Giới thiệu quy định hệ thống giám sát hành trình tàu cá
Chính phủ ban hành nghị định số 26/2019/NĐ-CP về qui định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản, trong đó có điều 44 có qui định về quản lý hệ thống giám sát tàu cá như sau:
1. Hệ thống giám sát hành trình tàu cá là hệ thống được tích hợp bởi thiết bị lắp đặt trên tàu cá kết nối với trung tâm dữ liệu GSTC để quản lý, giám sát hành trình, hoạt động của tàu cá trên các vùng biển. Về thiết bị giám sát hành trình lắp trên tàu cá, là thiết bị đầu cuối để nhận, lưu trữ và truyền phát các thông tin liên quan đến quá trình hoạt động của tàu cá; được kích hoạt, cài đặt để truyền dữ liệu về trung tâm dữ liệu Giám sát tàu cá. Lộ trình lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá được quy định như sau: Tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24 mét trở lên phải lắp trước ngày 01/7/2019; Tàu làm nghề lưới kéo, câu cá ngừ đại dương có chiều dài lớn nhất từ 15 mét đến dưới 24 mét phải lắp trước ngày 01/01/2020; Tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét đến dưới 24 mét phải lắp trước ngày 01/4/2020.
2. Một số yêu cầu đối với thiết bị giám sát hành trình: Phải được kết nối, đồng bộ với Phần mềm Hệ thống giám sát hành trình tàu cá lắp đặt tại trung tâm dữ liệu Giám sát tàu cá ở trung ương và 28 tỉnh, thành phố ven biển. Tự động truyền qua hệ thống thông tin vệ tinh tối thiểu 12 vị trí/ngày với tần suất 02 giờ/lần các thông tin: vị trí tàu (kinh độ, vĩ độ), thời gian (phút/giờ/ngày/tháng/năm) đối với thiết bị lắp đặt trên tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24 mét trở lên; cảnh báo cho thuyền trưởng khi tàu vượt qua ranh giới cho phép trên biển. Tự động truyền bằng một trong các phương thức qua hệ thống thông tin vệ tinh, hệ thống thông tin di động GSM, hệ thống thông tin sóng mặt đất sử dụng các băng tần MF, HF, VHF tối thiểu 08 vị trí/ngày với tần suất 03 giờ/lần các thông tin: vị trí tàu (kinh độ, vĩ độ), thời gian (phút/giờ/ngày/tháng/năm) đối với thiết bị lắp đặt trên tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét đến dưới 24 mét; cảnh báo cho thuyền trưởng khi tàu vượt qua ranh giới cho phép trên biển. Sai số tọa độ vị trí tàu cá nhận từ hệ thống định vị toàn cầu GPS hiển thị trên thiết bị giám sát hành trình tàu cá không quá 500 mét, độ tin cậy 99%. Bên cạnh đó, mỗi thiết bị phải có một mã nhận dạng độc lập; Phải đảm bảo hoạt động bình thường trong môi trường hoạt động trên biển theo tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia của Việt Nam.
3. Nghị định 26/2019/NĐ-CP quy định Phần mềm Hệ thống Giám sát hành trình tàu cá: phải tương thích với các hệ điều hành Microsoft Windows, Android, IOS; có giao diện tiếng Việt trực quan. Quản lý toàn bộ thông tin tàu cá lắp thiết bị giám sát hành trình; cung cấp thông tin cho cơ quan quản lý nhà nước tại trung ương và địa phương để kiểm tra, giám sát hoạt động của tàu cá; quản lý được nhật ký khai thác, chống khai thác bất hợp pháp. Đồng thời, giao diện phần mềm hiển thị vị trí tàu, thời gian, vận tốc, hướng di chuyển, tín hiệu báo động, thời gian cập nhật dữ liệu gần nhất, thông tin thời tiết, trạng thái hoạt động của thiết bị giám sát hành trình tàu cá, gửi thông tin đến thiết bị Giám sát hành trình tàu cá. Ngoài ra, phải có chức năng truy cập, tìm kiếm, lập bảng biểu, báo cáo, thống kê các dữ liệu theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về cung cấp, quản lý và sử dụng dữ liệu từ thiết bị Giám sát hành trình tàu cá, tạo khu vực để quản lý tàu và gửi cảnh báo tự động khi tàu ra/vào khu vực; Kết nối, truyền dẫn thông tin với trung tâm dữ liệu đơn vị cung cấp thiết bị; phân cấp quyền sử dụng cho các tổ chức, cá nhân được quyền sử dụng dữ liệu giám sát hành trình. Đặc biệt là, Bản đồ điện tử được sử dụng phải thể hiện rõ được vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, các đảo, quần đảo thuộc chủ quyền Việt Nam, các vùng cấm đánh bắt, các cảng cá do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cung cấp.
