Gian nan cá tra vào Hoa Kỳ
Liên tục chịu mức thuế cao qua các kỳ rà soát chống bán phá giá hàng năm, và mới đây nhất, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã ra phán quyết sơ bộ mức thuế chống bán phá giá lần thứ 11 (POR 11) đối với cá tra phi lê đông lạnh Việt Nam trong khoảng 0,36-0,84 USD/kg, khiến cho mặt hàng này tiếp tục gặp khó khi vào thị trường Hoa Kỳ.
Tiếp tục bị áp thuế tương đối cao
Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), DOC đã ra phán quyết sơ bộ mức thuế chống bán phá giá lần thứ 11 đối với cá tra phi lê đông lạnh của Việt Nam vào thị trường này trong giai đoạn từ ngày 1/8/2013 - 31/7/2014. Theo phán quyết này, mức thuế mà hai bị đơn bắt buộc là Thủy sản Hùng Vương và Thuận An lần lượt phải chịu là 0,36 USD/kg và 0,84 USD/kg. 16 công ty là bị đơn tự nguyện trong đợt xem xét lần này chịu mức thuế là 0,6 USD/kg.
Ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký VASEP cho biết, mức thuế POR 11 đã cải thiện hơn đợt POR 10 nhưng vẫn ở mức cao. Hơn nữa, theo ông Hòe, có điều bất hợp lý trong kết quả sơ bộ này khi mức thuế Thuận An phải chịu chênh lệch cao hơn của Hùng Vương tới 0,48 USD/kg trong khi lại cùng một sản phẩm. Đây mới chỉ là phán quyết sơ bộ, hiệp hội đang chờ thêm thông tin từ luật sư để nghiên cứu cách tính toán của DOC nhằm phản hồi thay đổi kết quả chính thức - dự kiến công bố vào cuối năm 2015.
Trong đợt POR 10, các lô hàng xuất khẩu (XK) của Việt Nam trong giai đoạn từ ngày 1/8/2012 - 31/7/2013 đã phải chịu mức thuế 0,97 USD/kg. Việc liên tục bị áp mức thuế quá cao khiến số lượng doanh nghiệp (DN) tham gia xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ ngày càng thưa thớt. Ông Hòe cho biết, trên thực tế, kể từ khi DOC công bố mức thuế 0,58 USD/kg năm 2014 thì số lượng DN tham gia XK cá tra phi lê vào thị trường này đã giảm mạnh từ gần 30 DN xuống còn 8 DN, và từ tháng 7/2014 đến đầu năm 2015 chỉ còn 3 DN có khả năng XK nhờ được hưởng mức thuế thấp. Hơn thế nữa, với mức thuế 0,97 USD/kg, DN Việt Nam còn có nguy cơ “tuột” thị trường Hoa Kỳ khi phải cạnh tranh với Indonesia, Bangladesh, Trung Quốc….
Chờ cơ hội dịp cuối năm
Đánh giá tác động của kết quả sơ bộ lần này, theo ông Hòe, số lượng DN sẽ có thể chưa tăng vì hiện nay các DN vẫn phải sử dụng kết quả POR 10 làm cơ sở cho việc XK. “Phải chờ đến khi DOC công bố kết quả cuối cùng mới tính toán được khả năng gia tăng DN tham gia XK hay không?”, ông Hòe nhận định.
Tuy nhiên, DN Việt Nam có thể xoay sở theo hướng khác như chuyển sang XK các sản phẩm chế biến, sản phẩm giá trị gia tăng không nằm trong diện bị áp thuế. “Mặt khác, hiệp hội sẽ tăng cường hỗ trợ DN mở rộng thị trường sang các khu vực tiềm năng khác như châu Á hay khu vực ASEAN thông qua đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá tại nhiều quốc gia”, ông Hòe nhấn mạnh.
Theo số liệu của VASEP, 7 tháng đầu năm 2015, Việt Nam đã XK được 891 triệu USD cá tra các loại, giảm 8,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu sang Hoa Kỳ lại đạt 184,5 triệu USD, tăng 2,1% so với cùng kỳ năm 2014. Theo nhận định của Tổng thư ký VASEP, từ giờ đến cuối năm, hoạt động XK thủy sản vào thị trường này có thể sẽ gia tăng nhờ khả năng tiêu thụ của thị trường và nhu cầu tăng cao dịp cuối năm./.