả thải lén gây ô nhiễm, đàn cá quý của tôi gần như chết sạch. Tưởng đâu tiêu tan từ lúc đó nhưng may mắn tôi mua được một số giống khác nuôi cầm cự đến tận bây giờ”. Để đàn cá quý không bị ảnh hưởng mỗi khi nước ô nhiễm, ông Tư Lềnh lập hẳn một mạng lưới “cảnh báo” từ xa thông qua những người thân nuôi cá ở dọc 2 bên bờ sông Vàm Cỏ Đông. Khi mặt nước có vấn đề bất thường là ông lập tức di tản đàn cá lên hồ nhân tạo. Khi dòng nước êm trở lại thì ông đem cá xuống nuôi trở lại lòng sông.