Xuất khẩu thủy sản cuối năm liệu có tăng cao?
Cuối năm thường được xem là giai đoạn cao điểm trong xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam. Các doanh nghiệp tăng tốc để đáp ứng nhu cầu từ thị trường quốc tế, nhất là trong các dịp lễ lớn như Giáng sinh và Tết Dương lịch. Tuy nhiên, để đánh giá xuất khẩu thủy sản cuối năm có tăng cao hay không, cần xét nhiều yếu tố quan trọng.
Kim ngạch tháng 11/2024: Cơ sở cho kỳ vọng bứt phá
Dù tháng 11 có dấu hiệu chững lại, kim ngạch xuất khẩu vẫn đạt gần 924 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2023. Tính chung 11 tháng đầu năm, ngành thủy sản đã đạt gần 9.2 tỷ USD, tăng 11.5% so với năm ngoái. Những con số tích cực này là nền tảng quan trọng giúp ngành tiến gần hơn đến mục tiêu cả năm.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), ngành thủy sản hoàn toàn có khả năng đạt mục tiêu xuất khẩu 10 tỷ USD trong năm 2024, tăng 11.5% so với năm 2023. Trong đó, tôm và cá tra tiếp tục đóng vai trò trụ cột với đóng góp lần lượt 4 tỷ USD và 2 tỷ USD, cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ từ cá ngừ, cua ghẹ, và nhuyễn thể có vỏ.
Minh chứng cho xu hướng tăng mạnh dịp cuối năm
Sau đây là những yếu tố quan trọng tác động trực tiếp đến khả năng xuất khẩu thủy sản trong giai đoạn cuối năm.
Nhu cầu thị trường quốc tế tăng cao
Cuối năm là mùa cao điểm tiêu thụ thủy sản tại nhiều thị trường lớn trên thế giới. Các dịp lễ như Giáng sinh và Tết Dương lịch là cơ hội để các quốc gia tiêu thụ lượng lớn thủy sản, đặc biệt là tôm, cá tra, cá ngừ, và các loại hải sản chế biến sẵn. Các sản phẩm thủy sản chế biến sẵn, đóng gói đẹp mắt và dễ sử dụng luôn là lựa chọn ưu tiên trong các bữa tiệc hoặc quà biếu trong dịp lễ.
Đặc biệt, các quốc gia tiêu thụ thủy sản lớn như Mỹ, Nhật Bản, EU, Trung Quốc và Hàn Quốc đều có nhu cầu tiêu thụ thủy sản tăng cao vào cuối năm. Đối với Việt Nam, thị trường Trung Quốc vẫn chiếm vị trí quan trọng trong xuất khẩu, đặc biệt là trong các mặt hàng như bột cá và các sản phẩm thủy sản chế biến sẵn. Theo dự báo, nhu cầu thủy sản từ Trung Quốc trong dịp cuối năm sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, tạo động lực thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam.
Tình hình sản xuất và cung ứng nguyên liệu
Tình hình sản xuất thủy sản trong năm 2024 tương đối ổn định, với các doanh nghiệp duy trì được nguồn cung nguyên liệu ổn định. Tuy nhiên, giá nguyên liệu đầu vào và chi phí vận chuyển có xu hướng tăng do các yếu tố như chi phí xăng dầu, lao động và chi phí sản xuất. Mặc dù vậy, việc duy trì nguồn cung ổn định là yếu tố quan trọng để các doanh nghiệp có thể đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu vào dịp cuối năm.
Cùng với đó, việc áp dụng các công nghệ mới trong chế biến và sản xuất thủy sản cũng giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời đáp ứng tốt yêu cầu khắt khe của các thị trường quốc tế. Những sản phẩm như tôm sú, cá tra, cá ngừ và mực, đã được cải tiến chất lượng qua các quy trình chế biến hiện đại, dễ dàng xuất khẩu vào các thị trường khó tính.
Tăng trưởng ở thị trường tiềm năng
Nhu cầu quốc tế thường tăng cao vào giai đoạn cuối năm, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu tăng tốc. Tôm, cá tra và cá ngừ duy trì vị trí dẫn đầu, trong khi các sản phẩm phụ như bột cá cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, dự báo đạt 264.6 triệu USD trong cả năm, với Trung Quốc chiếm 90% thị phần.
Ngoài ra, các thị trường như Nga, với mức tăng trưởng xuất khẩu lên tới 81.6%, đang mở ra cơ hội lớn cho ngành. Kết hợp với đà tăng trưởng chung và sự đa dạng hóa sản phẩm, xuất khẩu thủy sản cuối năm hoàn toàn có thể đạt được mức tăng cao như kỳ vọng.
Sản phẩm chủ lực trong xuất khẩu thủy sản cuối năm
Trong 11 tháng qua, các sản phẩm chủ lực của ngành thủy sản Việt Nam vẫn là tôm, cá tra và cá ngừ. Những sản phẩm này không chỉ đóng góp lớn vào tổng kim ngạch xuất khẩu mà còn chiếm ưu thế trên các thị trường quốc tế.
Tôm
Tôm luôn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đóng góp khoảng 4 tỷ USD vào tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản. Sự phát triển mạnh mẽ của ngành nuôi tôm công nghiệp cùng với việc cải tiến chất lượng và chế biến sản phẩm đã giúp tôm Việt Nam ngày càng chiếm lĩnh thị trường quốc tế, đặc biệt là tại các quốc gia như Mỹ, Nhật Bản và châu Âu. Trong dịp cuối năm, nhu cầu tôm chế biến sẵn, tôm sú đông lạnh và tôm tươi sẽ tiếp tục tăng mạnh.
Cá tra
Cá tra tiếp tục là một sản phẩm chiến lược của ngành thủy sản Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt khoảng 2 tỷ USD vào cuối năm. Sự phát triển của thị trường cá tra không chỉ ở các quốc gia truyền thống như Mỹ và Trung Quốc mà còn mở rộng sang các thị trường mới như châu Phi và Đông Nam Á. Cá tra chế biến sẵn, fillet cá tra và cá tra đông lạnh luôn là lựa chọn phổ biến trong các món ăn của người tiêu dùng quốc tế.
Cá ngừ
Cá ngừ cũng ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024, với kim ngạch xuất khẩu đạt được lợi nhuận cao. Sản phẩm cá ngừ Việt Nam được ưa chuộng tại các thị trường như Nhật Bản, Mỹ và các quốc gia châu Âu, đặc biệt là các sản phẩm cá ngừ đóng hộp, cá ngừ chế biến sẵn và cá ngừ đông lạnh.
Bên cạnh các sản phẩm chính, một số sản phẩm phụ của ngành thủy sản cũng có triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ vào cuối năm. Trong đó, bột cá là một điểm sáng lớn. Sản phẩm này đạt 220.4 triệu USD trong 10 tháng đầu năm và dự báo có thể chạm mốc 264.6 triệu USD vào cuối năm. Thị trường Trung Quốc chiếm gần 90% lượng xuất khẩu bột cá, tạo đà cho ngành thủy sản Việt Nam đạt được mức tăng trưởng đáng kể trong nhóm
Với những yếu tố tích cực từ nhu cầu thị trường, sự ổn định trong sản xuất và chế biến, cùng với các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do, xuất khẩu thủy sản Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá vào dịp cuối năm.