Ảnh hưởng của nấm đồng tiền đến năng suất nuôi tôm
_1739243845.jpg)
Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nghề nuôi tôm, bệnh nấm đồng tiền từ lâu đã trở thành thách thức lớn đối với người nuôi. Loại bệnh này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tôm mà còn làm suy giảm sản lượng và gây tổn thất kinh tế nặng nề, đặt ra nhiều khó khăn trong việc duy trì hiệu quả sản xuất.
Nấm đồng tiền là gì?
Nấm đồng tiền còn được gọi là nấm chân chó, là sự kết hợp của các sợi nấm dạng sợi và sinh vật có khả năng quang hợp. Nấm có hình vảy, hình nhánh cây, hoặc dạng búi thành sợi, nấm có mùi tanh rất nồng, thường bám bào bạt bờ cách mặt nước 20 – 30cm hoặc trên các thiết bị trong ao nuôi.
Hình dạng và cấu tạo của nấm đồng tiền
Nấm đồng tiền trong ao nuôi tôm có hình vảy hay hình cành cây hoặc là hình giống như một búi sợi mắc vào cành cây, đôi khi lại trông giống với chân chó. Loại nấm này phát triển với kích thước nhỏ và sau vài ngày sẽ tăng kích thước rất nhanh trong điều kiện phát triển thuận lợi. Một trong những môi trường tốt để nấm đồng tiền xuất hiện và phát triển mạnh là ao tôm dơ, dư chất hữu cơ, thức ăn thừa, chất thải, hay thời tiết giao mùa nhiệt độ thấp,…
Cấu tạo của nấm đồng tiền gồm các tảo hoặc vi khuẩn quang hợp màu lục xen kẽ với các sợi nấm chằng chịt không màu.
Chúng là một loại địa y có mối quan hệ cộng sinh giữa nấm và sinh vật quang hợp là tảo. Các sợi nấm có trách nhiệm hút nước và muối khoáng cho tảo, còn tảo có nhiệm vụ quang hợp và sản xuất chất dinh dưỡng nuôi sống quần thể cộng sinh.
Dấu hiệu nhận biết nấm xuất hiện trong ao nuôi
Trên tôm
- Tôm ốp thân, còi cọc, chậm lớn và nặng hơn có thể bị rớt đáy do ăn phải nấm đồng tiền.
- Có biểu hiện viêm nhiễm, loét ở các vùng bị nấm, kèm theo tổn thương mô và các dấu hiệu như: lỏng ruột, đường ruột đứt khúc, nặng hơn là bệnh phân trắng
- Tôm yếu, bơi lờ đờ, mất khả năng phản xạ bình thường và có dấu hiệu stress rõ rệt.
- Tôm chậm lớn, bỏ ăn, thậm chí chết rải rác hoặc hàng loạt nếu bệnh phát triển nặng.
Trong ao nuôi
Nước ao có màu bất thường và có mùi tanh
- Nấm đồng tiền có màu xanh lục, trắng, vàng hay nâu, tùy theo loại tảo cộng sinh với nấm.
- Quan sát thấy có mảng bám (hình vày hoặc hình cảnh cây phân nhánh, búi sợi) trên bề mặt đáy và bờ ao hay đất, đá, và các vật dụng, dụng cụ trong ao nuôi tôm.
- Tôm nổi lên mặt nước hoặc tập trung gần bờ, do điều kiện nước kém khiến chúng khó hô hấp.
Chất lượng nước ao
- Chỉ số oxy hòa tan (DO) giảm, pH và độ kiềm biến động lớn.
- Gia tăng hàm lượng amoniac (NH3), nitrit (NO2-) và các chất hữu cơ phân hủy, tạo môi trường thuận lợi cho nấm phát triển.
Nấm đồng tiền tác động tiêu cực đến hiệu suất nuôi
Nấm đồng tiền thường xâm nhập vào các bộ phận mềm của tôm, đặc biệt là vỏ, mắt và cơ quan sinh dục, gây viêm nhiễm, loét và tổn thương mô nghiêm trọng. Tôm bị bệnh trở nên suy yếu, chậm lớn và giảm khả năng sinh trưởng tác động đáng kể đến năng suất và chất lượng vụ nuôi của bà con.
Bên cạnh đó, khi nấm phát triển mạnh, các bộ phận của tôm chết sẽ phân hủy, làm gia tăng ô nhiễm trong môi trường ao nuôi. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho nấm và các vi sinh vật gây bệnh khác phát triển, hình thành một vòng lặp khó kiểm soát nếu không có biện pháp xử lý hiệu quả.
Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, nấm có thể lây lan nhanh chóng, gây ra tình trạng chết hàng loạt trong ao nuôi. Điều này không chỉ làm giảm sản lượng mà còn gây thiệt hại kinh tế lớn cho người nuôi.
Ngoài ra, tôm nhiễm nấm không chỉ kém chất lượng mà còn khó tiêu thụ trên thị trường. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu, vì tôm bị bệnh không đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt của thị trường quốc tế.