Xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ Hiệp định TPP
Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương – TPP là một trong những Hiệp định thương mại tự do được kỳ vọng nhất để đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường EU. Đối với thủy sản, gần một nửa lượng xuất khẩu sang các quốc gia thành viên của TPP, Việt Nam là thành viên của TPP dự kiến sẽ là một trong những nước được hưởng lợi lớn nhất từ Hiệp định này.
Tại một cuộc hội thảo mang tên "TPP - Cơ hội và thách thức đối với hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam" tại thành phố Hồ Chí Minh vào giữa tháng 4/2016, ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản VN (VASEP) cho biết, trong năm 2015, xuất khẩu thủy sản sang các nước thành viên TPP đạt 3 tỷ USD (tương đương 2,61 tỷ EUR), chiếm 46% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước; trong đó, Hoa Kỳ và Nhật Bản là hai nước nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam, với tổng giá trị hơn 2 tỷ USD (tương đương 1,74 tỷ EUR).
Thành viên TPP bao gồm 12 quốc gia: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Malaysia, Việt Nam, Singapore, Brunei, Australia, New Zealand, Canada, Mexico, Chile và Peru. Hiệp định này được ký kết vào ngày 4/2/2016 nhưng chưa được phê chuẩn bởi tất cả 12 thành viên. Khi hiệp định có hiệu lực, doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ hiệp định này.
Theo đó, sẽ giảm hoặc xóa bỏ 90% thuế nhập khẩu giữa 12 quốc gia, tăng khả năng cạnh tranh của Việt Nam với các nước xuất khẩu khác.
Chẳng hạn, Nhật Bản – thị trường xuất khẩu thủy sản lớn thứ hai của cá ngừ Việt Nam (sau Hoa Kỳ), có một thời gian dài áp thuế nhập khẩu thủy sản của Việt Nam cao hơn so với các nước thành viên ASEAN khác.
Argentina, Ecuador, Ấn Độ và một số nước xuất khẩu chủ yếu sang Nhật Bản, không có thỏa thuận tự do thương mại với Nhật. TPP sẽ làm cho tôm Việt Nam xuất sang thị trường Hoa Kỳ có sức cạnh tranh hơn so với các nước Argentina, Ecuador, Ấn Độ, Thái Lan, Philippines hay Indonesia, do đó tạo điều kiện cho Việt Nam tăng mạnh xuất khẩu sang thị trường này.
Khi TPP có hiệu lực, dự kiến cuối năm nay, mức thuế xuất khẩu sẽ được xóa bỏ, tạo động lực cho các doanh nghiệp thủy sản đầu tư vào chuỗi cung ứng từ nuôi trồng đến chế biến và xuất khẩu, mang lại giá trị kinh tế cao hơn. Các công ty chế biến đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nguyên liệu, đang mong đợi để nhập khẩu nguyên liệu với giá rẻ hơn, khi TPP có hiệu lực.
Tuy nhiên, để hưởng lợi từ thuế xuất khẩu, các doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về nguồn gốc của sản phẩm. Bên cạnh đó, ngành thủy sản sẽ phải đối mặt với những thách thức bao gồm các rào cản thương mại, các vụ kiện chống bán phá giá và chống trợ cấp.
Trong thập kỷ qua, ngành thủy sản Việt Nam đã phát triển mạnh để trở thành một trong những ngành công nghiệp chủ lực của Việt Nam. Việt Nam đứng thứ 3 trên thế giới về sản lượng thủy sản (sau Trung Quốc và Ấn Độ), đứng thứ 4 trên thế giới về xuất khẩu thủy sản (sau Trung Quốc, Na Uy và Thái Lan).
Việt Nam có 612 nhà máy chế biến thủy sản đạt tiêu chuẩn vệ sinh và an toàn thực phẩm quốc gia, trong đó có 461 nhà máy đáp ứng đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sang thị trường EU. Năm 2015, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 6,57 tỷ USD (tương đương 5,72 tỷ EUR) và dự kiến năm 2016 sẽ đạt 7 tỷ USD (tương đương 6,09 tỷ EUR).