Xử lý chất thải hiệu quả cho tôm nuôi mật độ cao
Nuôi tôm thâm canh mật độ cao là một mô hình nuôi thủy sản mang lại hiệu quả kinh tế cao, tuy nhiên cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Chất thải trong ao nuôi tôm chủ yếu là chất thải hữu cơ, bao gồm thức ăn thừa, phân tôm, xác tôm chết, vỏ tôm,... Các chất thải này nếu không được xử lý kịp thời sẽ gây ra nhiều tác động xấu đến môi trường.
Vấn đề chất thải trong nuôi tôm mật độ cao
Nuôi tôm mật độ cao nằm ở khoảng từ 200 - 250 con/m2. Mô hình này có nhiều ưu điểm như giúp tăng năng suất, giảm chi phí sản xuất. Tuy nhiên, mô hình này cũng tồn tại một số nhược điểm, trong đó vấn đề chất thải là một vấn đề đáng quan tâm.
Bởi vì tôm là loài động vật ăn tạp, chúng thải ra một lượng lớn chất thải hữu cơ trong quá trình sinh trưởng và phát triển. Chất thải hữu cơ này bao gồm thức ăn thừa, phân tôm, xác tảo,... Nếu không được xử lý kịp thời, chất thải này sẽ gây ra nhiều vấn đề như:
- Giảm hàm lượng oxy hòa tan trong nước, ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của tôm.
- Làm tăng nguy cơ phát sinh khí độc, gây hại cho tôm và con người.
- Môi trường sống không được đảm bảo, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Xử lý chất thải ao nuôi tôm mật độ cao như thế nào cho hợp lý
Thả nuôi cá rô phi
Cá rô phi là loài cá ăn tạp, có khả năng tiêu hóa thức ăn thừa, phân tôm và các chất thải hữu cơ khác trong ao nuôi. Khi thả cá rô phi trong ao nuôi tôm, cá rô phi sẽ ăn thức ăn thừa, phân tôm và các chất thải hữu cơ khác, giúp giảm thiểu lượng chất thải trong ao nuôi, giảm nguy cơ phát sinh khí độc và ô nhiễm môi trường.
Áp dụng công nghệ toàn hoàn nước
Sử dụng Hệ thống Tuần hoàn Nước ((Recirculating Aquaculture System - RAS) là một giải pháp hiệu quả để xử lý chất thải trong nuôi tôm mật độ cao. RAS là hệ thống nuôi tôm hoàn toàn khép kín, sử dụng nước tuần hoàn, không thải nước ra môi trường. Nước trong hệ thống được xử lý bằng các biện pháp vật lý, hóa học, sinh học để đảm bảo chất lượng nước tốt, phù hợp với nhu cầu của tôm.
Việc sử dụng RAS để xử lý chất thải trong nuôi tôm mật độ cao mang lại nhiều lợi ích, bao gồm:
- Không thải nước ra môi trường, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.
- Có thể nuôi tôm với mật độ cao hơn so với các phương pháp nuôi tôm truyền thống, giúp tăng năng suất nuôi.
- Giúp giảm chi phí nuôi tôm, bao gồm chi phí thức ăn, chi phí thay nước, chi phí xử lý chất thải,...
Để sử dụng RAS hiệu quả, cần chú ý đến việc lựa chọn các bộ lọc hiệu quả để loại bỏ chất thải hữu cơ và không hữu cơ từ nước nuôi. Các bộ lọc thường được sử dụng trong RAS bao gồm:
- Bộ lọc cơ cấu: Bộ lọc cơ cấu sử dụng lưới hoặc màng để loại bỏ các chất thải rắn, như thức ăn thừa, phân tôm, vỏ tôm,...
- Bộ lọc cát: Sử dụng cát để loại bỏ các chất thải rắn nhỏ hơn, như vi khuẩn, tảo,...
- Bộ lọc vi sinh: Sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất thải hữu cơ.
Sử dụng các chế phẩm sinh học
Hiện nay nhiều hộ nuôi tôm đã biết cách sử dụng chế phẩm sinh học khác nhau để xử lý chất thải khi nuôi tôm mật độ cao. Bản thân chế phẩm này là các vi sinh vật có lợi, có khả năng phân hủy chất thải hữu cơ. Chúng đã góp phần rất lớn vào việc xử lý chất thải hữu cơ trong ao nuôi tôm, đồng thời hỗ trợ cho tôm tiêu hóa tốt hơn, đạt hiệu quả cao hơn.
Chế phẩm sinh học được sử dụng để xử lý chất thải hữu cơ trong ao nuôi tôm bằng cách:
- Trộn chế phẩm sinh học với thức ăn, giúp phân hủy thức ăn thừa trong dạ dày của tôm, giúp tôm tiêu hóa tốt hơn, giảm lượng chất thải thải ra ngoài.
- Bơm chế phẩm sinh học vào ao, giúp phân hủy chất thải hữu cơ trong ao nuôi, làm giảm hàm lượng chất hữu cơ trong nước, giảm nguy cơ phát sinh khí độc.
- Lắng bùn đáy ao bằng chế phẩm sinh học giúp phân hủy chất thải hữu cơ tích tụ dưới đáy ao, giúp làm sạch đáy ao.
Quản lý thức ăn và chất lượng của thức ăn
Thức ăn là nguồn dinh dưỡng chính cho tôm nuôi. Chất lượng thức ăn tốt sẽ giúp tôm phát triển khỏe mạnh, giảm lượng thức ăn thừa thải ra môi trường.
Tỷ lệ thức ăn là lượng thức ăn cho tôm ăn trong một ngày, tính theo % trọng lượng tôm, lượng thức ăn cho ăn mỗi lần không quá 3% trọng lượng của tôm. Bởi nếu cho ăn nhiều sẽ làm tăng lượng chất thải hữu cơ trong ao.
Kiểm soát việc sử dụng kháng sinh và khoáng chất
Kiểm soát sử dụng hóa chất và kháng sinh trong nuôi tôm là một vấn đề quan trọng, cần được thực hiện nghiêm túc để giảm thiểu việc môi trường bị ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững ngành nuôi tôm.
Hiện nay, hình thức nuôi tôm trong ao đất có sử dụng hóa chất và kháng sinh là chính, chiếm khoảng 55% diện tích nuôi tôm. Việc sử dụng hóa chất và kháng sinh trong nuôi tôm có thể gây ra nhiều tác hại
Việc xử lý chất thải hiệu quả cho tôm nuôi mật độ cao là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm. Việc áp dụng các giải pháp xử lý chất thải hiệu quả sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe cho mọi người xung quanh và góp phần phát triển bền vững ngành nuôi tôm.