Lợi ích từ axit hữu cơ và muối của axit hữu cơ mang lại cho tôm
Các nhà khoa học đã chứng mình rằng axit hữu cơ rất quan trọng đối với một số vật nuôi, trong đó có tôm. Với nên tảng công nghệ phát triển như hiện nay, việc đưa axit hữu cơ vào thức ăn giúp kích thích sự tăng trưởng cho tôm đã trở nên dễ dàng hơn. Hôm nay cùng Tép Bạc đi sâu vào các lợi ích mà acid hữu cơ mang lại nhé!
Axit hữu cơ và muối của acid hữu cơ
Axit hữu cơ
Axit hữu cơ là hợp chất hữu cơ chứa ít nhất một nhóm -COOH (nhóm cacboxyl) trong phân tử của chúng. Những axit này có tính chất axit yếu và thường có mùi đặc trưng. Axit hữu cơ thường được tìm thấy trong thực phẩm, tự nhiên, và được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau.
Muối của axit hữu cơ
Muối amoni của axit hữu cơ là hợp chất hữu cơ được hình thành khi axit hữu cơ phản ứng với amoni (NH3). Ví dụ, axit axetic phản ứng với amoni tạo thành muối axetat amoni (CH3COONH4).
Trong thời gian qua, axit hữu cơ như axit lactic, axit propionic được sử dụng trong chăn nuôi với mục đích diệt mầm bệnh và nấm mốc hiện diện trong thức ăn, các axit phosphoric, acetic, citric, fumaric,... có vai trò quan trọng trong vấn đề dinh dưỡng vật nuôi như một chất tự nhiên và là thành phần trong quá trình biến dưỡng.
Những axit này giúp làm tăng trưởng cho vật nuôi qua việc giảm pH của dạ dày, tăng cường hoạt động của men pepsin, giảm sự phát triển của mầm bệnh và gia tăng hoạt động tiêu hóa dinh dưỡng ở ruột, kích thích tốc độ tăng trưởng của vật nuôi,...
Một số tác dụng của axit hữu cơ trong chăn nuôi
- Axit formic có tính sát khuẩn mạnh nên được sử dụng làm chất tẩy uế chuồng trại
- Axit lactic có vai trò quan trọng trong quá trình lên men do khả năng hạ pH nhanh và ức chế mạnh quá trình lên men thối rữa.
- Axit propionic ức chế sự phát triển của nấm mốc có trong thức ăn, axit butyric sát khuẩn Gram (-) và Gram (+), kích thích tiêu hóa, bảo vệ tế bào thượng bì ruột, kích thích tế bào lông nhung phát triển, kích thích hệ miễn dịch của ruột.
- Axit fumaric, axit malic, axit citric, axit succinic có mùi vị hấp dẫn kích thích con vật ăn nhiều và tạo hương vị cho thức ăn.
Ở thực tế, người ta thường sử dụng kết hợp từ 2-4 loại axit hữu cơ chứ không sử dụng riêng từng loại. Các axit này khi vào hệ tiêu hóa của con vật sẽ có tác dụng bổ trợ lẫn nhau làm tăng hiệu quả sử dụng thức ăn. Độ mạnh của axit hữu cơ tỷ lệ nghịch với khối lượng phân tử của chúng. Dựa vào độ mạnh mà chia axit hữu cơ thành 2 nhóm:
- Nhóm 1: Gồm các axit có khối lượng phân tử lớn như axit fumaric, axit citric, axit malic, axit lactic. Nhóm này có tác dụng hạ thấp pH, ức chế vi khuẩn gây bệnh phát triển.
- Nhóm 2: Gồm các axit có khối lượng phân tử nhỏ như axit fomic, axit axetic, axit propionic, axit butyric và các muối của chúng. Nhóm này có tác dụng như nhóm 1 nhưng còn có thể diệt vi khuẩn gây bệnh.
Ứng dụng của axit hữu cơ và muối của axit hữu cơ trong nuôi tôm
Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt đối với ngành nuôi tôm, axit hữu cơ được dùng rất phổ biến. Một số loại axit hữu cơ cho tôm như:
- Axit axetic
- Axit butyric
- Axit fomic
- Axit Propionic
- Axit citric
Kích thích sự tăng trưởng của tôm qua thức ăn
Để hạn chế việc lạm dụng kháng sinh trong nuôi tôm, người ta đã nghiên cứu để sử dụng các axit hữu cơ và muối của chúng để làm làm phụ gia trong thức ăn nhằm thay thế kháng sinh.
Giảm thiểu việc sử dụng kháng sinh ở nồng độ thấp trong thức ăn chăn nuôi sẽ có khả năng chuyển những gen kháng kháng sinh sang các vi khuẩn gây bệnh cho người và động vật.
Axit hữu cơ còn hạn chế được các nấm mốc, nấm men và vi khuẩn giúp thức ăn khi đưa vào tôm sẽ không gây bệnh hại.
Kích thích sự tăng trưởng của tôm qua đường tiêu hóa
Trong dinh dưỡng động vật, các chất axit hữu cơ và muối của chúng dùng để cải thiện thành tích vật nuôi thông qua các đường khác nhau: thức ăn, trong đường dạ dày - ruột và do đó ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của động vật.
Bổ sung axit hữu cơ vào thức ăn có thể dẫn đến pH thấp ở tá tràng, cải thiện việc giữ lại nitơ và làm tăng độ tiêu hóa các chất dinh dưỡng.
Các vi khuẩn như Salmonella, E. coli bị ức chế hoạt động khi pH< 5, các axit hữu cơ xâm nhập qua màng tế bào vi khuẩn, phân ly trong tế bào chất làm thay đổi hoạt động của các enzym và trao đổi chất của tế bào, do đó ức chế sự phát triển của các vi sinh vật gây bệnh.
Ức chế sự phát triển của vi khuẩn
Những phân tử của hữu cơ thâm nhập vào vách tế bào vi khuẩn (đặc biệt là vi khuẩn gram âm), phân ly trong tế bào chất và làm rối loạn những chức năng của tế bào.
Do đó, khi được dùng với liều lượng thích hợp, hỗn hợp các muối của các axit này đem lại sự an toàn, hiệu nghiệm và chi phí thấp trong việc kiểm soát bệnh đường ruột do vi khuẩn gram âm, thúc đẩy hệ vi khuẩn đường ruột của vật chủ phát triển.
Như vậy, axit hữu cơ và muối của axit hữu cơ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe và tăng trưởng trong ngành chăn nuôi, đặc biệt là ngành nuôi tôm.