4. Quản lý, sử dụng thông tin, dữ liệu giám sát hành trình tàu cá
Tổng cục Thủy sản thống nhất quản lý Hệ thống giám sát hành trình cá và dữ liệu giám sát hành trình tàu cá toàn quốc, quản trị hệ thống và phân cấp cho địa phương khai thác dữ liệu GSTC, xử lý dữ liệu GSTC đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24 mét trở lên. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố ven biển quản lý, khai thác, sử dụng dữ liệu GSTC của tỉnh, xử lý dữ liệu GSTC đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét đến dưới 24 mét. Tổ chức quản lý tàu cá tại các cảng cá do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ định và công bố được phép khai thác, sử dụng dữ liệu từ Hệ thống GSTC theo phân quyền;
Thuyền trưởng phải bảo đảm thiết bị giám sát hành trình tàu cá hoạt động liên tục 24/24 giờ từ khi tàu cá rời cảng đến khi cập cảng. Trường hợp thiết bị giám sát hành trình tàu cá bị hỏng, thuyền trưởng phải sử dụng các thiết bị thông tin liên lạc khác, báo cáo vị trí tàu cá về trung tâm GSTC ở trung ương và 28 tỉnh, thành phố, ven biển 06 giờ/lần và phải đưa tàu về cảng để sửa chữa trong 10 ngày kể từ khi thiết bị giám sát hành trình tàu cá bị hỏng. Đối với tàu cá nước ngoài hoạt động thủy sản trong vùng biển Việt Nam, phải lắp thiết bị giám sát hành trình đảm bảo phù hợp với yêu cầu kỹ thuật; Đồng thời, quản lý, sử dụng hệ thống và dữ liệu giám sát hành trình tàu cá theo quy định. Bởi vì, dữ liệu giám sát hành trình tàu cá sẽ được sử dụng làm căn cứ pháp lý để xử phạt vi phạm hành chính, xử lý các tranh chấp nghề cá trên biển và xác nhận, chứng nhận thủy sản từ khai thác.
5. Đối với vấn đề Bảo mật dữ liệu: Các dữ liệu được lưu giữ trong máy chủ của đơn vị cung cấp thiết bị GSTC phải đảm bảo không bị xoá, không bị thay đổi trong suốt thời gian lưu trữ theo quy định; Dữ liệu truyền dẫn giữa thiết bị giám sát hành trình tàu cá với máy chủ của đơn vị cung cấp thiết bị GSTC phải được mã hóa để đảm bảo tính bảo mật thông tin trong quá trình truyền dẫn; dữ liệu từ máy chủ của trung tâm dữ liệu GSTC khi chuyển cho các cơ quan chuyên môn khác phải được mã hóa theo quy định; Thời gian lưu trữ dữ liệu giám sát hành trình tàu cá tại máy chủ của trung tâm dữ liệu GSTC và đơn vị cung cấp thiết bị GSTC tối thiểu là 36 tháng; các máy chủ lưu trữ, xử lý dữ liệu của đơn vị cung cấp thiết bị GSTC đều phải được đặt tại Việt Nam.
Đơn vị cung cấp thiết bị GSTC có trách nhiệm bảo mật dữ liệu, cung cấp dữ liệu chính xác; không được cung cấp dữ liệu GSTC cho tổ chức, cá nhân khác khi chưa được chấp thuận của Tổng cục Thủy sản.