Cá chốt đầu mùa

Ở một số địa phương, cá chốt còn được gọi là cá ngạnh, cá gai. Cá da trơn, màu vàng nâu, đầu to dẹp có ngạnh bén hai bên mang như cá trê. Con lớn chỉ bằng ngón tay cái người lớn trở lại, thân nhỏ dần về đuôi.

Tranh thủ những ngày mưa, người dân quê đem lưới giăng ở những nơi có nguồn nước rút, bắt rất nhiều cá. Loại cá này có thể dùng chế biến nhiều món, rất đưa cơm.

Cá mới vớt lên, đem về chà sạch hết chất nhờn bằng muối hoặc tro bếp, cắt ngạnh và làm sạch rồi nấu món gì cũng ngon: nấu canh chua, kho sả, kho keo với nghệ hoặc gừng tươi. Nếu đủ đầy gia vị hơn thì có thể nấu lẩu, nướng, một số nơi còn phơi khô, làm mắm.

Với món canh chua, nấu với rau quả gì cũng phải đảm bảo hai tiêu chí là chua và cay. Vị chua cay vừa khử mùi tanh của cá, vừa kích thích vị giác nên khi ăn món này với cơm, bún hoặc lai rai cùng bầu bạn đều rất ngon. Đối với kho sả ớt hoặc kho gừng thì cần phải có củ sả, củ gừng tươi xắt, giã nhỏ rồi ướp với các loại gia vị, cũng cần phải có ớt cho nồi cá cay cay át mùi tanh.

Khi gia vị thấm đều với cá thì đem kho. Với kinh nghiệm của nhiều người thì để có một nồi cá chốt sả ớt gừng ngon tuyệt, ngoài các gia vị cần thiết và cách kho thì dụng cụ kho càng quan trọng: cần có om sành hoặc nồi đất nung. Kho bằng dụng cụ này, con cá nhanh rục, thấm đều săn chắc, nước cá sền sệt chứ không khô cháy nên nồi cá vừa có hương vị ngon riêng vừa đảm bảo chất lượng.

Ngoài ra, ở quê cá chốt còn được chế biến một món ngon khá độc đáo nữa đó là om chuối xanh. Cá chốt làm sạch, ướp đủ gia vị, chuối chát xanh thái từng miếng rồi om chung với cá. Cách làm giống như om chuối xanh với ốc bươu nhưng có điều làm sao cho con cá sau khi om chín vẫn phải còn nguyên hình thì mới bắt mắt. Cá om chuối vừa có mùi thơm của cá, của sả, vị cay nồng của ớt, cảm giác béo ngọt đậm đà của chuối, tất cả như thấm dịu vào miệng tạo thành hương vị chân chất mà đậm dấu ấn làng quê.