Giá tôm Việt Nam vẫn cao hơn Ấn Độ và Ecuador
Chi phí sản xuất, dịch bệnh, vấn đề môi trường,... đã đẩy giá tôm nguyên liệu của Việt Nam lên cao hơn so với các nước khác
Chi phí sản xuất tôm vẫn còn ở mức cao
Kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam hàng năm đạt khoảng 4.3 tỉ USD. Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2023 tăng kim ngạch xuất khẩu tôm gấp 3 lần, đạt 12 tỉ USD. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần hướng đến nông nghiệp thông minh với khí hậu (CSA).
Việt Nam trở thành một trong những nhà xuất khẩu tôm hàng đầu trên thế giới. Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 4,3 tỉ USD, chiếm 15% thị phần xuất khẩu tôm toàn cầu. Tuy nhiên, giá tôm Việt Nam vẫn cao hơn so với các nước khác, đặc biệt là Ấn Độ và Ecuador.
Có một số nguyên nhân khiến giá tôm Việt Nam vẫn cao hơn so với các nước khác, bao gồm:
- Chi phí sản xuất tôm tại Việt Nam cao hơn: Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, chi phí sản xuất tôm tại Việt Nam dao động từ 3.5 - 4.2 USD/kg, trong khi chi phí sản xuất tôm tại Ấn Độ và Ecuador chỉ khoảng 2.7-3 USD/kg và 2.2 - 2.4 USD/kg. Nguyên nhân khiến chi phí sản xuất tôm tại Việt Nam cao hơn là do các yếu tố như: Giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, chi phí lao động tăng, chi phí đầu tư trang trại và thiết bị phức tạp,...
- Nhu cầu nhập khẩu tôm từ Việt Nam tăng cao: Trong năm 2023, nhu cầu nhập khẩu tôm của các thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU,... tăng mạnh. Điều này đã khiến giá tôm Việt Nam tăng cao hơn so với các nước khác.
- Chất lượng tôm Việt Nam cao hơn: Tôm Việt Nam được đánh giá cao về chất lượng, đặc biệt là về độ tươi ngon và hương vị, góp phần làm tăng giá tôm Việt Nam.
Thách thức lớn mà ngành tôm Việt Nam đang đối mặt
Ngành tôm Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có hai thách thức lớn nhất là dịch bệnh và môi trường.
Các bệnh tôm thường gặp ở Việt Nam có thể gây thiệt hại nặng nề cho ngành tôm, làm giảm năng suất và giá trị sản phẩm, bao gồm: bệnh đốm trắng, bệnh phân trắng, bệnh đầu vàng, bệnh đốm đen,... Các bệnh này có thể lây lan nhanh chóng, gây chết hàng loạt tôm trong ao nuôi.
Nguyên nhân gây ra dịch bệnh có thể là do sự xâm nhập của virus từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như từ con giống, thức ăn, nước,... Các điều kiện môi trường không phù hợp, chẳng hạn như nhiệt độ, độ mặn, pH,... tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh nguy hiểm phát triển.
Bên cạnh đó, kỹ thuật nuôi không an toàn, chẳng hạn như sử dụng mật độ thả giống quá cao, không vệ sinh ao nuôi thường xuyên,... dẫn đến nguy cơ tôm bị nhiễm bệnh cao hơn bình thường.
Ngoài ra, nuôi tôm thâm canh ở Việt Nam đã gây ra nhiều vấn đề về môi trường, chẳng hạn như ô nhiễm nước, suy thoái đất,... đều bắt nguồn từ quá trình sử dụng thức ăn, thuốc, hóa chất, xả thải nước thải từ ao nuôi ra môi trường, sử dụng đất kém hiệu quả,... gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và môi trường tự nhiên.
Làm thế nào để tôm Việt Nam cạnh tranh hiệu quả với các nước khác
Để tôm Việt Nam cạnh tranh hiệu quả với các nước khác, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, các tổ chức nông dân và các tổ chức quốc tế. Một số giải pháp cụ thể bao gồm:
- Nâng cao chất lượng tôm: Tôm Việt Nam cần được nâng cao về chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc,... Để làm được điều này, cần có sự đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến trong nuôi tôm.
- Giảm giá thành sản xuất: Chi phí sản xuất tôm là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của tôm Việt Nam. Để giảm chi phí sản xuất, cần có các giải pháp như: áp dụng các kỹ thuật nuôi tôm tiên tiến, giảm sử dụng thức ăn, thuốc, hóa chất,...
- Tăng cường liên kết sản xuất: Cần tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp, các tổ chức nông dân,... để tạo ra chuỗi sản xuất tôm khép kín, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả.
- Tăng cường xúc tiến thương mại: Cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ tôm Việt Nam.
Ngoài ra, nước ta cũng cần tiếp tục đổi mới, sáng tạo để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường như:
- Nuôi tôm thâm canh theo hướng bền vững, thân thiện với nguồn nước và môi trường.
- Nuôi tôm công nghệ cao, áp dụng các kỹ thuật tiên tiến.
- Nuôi tôm theo hướng đa dạng hóa sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Với sự nỗ lực của các bên liên quan, ngành tôm Việt Nam có thể cạnh tranh hiệu quả với các nước khác và phát triển bền vững trong tương lai.